De eerste Engel van Rafaël komt naar Enschede

Rafael (Raffaello Sanzio) (Urbino 1483 –1520 Rome), Engel, olie op paneel (overgebracht op doek), 31 x 26,5 cm, 1501. Brescia, Pinacoteca Tosio Martinengo

Op 1 december werd in het Italiaans Cultureel Instituut in Amsterdam door Luigi Maria di Corato, directeur van Musei Brescia bekend gemaakt dat de tentoonstelling In het hart van de Renaissance nog bijzonderder wordt dan eerst was voorzien. Luigi di Corato maakte bekend dat uit de Pinacoteca Tosio Martingengo niet alleen de Zegenende Christus van Rafaël komt, maar ook het andere topstuk van Rafaël, zijn vroegste werk, een prachtig engelenhoofd uit 1501.

Het paneel is een onderdeel geweest van het Baronci altaar. Rafael was pas 18 jaar oud toen hij het altaarstuk maakte voor de kerk van Sant´Agostino in Città di Castello, nabij Urbino. Door een aardbeving in 1789 werd het altaarstuk zwaar beschadigd en gingen grote delen verloren.

Aan de selectie van schilderijen zoals nu getoond in Helsinki en daarvoor in Warschau, worden naast de Engel van Rafaël nog drie werken toegevoegd vertelde Arnoud Odding, directeur van Rijksmuseum Twenthe. Uit de Gallerie dell’Accademia in Venetië komen extra werken van Tintoretto en Savoldo en de Collectie Palma Camozzi Vertova geeft een prachtige Lotto in bruikleen. Het totaal te exposeren schilderijen komt hiermee op maar liefst vijfenveertig. Daarnaast zijn er ook enkele cultuurhistorische objecten te zien als 16de-eeuwse harnassen, een zwaard en Romeinse antiquiteiten.

Lorenzo Lotto is nu ook met twee werken vertegenwoordigd in de tentoonstelling. Naast de magistrale Aanbidding van de herders uit 1530 ook met Maria met Kind en St. Johannes de Doper en Catharina van Alexandrië uit 1522. Lotto staat bekend om zijn bijzondere coloriet, gedurfde en geraffineerde kleurcombinaties. In het werk uit 1522 is ook een rol weggelegd voor een eekhoorn. De exacte betekenis daarvan is onduidelijk, wellicht een toonbeeld van ijver en vooruitziendheid. In de Aanbidding van de herders heeft het lam een bijzondere rol, het knuffelt met de pasgeboren Jezus.

Uit de Gallerie dell’Accademia in Venetië komen twee werken naar Enschede. De Annunciatie van Giovanni Gerolamo Savoldo uit 1538 en een portret van Procurator Jacopo Soranzo door Tintoretto gemaakt in 1550. Savoldo wordt ook wel Girolamo da Brescia genoemd. Naast een zeldzaam portret van een fluit spelende jongeling hangt in het Rijksmuseum Twenthe ook een Bijbelse voorstelling van zijn hand. Er zijn nog slechts veertig werken bekend van Savoldo waaronder zes portretten. Opmerkelijk is zijn sobere realisme en gebruik van ‘chiaroscuro’, de clair-obscur techniek die goed te zien is in de Annunciatie.

De tentoonstelling In het hart van de Renaissance is te zien van 11 februari tot met 18 juni 2017 in Rijksmuseum Twenthe in Enschede. De online kaartverkoop is gestart. Om de doorstroom in het museum te bevorderen wordt er gewerkt met vaste entreeblokken van een uur. Maak van uw bezoek aan In het hart van de Renaissance een nog mooiere ervaring en kijk op de website: www.uitinenschede.nl voor allerlei speciale arrangementen. Het hart van de Renaissance klopt in Enschede.