De Erfgoedstem

Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie

MENUMENU
  • Home
  • De Erfgoedstem
    • Redactie

      Nieuwezijds Kolk 28 1012 PV Amsterdam

      Nieuws melden: redactie@erfgoedstem.nl
    • Sponsors

      Onze sponsors Adverteren in de Erfgoedstem

      Over De Erfgoedstem Publiceren in de Erfgoedstem
    • Privacy

      CookiesPrivacy Verklaring

  • Nieuwsbrieven
    • Aanmelden Erfgoedstem Afmelden Erfgoedstem
    • Nieuwsbrief archief
    • Archweb mailinglist
  • Erfgoedagenda


    • Congressen, studiedagen en lezingen


    • Cursussen en workshops


    • Oproepen en calls
  • Erfgoedvacatures
    • Vacature plaatsenVacaturebank
  • Blogs
    • Op zoek naar Faro
    • Alma Hoekstra
    • Frank Strolenberg
    • Gertjan de Boer
    • Herbert-Jan Hiep
    • Jona Lendering
    • Johan Teters
    • Léontine van Geffen-Lamers
  • Over Erfgoedstem
  • Adverteren
  • Archeologie
  • Gebouwd erfgoed
  • Groen erfgoed
  • Museumnieuws
  • Zoek

Erfgoedzorg sinds 1 januari geborgd in de ruimtelijke ordening

16 januari 2012 • 61 • Door erfgoedstem

Structuurvisie Duiven

Eén van de pijlers uit de Beleidsbrief Modernisering Monumentenzorg (MoMo) van het Rijk betreft het opnemen van cultuurhistorische waarden in de ruimtelijke ordening. Met de wijziging van het Artikel 3.1.6, tweede lid, onderdeel a, van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) op 1 januari 2012 heeft dit haar beslag gekregen. Deze wijziging verplicht gemeenten nu om het aspect cultureel erfgoed expliciet mee te wegen bij de vaststelling van een bestemmingsplan. De wijze waarop is echter niet bepaald. De minimale eis is dat in de toelichting een beschrijving wordt opgenomen van de wijze waarop hiermee rekening is gehouden. Het is dus vervolgens aan de gemeenten zelf om te bepalen hoe zij hiermee om gaan. Volstaan zij met het noemen van cultureel erfgoed in de toelichting of wordt er ook een juridische regeling in het bestemmingsplan opgenomen? En wat is het verschil met de situatie voor 1 januari?

Ingezonden

Het systeem van de Wet ruimtelijke ordening gaat uit van een scheiding tussen normstelling en beleid. De normstelling is opgenomen in instrumenten zoals het bestemmingsplan. Het beleid wordt vastgelegd in structuurvisies. Vanzelfsprekend was cultureel erfgoed al één van de aspecten die werd meegewogen bij het opstellen van plannen. Zo bevatten veel bestemmingsplannen al regelingen die als doel hebben bepaalde cultuurhistorische waarden in een plangebied te beschermen. Een concreet voorbeeld betreft bestemmingsplannen, waarvan de plangebieden een ‘beschermd stads- of dorpsgezicht’ bevatten.  Voor dergelijke gebieden schrijft de Monumentenwet 1988 expliciet voor, dat gemeenten een beschermend bestemmingsplan vaststellen. Maar ook buiten deze wettelijke verplichting waren veel gemeenten zich al bewust van de zorg voor erfgoed, en hebben ze op eigen initiatief in bestemmingsplannen al beschermende regelingen en cultuurhistorische paragrafen opgenomen.

Deze opname is nu verplicht als uitvloeisel van de modernisering van de monumentenzorg. Uitgangspunt hiervan is een verschuiving van object- naar gebiedsgerichte bescherming. Of zoals het rijk in de Visie Erfgoed en ruimte “Kiezen voor karakter” stelt: van collectie naar connectie. Om niet alleen het object te beschermen (via de monumentenwetgeving), maar ook de (ruimtelijke) context, stelt het rijk voor om gebruik te maken van de bestaande instrumenten van het ruimtelijk ordeningsstelsel. Dat betekent dat het rijk expliciet voorschrijft om waarden, die niet beschermd zijn op basis van de monumentenwetgeving, te beschermen in de ruimtelijke ordening. In bestemmingsplannen kunnen regelingen worden opgenomen voor veel soorten cultuurhistorische waarden, zowel objecten als gebiedseenheden. Het kan hierbij gaan om bijvoorbeeld de bescherming van karakteristieke panden, monumentale bomen, molenbiotopen en  landschapselementen. De inventarisatie en waardering van deze waarden vindt niet plaats in het uitvoeringsinstrument, maar in een beleidsdocument. Het instrument hiervoor is, zoals hierboven beschreven, de structuurvisie.

Daarnaast heeft de moderne monumentenzorg een ontwikkelingsgericht karakter. Het doel daarvan is om de erfgoedzorg te koppelen aan andere ruimtelijke ontwikkelingsopgaven, bijvoorbeeld op het gebied van economie, toerisme, veiligheid en duurzaamheid. Dit eist een integrale benadering van erfgoed op beleidsniveau. Zoals hierboven gesteld, wordt beleid conform de Wro opgenomen in de structuurvisie. De wijziging van het Bro stelt dus niet alleen eisen aan de toelichting van een bestemmingsplan, maar zeker ook aan de (gemeentelijke) structuurvisie. Om de erfgoedzorg te kunnen koppelen aan het ruimtelijke ordeningssysteem, is het van belang om in een vroegtijdig stadium het aanwezige erfgoed te inventariseren. In de structuurvisie kan vervolgens een waardering worden toegekend aan het aanwezige culturele erfgoed. Zowel bij het opstellen van beheerregelingen (conserverende bestemmingsplannen en beheersverordeningen) als bij het mogelijk maken van ruimtelijke ontwikkelingen (via ontwikkelingsgerichte bestemmingsplannen en omgevingsvergunningen) is dan duidelijk hoe met cultureel erfgoed rekening moet worden gehouden en hoe dit moet worden beschermd.

Voor een uitgebreide beschrijving van de gebieds- en ontwikkelingsgerichte erfgoedzorg in de ruimtelijke ordening en een overzicht van de toepasselijke wet- en regelgeving verwijzen we naar het boek ‘Cultureel erfgoed en ruimte’, uitgegeven door Berghauser Pont Publishing. Kijk hier voor meer informatie.

Op 13 maart 2012 geven we bij Berghauser Pont Acadamy een cursus over dit onderwerp. Kijk hier voor meer informatie.

Joske Poelstra, projectleider en juridisch adviseur omgevingsrecht bij Buro Vijn
Rob Schram, projectleider en stedenbouwkundige bij RBOI Rotterdam

Gerelateerd

Categorie: Bestuur, beleid en organisatie, Gebouwd erfgoed, Herbestemming, Restauratie en herstel Tags: monumenten, Nieuwewetgeveing

Geef een reactie Reactie annuleren

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

We hebben zorg genomen om alle rechthebbenden voor hier gereproduceerde foto's te traceren, soms evenwel zonder succes. Iemand die in dit opzicht meent rechten te hebben wordt vriendelijk verzocht om contact op te nemen met de redactie van de Erfgoedstem.

Aanmelden nieuwsbrief


Bekijk eerdere nieuwsbrieven.

Populaire berichten & pagina’s

  • Nieuw platform collectioneurs.nl voor verkoop kunst, design en antiek
  • Nostalgie is hip op Facebook
  • Bezoeker ontdekt onbekende Romeinse 'keizerskop' in Delftse collectie
  • Vrijstaand schoolmeestershuis te koop voor 1 euro
  • Twintig jaar bouwhistorisch onderzoek in Leiden op de kaart
  • Archeologische vondsten op plek brugongeval Alphen aan den Rijn
  • Nederlandse Vuurtoren Vereniging stelt zich voor
  • Middeleeuwse stadsmuur aan de Kampervest Haarlem
  • Overijssel zoekt creatieve oplossingen voor leegstaande boerderijen
  • Muurreclame herinnert aan Leeuwarder levertraan

Meest gelezen (week)

  • Nostalgie is hip op Facebook
  • Twintig jaar bouwhistorisch onderzoek in Leiden op de kaart
  • Archeologische vondsten op plek brugongeval Alphen aan den Rijn
  • Worden het de Roaring Twenties voor de Bloemkoolwijk?
  • Faro-blog: Wat kan de koningin van de ivoren toren leren van planologie
  • Nieuw platform collectioneurs.nl voor verkoop kunst, design en antiek
  • Oproep: Stop de verkoop van Recreatieoord Hoek van Holland
  • Hotel Britannia: 'De graffitiverf droop op het mozaïek'
  • Herbestemming voor Gele Loods in Vesting Naarden
  • Boerderij van Parc Broekhuizen krijgt herontwikkeling als duurzaam restaurant

Meest gelezen (maand)

  • Oproep: Stop de verkoop van Recreatieoord Hoek van Holland
  • Archeologische vondsten op plek brugongeval Alphen aan den Rijn
  • Schoolerfgoed kan vaak rekenen op steun uit de buurt
  • Nostalgie is hip op Facebook
  • 'Al ingestort' rijksmonument in Heumen zonder toestemming gesloopt
  • Vrijstaand schoolmeestershuis te koop voor 1 euro
  • Kasteel Neubourg, opnieuw beklopt en betast
  • Twintig jaar bouwhistorisch onderzoek in Leiden op de kaart
  • De top 5 meest gelezen Erfgoedstem-berichten van 2020
  • 10 Opmerkelijke Erfgoedstem-nieuwtjes uit 2020

Meest gelezen (jaar)

  • Kasteel Neubourg, opnieuw beklopt en betast
  • In Drenthe en Overijssel stonden veel meer middeleeuwse kastelen dan gedacht
  • Verborgen kasteel Oud Haerlem blijkt 'enorm' te zijn
  • Wonen in een monumentaal pand? 4 tips
  • 'Al ingestort' rijksmonument in Heumen zonder toestemming gesloopt
  • Vrijstaand schoolmeestershuis te koop voor 1 euro
  • Beeldbank Amsterdam uitgebreid met 43.000 nieuwe foto's
  • Buurtbewoners komen in opstand tegen plannen Paleis Soestdijk
  • Zonnepanelen op monumenten – hoe zit het nou?
  • Interactieve kaart toont volledig middeleeuwse kastelenlandschap

Copyright © 2021 Erfgoedstem · Site door buro KREAS

Wij gebruiken cookies om onze website ter verbeteren. U kunt deze cookies uitzetten. Cookies Statement. Geen probleemGeen cookies