Kandidaten van negen provinciale partijen discussieerden op 7 maart in het Seinwezen te Haarlem over de toekomst van het Noord-Hollands erfgoed. Gedeputeerde Cultuur Jack van der Hoek trad op als gastheer. Journalist Margriet Brandsma leidde het debat in goede banen. Centrale vraag van het debat: Hoe kan erfgoed als inspiratiebron ingezet worden bij nieuwe ontwikkelingen? De avond werd georganiseerd door het Steunpunt Monumenten en Archeologie Noord-Holland.
De thema’s stedelijke groei en krimp, recreatie en toerisme, mobiliteit en bereikbaarheid, en energie, klimaat en landschap passeerden de revue. Ze werden ingeleid door erfgoedprofessionals Jan Hovers (Zaans Museum), Heleen van Londen (Universiteit van Amsterdam), Eric Luiten (Spoorbouwmeester) en Karin Westerink (Federatie Grote Monumentengemeenten). Per thema debatteerden de partijen onderling en met de zaal over de toekomst van het Noord-Hollands erfgoed.
Een van de uitdagingen in erfgoedbeleid is het vinden van de juiste balans tussen heden en verleden. Hoe behouden we cultureel erfgoed, en zetten we cultuurhistorische waarden in ten behoeve van een goede omgevingskwaliteit bij nieuwe ontwikkelingen? Windmolenparken, zonnepanelen, nieuwe wegen, woningbouw en dijken zijn maar enkele uitdagingen die afkomen op het Noord-Hollandse cultuurlandschap in de nabije toekomst. Welke keuzes maakt de politiek? Moeten de bezuinigingen op de erfgoedorganisaties van de afgelopen tijd deels of helemaal teruggedraaid worden?
De kandidaten voerden het debat met verve. Een vraagstuk als klimaatadaptatie vraagt om durf, het is erg lastig de verschillende waarden tegen elkaar af te wegen. Maar wellicht kunnen opgaven als natuurontwikkeling, cultuurhistorie en de wateropgave prima integraal opgelost worden als de aanpak maar per gebied bepaald wordt. In de Kop van Noord-Holland zijn zowel de opgaven als de erfgoedwaarden totaal anders dan in de Metropoolregio Amsterdam, dus moet er een andere afweging gemaakt worden. Maatwerk is troef in het omgaan met erfgoed, daar was men het over eens.
In de discussie over infrastructurele ingrepen in waardevolle cultuurlandschappen stonden partijen tegenover elkaar. Waar de een vond dat er sprake is van asfaltverslaving was de ander van mening dat nieuwe wegen noodzakelijk zijn om van al dat mooie erfgoed te kunnen genieten. De Spoorbouwmeester pleitte voor het niet verbloemen van de snelweg in het landschap: eigenlijk een prima ding dat best gezien mag worden. Het is potentieel erfgoed van de toekomst.
Meer dan eens klonk de roep om een kenniscentrum op het gebied van cultureel erfgoed. Het Steunpunt Monumenten en Archeologie heeft veel erfgoedkennis in huis maar heeft van de provincie de opdracht gekregen zich alleen op ondersteuning van gemeenten te richten. Het Steunpunt zou de deur open kunnen en willen zetten voor een bredere groep belanghebbenden, zoals historische verenigingen en eigenaren van monumenten. De keus is aan de provincie.
De stadsdichter van Haarlem, Willemien Spook, sloot het debat af met een poëtische kijk op het belang van cultureel erfgoed. Na afloop maakte Margriet Brandsma een korte vlog, waarin ze de avond in vogelvlucht samenvat:
Geef een reactie