Wethouder Amsterdam: geen overhaaste sloop meer van potentieel erfgoed

Sloop van Wibauthuis.
Sloop van Wibauthuis. Foto: Beeldbank Stadsarchief Amsterdam

De Amsterdamse wethouder Touria Meliani (Vastgoed) wil nog niet erkend erfgoed beter beschermen tegen overhaaste sloop. Amsterdammers vonden het modernistische Wibauthuis het lelijkste gebouw van de stad. Maar nadat het kantoorpand in 2007 was gesloopt overheerste spijt.

Om dit soort ‘erfgoed van de toekomst’ voor­taan te behoeden voor overhaaste sloop, heeft Meliani de bestuursopdracht ‘Erfgoed in een dynamische stad’ geformuleerd.

Overhaaste sloop moet door drie maatregelen teruggedrongen worden:

  • Er komt een grootschalige inventarisatie en waardering van erfgoed uit de jaren 1965-1985, industriegebieden en historische lintdorpen.
  • De orde 2-gebouwen worden beter beschermd. Deze gebouwen kunnen nu zonder vergunning gesloopt worden, maar de wethouder wil een ‘overwegingsmoment’ inlassen zodra er aan het bestemmingsplan voor een gebied wordt begonnen. Op die manier kunnen de waardes tegen elkaar afgewogen worden: die van de bestaande architectuur en de benodigde woningbouw.
  • Tenslotte moeten bewoners meer inspraak krijgen. Bewoners of erfgoedorganisaties zijn soms te laat of onvoldoende geïnformeerd. Terwijl een deel van het planproces al in gang is gezet, doen zij een verzoek tot aanwijzing tot gemeentelijk monument of beschermd stadsgezicht. Maar dit leidt vaak tot vertraging van het proces, extra kosten en daardoor ook negatieve publiciteit. Betrokken bewoners en erfgoedorganisaties moeten dus eerder in het proces betrokken worden.

Bouwambities

De bestuursopdracht wordt geplaatst in het licht van de bouwambities. Amsterdam groeit en verdicht door de bouw van woningen. In de afgelopen periode is gebleken dat de discussie over de rol van erfgoed bij ruimtelijke ontwikkelingen vaak laat op gang komt. Het gevolg is dat belangen tegengesteld lijken te zijn: kiezen voor het behoud van een bijzonder pand staat dan gebiedsontwikkeling in de weg, of betekent dat moet worden teruggekomen op eerder gemaakte afspraken. De discussie over sloop of aanpassingen van erfgoed kan hoog oplopen en leiden tot teleurstelling bij bewoners, vertraging en hoge proceskosten. (Lees meer op de website van Gemeente Amsterdam)

Interview met Meliani

Het Parool publiceerde een interessant interview met de Amsterdamse wethouder Touria Meliani over de nieuwe bestuursopdracht. Helaas staat het artikel achter een betaalmuur en zal het voor sommigen niet te lezen zijn. De krant geeft u een paar ‘plus’-artikelen per maand gratis.

De overhaaste sloop van het ‘lelijkste’ gebouw van Amsterdam

Het modernistische Wibauthuis werd in de jaren 60 gebouwd in opdracht van Gemeente Amsterdam. Het gebouw werd vaak vergeleken met gebouwen uit het communistische Oost-Europa. Het werd ‘deprimerend’, ‘lelijk en smerig’ genoemd. Toen de toenmalige eigenaar, de HvA, sloopplannen voor het Wibauthuis indiende, stond het gebouw op de nominatielijst voor een monumentale status. Het gebouw zou kenmerkend geweest zijn voor de architectuur van de jaren zestig. Toch oordeelde de rechter dat de sloop uiteindelijk door kon gaan. ‘Een daad van geschiedvervalsing,’ noemde architect Erik Blits het destijds in het Parool. (Bron: Hvana)

Het Wibauthuis in aanbouw (1962). Foto: Beeldbank Stadsarchief Amsterdam
Wibauthuis van binnen. Beeldbank Stadsarchief Amsterdam
Beeldbank Stadsarchief Amsterdam
Wibauthuis in de jaren 90. Bron: Beeldbank Stadsarchief Amsterdam