Groot succes: 2000 scholieren beleven Gouden Eeuw in Friesland

Meer kinderen maken in Leeuwarden kennis met de Gouden Eeuw in hun eigen omgeving dan verwacht, omdat ook scholen uit Grou, Jirnsum, Reduzum en Wergea besluiten mee te doen. Zij lopen hiermee vooruit op het feit dat de gemeente Leeuwarden in 2014 samen met een deel van Boarnsterhim een nieuwe gemeente vormt. Het educatieve project ‘Gouden Eeuw in Friesland’ wordt georganiseerd door Historisch Centrum Leeuwarden, Tresoar en Fries Museum. Het vindt plaats in het kader van het door Kunstkade gecoördineerde Kunstmenu, dat basisschoolleerlingen uit de gemeente Leeuwarden kennis laat maken met allerlei vormen van cultuureducatie. Omdat het project goed aanslaat wordt het vanaf januari ook aangeboden aan het basis- en voortgezet onderwijs in de rest van Friesland.

Dagprogramma
Op één dag bezoeken de schoolgroepen drie culturele instellingen in Leeuwarden, waar zij de Gouden Eeuw in Friesland vanuit drie verschillende invalshoeken bekijken. Het Historisch Centrum Leeuwarden laat leerlingen met smartphones het spoor van de Gouden Eeuw volgen door de historische binnenstad. In de tentoonstelling ‘Oud Geld’ in het Fries Museum maken ze kennis met de Friese high society en hun extravagante luxe. En in Tresoar doen ze onderzoek naar bloemen- en plantenboeken uit de zeventiende eeuw.

Erfgoededucatie
De leerlingen ontdekken allerlei dwarsverbanden tussen architectuur, schilderijen, wetenschap, personen en objecten in Friesland. Tijdens de smartphonewandeling van Historisch Centrum Leeuwarden bezoeken de leerlingen het Stadhouderlijk Hof en komen ze van alles te weten over het voormalige paleis en de Friese stadhouders die daar ooit woonden, zoals Ernst Casimir en Willem Frederik. In het Fries Museum zien ze schilderijen van deze stadhouders, die door hofschilder Wybrand de Geest zijn gemaakt. In Tresoar bekijken ze het bijna encyclopedische bloemenboek van Wybrands zoon Franciscus de Geest. En tijdens de stadswandeling van Historisch Centrum Leeuwarden komen de leerlingen in de Minnemastraat, waar vader en zoon De Geest ooit woonden en werkten. Kortom, een onderwijsproject dat leerlingen niet snel zullen vergeten.

Gouden Eeuw in schoolboek
De Gouden Eeuw is een cruciale periode in de Nederlandse geschiedenis. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden maakt een enorme bloei door in de handel, wetenschap en kunst en wordt een militaire grootmacht op zee. Alle kinderen leren erover op school. Zij krijgen les over de Amsterdamse stapelmarkt, de VOC, puissant rijke Hollandse kooplieden, de opstand tegen Spanje en grote namen als Johan van Oldenbarnevelt, Prins Maurits, Michiel de Ruyter en Spinoza. In Leeuwarden hebben de educatief medewerkers van drie culturele instellingen de handen ineen geslagen om leerlingen kennis te laten maken met de Gouden Eeuw in hun eigen omgeving. Was het in Friesland net zoals in Holland? Wat waren de verschillen en wat waren de overeenkomsten? Historisch Centrum Leeuwarden, Fries Museum en Tresoar geven met het unieke samenwerkingsproject ‘Gouden Eeuw in Friesland’ antwoord op deze vragen.

Gouden Eeuw in Friesland
Het project laat leerlingen zien dat Friesland – na Holland – het welvarendste gewest in de Republiek is geweest. En dat het met zijn eigen stadhouder een belangrijke rol in de oorlog met Spanje heeft gespeeld. In Friesland wordt geld verdiend met de productie van en handel in agrarische producten – zoals boter, kaas, vlees, groente en turf – voor de snelgroeiende stedelijke markt in de Republiek. De adellijke landeigenaren profiteren hier het meest van en etaleren hun rijkdom met states op het platteland, stinzen in de Friese steden en luxe goederen als goudleerbehang, schilderijen, pronkzilver en kleding. Waar welvaart is, worden kunst en wetenschap gestimuleerd; in Friesland is dat niet anders. Voorbeelden zijn portretten van Wybrand de Geest, glasschilderingen van de familie De Heer, architectuur van Hans Vredeman de Vries en zilverwerk van de familie Baardt. In Franeker wordt – na Leiden – in 1585 de tweede universiteit in de Nederlanden opgericht en in Leeuwarden is de Latijnse school het centrum van wetenschappelijk leven. De nieuw ontdekte werelden veraf en dichtbij inspireren de behoefte om de wereld in kaart te brengen. Zo maakt Johannes Sems in 1603 een gedetailleerde plattegrond van de stad Leeuwarden, ontwikkelt Pibo Gualtheri (Latijn voor Pybe Wouters) in 1606 een astrolabium en stelt Franciscus de Geest in 1668 een florilegium samen. De aan de Grote Kerk in Leeuwarden verbonden dominee Johannes Bogerman is voorzitter van de Synode van Dordrecht en speelt een belangrijke rol bij het tot stand komen van de Statenbijbel in 1637.

Persbericht Historisch Centrum Leeuwarden