Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Het Nationaal Groenfonds zet zich elke dag in voor een groener Nederland. Met het financieren van projecten wordt de kwaliteit van onze groene leefomgeving verbeterd.
Bent u benieuwd wie de winnaars van de Nationaal Groenfonds Natuurprijs zijn en welke evenementen het Groenfonds organiseert? Deze en andere informatie vindt u op de website van het Nationaal Groenfonds.
____________________________________________________________
Amelisweerd wordt drukker en drukker. Daarom doen de provincie Utrecht en de gemeenten Bunnik en Utrecht er alles aan om recreanten te verspreiden over de regio. Daarbij krijgen ze een steuntje in de rug van een burgerinitiatief dat de Kromme Rijnstreek op de kaart heeft gezet. Het burgerinitiatief Geopark Heuvelrug wil kaart voor kaart de hele Heuvelrug onderzoeken. Het uiteindelijke doel is om van de Heuvelrug een UNESCO-geopark te maken.
Zwerfkeien heten ze, die grote stenen in het Drentse landschap. Ze kwamen zo’n 200.000 jaar geleden tijdens de ijstijd met gletsjers mee naar de Hondsrug, zo’n 1400 kilometer verderop. Kunstenaar Bart Eysink Smeets vindt het hoogst merkwaardig dat de Drenten deze stenen als hun eigen erfgoed beschouwen. “In Drenthe doen de mensen erg emotioneel over die stenen. Sommigen hebben zelfs een naam. Ik dacht: als we dan toch emotioneel gaan doen, heeft zo’n steen dan geen heimwee?” Hij besloot er één voor een kunstproject ‘naar huis’ te brengen. De uitverkoren kei is een Ålandrapakivi van zo’n 2000 kilo, afkomstig van de Åland-eilanden tussen Finland en Zweden.
De vierde en laatste aflevering van het e-zine Nederland veranderd/t staat online. Josje Schnitzeler, projectmanager Erfgoed en Ruimte (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) blikt terug op de werkconferentie ‘Nederland veranderd/t’ en kijkt vooruit hoe het nieuwe beleid ‘Erfgoed telt’ ons kan helpen bij de maatschappelijke opgaven van morgen.
Oude bouwwerken en standbeelden die met slavernij, kolonialisme en collaboratie te maken hebben. Hoe gaan onze buurlanden daarmee om? In de afgelopen veertig jaar is onze omgeving natuurlijk veranderd. Van 52 locaties laten de fotografen Reinjan Mulder en Cleo Wächter dat zien. Ook in de prehistorie verhuisden mensen al van de ene streek naar de andere. Maar waar komen onze voorouders nou precies vandaan? Over dit en meer gaat nummer 1 van 2019 van het Tijdschrift van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Met dit blad wordt u op de hoogte gehouden van wat er zoal speelt op het brede terrein van het erfgoed.
Marcel Potters vindt de Breyten Breytenbachboom in Rotterdam het fraaist in de late avond. “Als de stad gaat slapen, straalt de pracht van deze majestueuze plataan hartverwarmend in sfeervolle spotlichten. Markant, magisch, machtig.” Potters noemt de boom een icoon. “Hij heeft het bombardement overleefd – hij staat zo’n beetje op de brandgrens -, zag de omgeving transformeren door architectonische hoogstandjes als De Calypso en de nieuwe Pauluskerk, ervoer toen een rigoureuze koerswijziging van de Westersingel.” Omdat de boom moet vechten voor zijn bestaan, is Potters blij dat de boom juist nu in de prijzen valt. “De Bomenwacht Nederland geeft 15.000 euro om deze groene joekel extra te vertroetelen.”
“Houden we nog wel van ons Waddengebied?” Die vraag stelt Machiel Aarten, woordvoerder van de werkgroep Laat FryslânNietZakken en SP-Statenlid in Fryslân. “Het is een absurd idee dat de landelijke overheid wil instemmen met gaswinning onder ons enige natuurlijke Werelderfgoed, de Waddenzee. En dat is niet de enige narigheid: ook zijn er vergevorderde plannen voor zoutwinning.” (…) “De provincies Fryslân en Groningen en Noord-Duitsland investeren de komende jaren bijna 1,7 miljoen euro in het behouden van de Waddenzee als Werelderfgoed. Maar heeft dat nog wel zin? Gaswinning ook door middel van fracking, zoutwinning waarbij diesel wordt gebruikt om de zoutputten af te sluiten met alle risico’s die daarbij horen, bedreiging door containerschepen… Ons Waddengebied, ons Werelderfgoed!”
De gemeente Groningen staat op het punt een aantal monumentale bomen bij de Der Aa-kerk te kappen. Onbegrijpelijk dat massaal verzet uitblijft, schrijft Liesbeth Völkel in een opinieartikel. “Eigenlijk zijn bomen een soort levende wezens, zij het dat zij door wortels aan een plaats gebonden zijn. Je hoeft geen esoterica of bomenridder te zijn om dat zo te voelen. Eeuwenoude bomen dwingen nog altijd ons respect af. Ze zijn stille, niet maakbare getuigen van de geschiedenis.” (…) “Wat bezielt ons Groningers om zes kerngezonde bomen die een rijksmonument omringen te kappen, met het argument dat er dan meer ruimte voor daglicht zou ontstaan, en voor tafeltjes, stoelen en parasols?”
Er wordt bijna 17 miljoen euro geïnvesteerd in de versterking van de Friese IJsselmeerkust. De schade aan de kust ontstaat door de verhoging van het IJsselmeerpeil. Heemschut Fryslân heeft samen met het rijk, de provincie, en de gemeenten De Fryske Marren en Súdwest-Fryslân het traject ‘Koppelkansen IJsselmeergebied’ doorlopen. Uit het traject zijn vijf projecten gekozen onder de nieuwe naam ‘Versterking Friese IJsselmeerkust’. Heemschut is blij dat de beleving van cultureel erfgoed als een rode draad door de projecten loopt. Een voorbeeld voor de ‘Agenda IJsselmeergebied 2050’.
Het Romeinse Limespad is uitverkoren tot Wandelroute van het Jaar 2019. De jury reikte zaterdag 2 februari tijdens de Fiets en Wandelbeurs in Gent de bijbehorende trofee uit aan routebeheerder Wandelnet. Het 275 km lange pad volgt de loop van de vroegere noordgrens van het Romeinse Rijk, de Limes. Het pad laat volgens de jury een wisselend landschap zien van polders en uiterwaarden, rivieren en kanalen, heuvels en bossen. De goede bewegwijzering wordt geprezen, net als de rustige wegen aan veelal onverharde paden. Ook de routegids is een pluspunt, aldus het juryrapport.
Voor rijksmonumenten die niet primair bestemd zijn voor bewoning, kunnen eigenaren van 1 februari tot en met 31 maart 2019 instandhoudingssubsidie aanvragen bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. De ‘Subsidieregeling instandhouding monumenten’ (Sim) is bestemd voor gebouwde, groene en archeologische rijksmonumenten. Met de subsidie helpt het Rijk eigenaren hun monument sober en doelmatig te onderhouden. Regelmatig en goed onderhoud voorkomt dure restauraties.
Nijmegen wijst vier plekken in de stad aan die deel uit gaan maken van de UNESCO-aanvraag voor de Romeinse Limes: het Valkhof, de Hunerberg, het Kops Plateau en het tracé van het Romeins aquaduct. Om de werelderfgoedstatus te bereiken worden in de gemeenten langs de grens, op verzoek van het rijk, belangrijke archeologische plekken aangewezen als rijksmonument. Zo beschermt de overheid het archeologisch erfgoed en wordt het voor de toekomst behouden.
Natuurmonumenten is begonnen met het opknappen van de oude toegang tot het landgoed Heuven in Nationaal Park Veluwezoom bij Rheden. De toegang moet recht doen aan het monumentale karakter van het landgoed. Het landgoed bestaat al sinds de middeleeuwen en is vanaf 1865 lange tijd in eigendom geweest van de familie Wurfbain. Het landhuis van de familie, dat halverwege de negentiende eeuw is ontworpen door de architect Tétar van Elven, is in 1939 gesloopt.
