1000 jaar stadsontwikkeling in beeld: een wereldprimeur!

AtlasVerstedelijking_omslag-_2_

De stedelijke ontwikkeling van Nederland verloopt de laatste jaren stormachtig. Vooral de steden in de Randstad groeien snel, maar elders in Nederland is er sprake van stilstand of krimp. Die beweging wordt vooral ingegeven door demografische en economische ontwikkelingen en zal effect hebben op hoe wij omgaan met onze centrumontwikkeling, stadsuitbreidingen en stadsranden. Maar deze ontwikkeling heeft ook consequenties voor onze waterhuishouding, de infrastructuur, de huisvesting van bedrijven, de omgang met ons erfgoed en zeer zeker ook op de contramal van de stad: de vitaliteit van het platteland.

Indien deze ontwikkeling echter geplaatst wordt in het perspectief van de afgelopen 1000 jaar is te zien dat veel vraagstukken al eerder de revue zijn gepasseerd. In het afgelopen millennium heeft Nederland al vaker oplossingen gevonden voor de vragen die verstedelijking – of ontstedelijking – met zich meebrengen.

Voor het eerst is er nu, in samenwerking tussen de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de Technische Universiteit Delft, een boek verschenen dat een overzicht biedt van de stadsontwikkeling in Nederland, aan de hand van 35 steden. Voor zover wij weten is dat nog voor geen enkel land in de wereld gepresteerd. Deze 35 steden zijn op dit moment de grootste van Nederland: van Amsterdam (grootste) tot Hilversum (kleinste). Twintig van deze 35 steden zijn in de middeleeuwen ontstaan, andere, zoals Enschede, Apeldoorn of Almere zijn pas later uitgegroeid tot stad.

Deze monumentale atlas brengt 1000 jaar stedenbouw voor het eerst samenhangend in beeld. Aan de hand van foto’s, maar ook schilderijen en scherp gesneden en nieuw getekende kaartreeksen worden groei en krimp van de Nederlandse steden inzichtelijk gemaakt. Ook worden actuele thema’s uitgelicht: herbestemming, wederopbouw en de ontwikkeling van binnensteden en stadsranden.

Deze atlas biedt de lezer een diepgaande chronologische en typologische analyse en maakt het niet alleen mogelijk de ontwikkeling van deze steden met elkaar te vergelijken maar, omdat deze steden min of meer representatief blijken te zijn voor alle huidige steden van Nederland, kan ook de urbanisatie van Nederland in z’n geheel worden bestudeerd. De atlas biedt een caleidoscoop aan aangrijpingspunten om het debat van de verstedelijking van nu in perspectief te plaatsen.

Het verschijnen van de Atlas zal vergezeld gaan van een tentoonstelling en debattenreeks rond de verstedelijking van Nederland.

Persbericht Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed