Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Het Nationaal Groenfonds zet zich elke dag in voor een groener Nederland. Met het financieren van projecten wordt de kwaliteit van onze groene leefomgeving verbeterd.
Bent u benieuwd wie de winnaars van de Nationaal Groenfonds Natuurprijs zijn en welke evenementen het Groenfonds organiseert? Deze en andere informatie vindt u op de website van het Nationaal Groenfonds.
____________________________________________________________
“In de bossen van Paleis het Loo staat de hoogste boom van Nederland: een Douglasspar van 50,5 meter hoog. Dat is net zo hoog als een flatgebouw van 15 verdiepingen. Maar helaas heb je steeds minder van dit soort prachtige bomen in Nederland,” aldus een verslaggever van RTL Nieuws. In een video gaat hij langs bij een aantal bijzondere bomen in Nederland en vraagt hij zich af wat een monumentale boom nou eigenlijk is.
In een brief schrijven prinsessen Irene en Margriet “geschokt” te zijn door de plannen van de nieuwe eigenaar van Soestdijk om het Borrebos te kappen en woningen te bouwen op het voormalige terrein van de Koninklijke Marechaussee. Volgens de prinsessen hechtten hun grootmoeder en moeder groot belang aan het behouden van het bos en zij staan daar volledig achter. “Wij steunen degenen die het Borrebos willen beschermen en voegen daaraan toe dat wij het ook belangrijk vinden om de natuur terug te geven aan zichzelf op het voormalige kazerneterrein.” De gemeenteraad van Baarn neemt volgende week een beslissing over het voorontwerp van Soestdijk.
“Hij is 126 km lang en ligt er al eeuwen. Duizend jaar geleden waren omwonenden al bezig met de aanleg ervan en hoewel de belangrijkste functie nu nagenoeg weggevallen is, is het de moeite waard het te behouden. Ik heb het nu natuurlijk over de Westfriese Omringdijk. Deze illustere dijk is nu al een monument, maar er zou nog wel een mooiere status aan verleend mogen worden. De dijk vraagt om niet aflatende verzorging en bescherming. Frans Diederik en Gerrit Rot, trekken de kar waarin een verzoek ligt om de dijk te laten opnemen in het Unesco-werelderfgoed.”
De Stichting Historische en Heemkundige Studies in en rond het Geuldal geeft in 2020 een themaboek uit over de geschiedenis van het landschap
van het Geuldal, met bijdragen die teruggaan van de oorsprong van het Geuldal miljoenen jaren geleden tot nu.
Familienamen als Kooyker, Kooistra en Kooijman zijn overblijfselen uit de tijd dat er in Nederland nog duizend of meer eendenkooien waren. Inmiddels zijn de kooien bedreigd. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft ze onlangs geïnventariseerd en er tweehonderd op de digitale Kaart Groen Erfgoed gezet. Daarvan zijn er nog maar een stuk of zestig in gebruik om eenden te vangen, oorspronkelijk om ze op te eten. De eendenkooi geldt als een uitvinding uit de Lage Landen. De vroegste vermeldingen stammen uit de veertiende eeuw, de oudste nu nog bekende dateert uit 1314.
In september starten de cursussen Groen Erfgoed (uitgesteld i.v.m. corona), Erfgoed & Ruimte en Monumentenzorg. Als opmaat is er op dinsdag 30 juni 16.30-18.00 uur een Online Openbaar College. Cursusdocent André Hoek houdt een inleiding over “bouwkundig erfgoed binnen ons groene erfgoed: over tuingebouwen en ornamenten”. Ook geeft cursusleider Caroline Stegewerns informatie over de erfgoedcursussen van Hogeschool Utrecht.
Na een mooie voorbereidingsprocedure verbinden de Stichting Kennisontwikkeling Groen Erfgoed (SKGE) en het Nationaal Centrum Erfgoedopleidingen (NCE) zich aan het Charter van Klooster Ter Eem. Met hun handtekeningen onder het Charter bekrachtigden Jan Willem Edinga, voorzitter van SKGE, en Harry Klunder, bestuurslid van NCE, de samenwerking rond de nieuwe NCE-opleiding Hovenier Historisch Groen.
Het blijkt nauwelijks mogelijk ons landschap te beschermen tegen economische druk. Ook in het Zuid-Limburgse Heuvelland trekken toerisme en distributiecentra diepe sporen door het landschap. Promovendi Karim van Knippenberg en Wim Bosschaart zien echter kansen voor een landschapsinclusief omgevingsbeleid. “Landschappen, zoals het Zuid-Limburgse Heuvellandschap, hebben unieke cultuurhistorische en landschappelijke waarden die onvervangbaar zijn. Aandacht voor dit landschap is er gelukkig meer en meer. Op het moment dat burgers zich bewuster worden van de relatie tussen landschap en consumptie, dan is een visie waarbij het landschap gezien wordt als sluitpost van ruimtelijk-economisch beleid, niet langer houdbaar.”
Op een zolder in Deventer zijn honderd jaar oude kaarten opgedoken van enkele Drentse dorpen, waaronder Ruinen. De kaarten zijn getekend door de opa van landschapsarchitect Andries van den Berg. Opa Van den Berg werkte destijds bij de belastingdienst en hij tekende kaarten met alle cafés erop waar hij kansspelbelasting moest innen. Volgens Andries van den Berg is het landschap erg veranderd. “Het riviertje, de Ruiner Aa, is bijvoorbeeld gekanaliseerd.” Daarnaast is het heidegebied rondom Ruinen verdwenen. “Boerderijtjes stonden hier vroeger nauwelijks. Maar de structuur van het gebied, met de weggetjes, dat is helemaal intact gebleven.”
De Regionale Energie Strategie: hoe Groningen nu het nationale stopcontact moet worden. Heemschut Groningen: “Groningen is een landschappelijk open provincie. Haar cultuurhistorie wortelt in de agrarische sector maar ook in energielandschappen, maar de gevolgen kunnen behoorlijk uiteen lopen. Na de leefbaarheid van de Groningse dorpen en steden moet nu ook het open landschap er aan geloven: meer windparken en sneller aanleggen van zonneweides. Er wordt niet gekeken naar de alternatieven. Het is een fantastisch streven om Groningen te positioneren als groene stekker voor Nederland, maar niet als dat ten koste gaat van de groene ruimte en aanwezige cultuurhistorische- en landschappelijke waarden.”
Elke drie jaar wordt de Landschapstriënnale ergens in Nederland georganiseerd. Voor iedereen die zich in of met het landschap bezighoudt, zich ermee verbonden voelt en er graag is. Editie 2020 stond gepland voor de maand september in Van Gogh Nationaal Park, Noord-Brabant. Het bestuur acht het echter niet verantwoord, gezien de huidige situatie rondom COVID-19, om het evenement dit najaar plaats te laten vinden. De 5e editie van de Landschapstriënnale wordt dan ook verplaatst naar april 2021.
Van een vloeiweidecomplex als De Pelterheggen in Bergeijk zijn er maar twee in Nederland. Die twee gebieden – het andere is Het Lankheet in Overijssel – zijn samen bezig de status van immaterieel erfgoed te krijgen. Het vloeiweidecomplex in Bergeijk is een ingenieus systeem van sloten, stuwen en kleine geulen, dat het grasland van De Pelterheggen doorklieft. Het werd in 1851 aangelegd om de zandgronden vruchtbaarder te maken. Met een kanaal naar de Maas moest kalkrijk water uit de Ardennen aangevoerd worden. De vloeiweiden zijn eigendom van Natuurmonumenten.
