Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
De aangekondigde enquête van de FIM staat nu online. Het doel van de enquête is om de financiële gevolgen van de coronacrisis op korte termijn (tot 1 juni) voor de erfgoedsector in beeld te brengen. Daarmee willen de FIM en het Erfgoedplatform van Kunsten’92 peilen in welke mate en op welke termijn de verschillende soorten erfgoedorganisaties financieel geraakt worden.
Het Coronavirus en de maatregelen daaromtrent raken ons allemaal. Zo ook de sector die wij een warm hart toedragen: de cultuursector. De gevolgen zijn ingrijpend en daarom staat het Huis voor de Kunsten in Limburg als koepel voor de kunsten en het erfgoed op frequente basis in contact me diverse belanghebbenden.
Monumentenbezit heeft een rijkssubsidie van 2,1 miljoen euro ontvangen voor de restauratie van de bekende buitenplaats Trompenburgh in ‘s-Graveland. Het bijzondere huis in het water is vernoemd naar de zeevaarder Cornelis Tromp (1629 – 1691) en behoort tot een van de meest markante voorbeelden van de zeventiende-eeuwse architectuur. Niet voor niets wordt de koepelzaal van Trompenburgh gezien als een bescheiden variant van de Oranjezaal van Paleis Huis ten Bosch. Het vrijleggen van de monumentale schilderingen, een verruiming van de openstelling voor het publiek en een vermindering op de CO2 uitstoot: op deze drie vlakken is het de ambitie van Monumentenbezit om een grote stap voorwaarts te zetten. De komende tijd zal er uitgebreid vervolgonderzoek worden gedaan naar de bouwgeschiedenis, waarna het gebouw zo veel mogelijk zal worden teruggebracht in de zeventiende-eeuwse staat en de schilderingen van de koepel gerestaureerd. Monumentenbezit verwacht dat de restauratie tot 2024 gaat duren.
Wetenschappers worden uitgenodigd onderzoeksvoorstellen over de rol van erfgoed in de samenleving vanuit verschillende (inter)nationale perspectieven en waardesystemen in te dienen. Hierbij valt te denken aan vragen als welke rol erfgoed speelt in de vorming van identiteiten, hoe instellingen op een inclusieve wijze erfgoed kunnen beheren, en in hoeverre digitalisering bijdraagt aan betekenisvolle toegang tot erfgoed. Het gaat om ketenbreed en interdisciplinair onderzoek dat opgezet en uitgevoerd wordt door transnationale consortia.
Ook Erfgoedvereniging Bond Heemschut voelt de Coronacrisis. Het landelijk bureau, dat op dit moment bestaat uit Karel Loeff, Christian Pfeiffer, Angelique van Kampen en Elzemiek Aalpoel, werkt sinds de aankondigingen van de maatregelen volledig uit huis. Dat is ook nodig, want het werk van de erfgoedbeschermers houdt niet op
Afgelopen tijd strijden verschillende erfgoedverenigingen tegen de sloop van het leegstaande Huize St. Catharina in Bergen op Zoom. Het Cuypersgenootschap ziet een oplossing in tijdelijke bewoning van het pand om verloedering tegen te gaan. Leo Dubbelaar van het Cuypersgenootschap: “Op deze manier worden in heel Nederland duizenden panden keurig onderhouden en blijven dorpen en steden leefbaar.” De erfgoedorganisaties zijn opgeroepen hun verzet te staken, maar doen dat niet. Dubbelaar: “Sloop van deze beeldbepalende panden is zeer ongewenst en slaat een gat in het beschermde stadsgezicht van Bergen op Zoom.”
Archeologisch centrum De Vondst in Heerlen heeft een doe-het-zelf kwartetspel online gezet. Het kan thuis uitgeprint en uitgeknipt worden. Nu door de uitbraak van het coronavirus De Vondst gesloten is, ziet het archeologisch centrum toch nog een manier om met zijn bezoekers in contact te komen. Het kwartetspel heeft een oudheidkundig thema en er zitten technieken, materialen en tijdsperiodes in. Het kwartetspel is hier gratis te downloaden.
In Den Bosch ontfermen kunstenaars en bewoners zich sinds 2016 over 3 verweesde Brugwachtershuisjes, gefaciliteerd wordt door Stichting Weeshuisjes. Directeur Imke van Dillen geeft mensen een plek en support om op vrijwillige titel actief te worden. Dat in de hele wereld nu zoveel mensen in alle gulheid en zonder winstoogmerk, actief worden voor anderen door de Coronavirus, verbaast haar niks. Op die geweldige flow varen de weeshuisjes al jaren.
De bijzondere ‘om-en-om’-woningen uit 1957, ontworpen door architect Gerrit Rietveld , blijven in ieder geval de komende 25 jaar behouden. Dat heeft eigenaar Woningbouwvereniging Reeuwijk besloten. Tegelijkertijd is er een budget voor groot onderhoud en verbetering gereserveerd, waarbij zal worden bekeken hoe de verdwenen specifieke Rietveldelementen in het gevelbeeld kunnen terugkeren. Vorig jaar liet de woningbouwvereniging weten de woningen te willen slopen. Heemschut Zuid-Holland, het Cuypersgenootschap, de Stichting auteursrechten G.Th. Rietveld (Rietveld Stichting) en de Stichting DOCOMOMO Nederland hebben zich samen ingezet voor behoud.
Op verzoek van historische vereniging Wageningen Monumentaal gaat de gemeente graven van bijzondere Wageningers als gemeentelijk monument onderhouden. “Ze vertellen de geschiedenis van de gemeente Wageningen”, zegt burgemeester Geert van Rumund. De gemeente heeft een inventarisatie gemaakt van alle graven op begraafplaats Leeuwerenk. Zo’n 400 daarvan worden nader bekeken. “De esthetische waarde van het graf, maar ook de toegepaste materiaalsoorten, aanwezigheid van symbolen en onderdelen als een grafketting of andere graftekens, duiden de waarde aan”, meldt de gemeente. Het gaat om graven waarvan afstand is gedaan door de nabestaanden of waarvan de nabestaanden onbekend zijn.
De Zaanse Schans is door de coronacrisis uitgestorven, maar het gesprek over de gevolgen van het overtoerisme gaat door. Vorig jaar kondigde gemeente Zaanstad een belasting op toeristische attracties aan. Dit leidde tot veel verontwaardiging op de Schans. Een alternatief staat nu in de stijgers. “Het plan is om alle bezoekers van de Zaanse Schans entreekaartjes te laten kopen waarmee zij toegang krijgen tot het terrein, alle voorzieningen en de betaalde attracties,” aldus Peter-Jan van Steenbergen van De Zaansche Molen. De entreekaart moet leiden tot een eerlijke verdeling van de lusten en de lasten.
30 maart jl. heeft het gezamenlijke culturele en creatieve veld naar aanleiding van de coronacrisis een noodoproep aan het kabinet gestuurd om robuust te investeren in een overbruggings- en garantiefonds voor de culturele en creatieve sector, dat zowel de liquiditeitsproblemen op korte termijn als de economische schade op middellange termijn kan opvangen, zowel voor freelancers als voor bedrijven en instellingen. In de oproep aan het kabinet vraagt de sector expliciet de aandacht voor het acuut en massief stilvallen van culturele, educatieve en andere maatschappelijke activiteiten, dat tot onherstelbare gevolgen leidt in de culturele en creatieve sector.
