Er moet een landelijk samenwerkingsvorm komen waar alle partijen die betrokken zijn bij historische buitenplaatsen en soortgelijke monumenten elkaar kunnen vinden. Een platform waar onderzoek kan worden gestimuleerd, kennis en ervaringen kunnen worden gedeeld en dat gemeenschappelijke communicatie en promotie kan voeren om het draagvlak voor dit belangrijk cultuurhistorisch erfgoed levend te houden en te vergroten en die zich inspant om het Nederlandse publiek meer te interesseren voor dit type erfgoed. De overheid, zowel rijk als provincies, zouden het oprichten van deze samenwerkingsvorm moeten ondersteunen. Dat is de belangrijkste aanbeveling die is voortgekomen uit het Jaar van de Historische Buitenplaats 2012. Dit themajaar is vrijdag 30 november 2012 officieel afgesloten met een grote feestelijke manifestatie op Kasteel Geldrop in Noord-Brabant. De aanbevelingen zijn daar aangeboden aan de Commissaris van de Koningin in Noord-Brabant, Wim van de Donk.
Met deze slotmanifestatie komt een zeer succesvol themajaar ten einde . Er zijn door het hele land honderden activiteiten georganiseerd op buitenplaatsen. Er werden talloze excursies, wandelingen en fietstochten georganiseerd en open dagen gehouden op plaatsen die anders niet toegankelijk zijn. Diverse musea hebben zich aangesloten bij het themajaar met tentoonstellingen over buitenplaatsen. Er waren er druk bezochte lezingen, rondetafel-bijeenkomsten en symposia die de vele aspecten van historische buitenplaats en hun bewoners centraal stelden.
De doelstellingen van het themajaar om meer bekendheid te geven aan de historische buitenplaats en het benadrukken van het belang om dit cultuurhistorisch erfgoed te behouden voor komende generaties zijn meer dan verwacht gerealiseerd. Er is veel publiciteit geweest in kranten, tijdschriften, radio en tv. Zo heeft Elsevier een special uitgegeven over het themajaar, is er een uitzending van Klokhuis aan gewijd en zijn er diverse regionale televisie uitzendingen geweest. Er is zelfs een bijzondere serie postzegels over buitenplaatsen uitgegeven.
Als vrucht van het themajaar heeft de Stichting Themajaar Historische Buitenplaatsen 2012 bij de slotmanifestatie haar bevindingen gepubliceerd in de uitgave Toekomst voor de historische buitenplaats. Hierin doet de stichting een 16-tal aanbevelingen voor een beter behoud van historische buitenplaatsen. De aanbevelingen zijn onderverdeeld in vier thema’s. Het thema Samenwerking en draagvlak is erop gericht de nu de vaak versnipperde en individuele initiatieven te bundelen om een groter draagvlak te genereren voor een goed behoud van dit cultureel erfgoed. Het thema Kennis en energie geeft aanbevelingen voor het uitbreiden van wetenschappelijk onderzoek en het uitdragen van kennis. Het derde thema Wet- en regelgeving en financiële aspecten vraagt om een vereenvoudiging van de regelgeving zowel bij het rijk als andere overheden, zeker nodig wanneer daar ook voorwaarden voor subsidiëring aan zijn gekoppeld. Het vierde thema De buitenplaats als product tenslotte roept de eigenaren van buitenplaatsen op om andere, nieuwe verdienmodellen te ontwikkelen zodat men minder afhankelijk is van subsidiëring.
Een historische buitenplaats is een ensemble van monumentaal landhuis met er omheen gelegen monumentaal groen als tuin of park. Ze zijn vaak ontstaan in de 17e, 18e en 19e eeuw. De buitenplaats is van oorsprong vaak een lustoord geweest van de rijke stedelingen, de kooplieden en regenten, die daar zomers verbleven, weg uit de smerige stad. Een deel vindt ook zijn oorsprong in landgoederen en adellijke bezittingen. Er bestaan nog bijna 600 van deze historische complexen door heel Nederland. Ongeveer de helft is in particulier bezit. De overige zijn in handen van cultuurhistorische stichtingen en terrein beherende organisaties als Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en de Provinciale Landschappen.
Hoewel het themajaar ten einde komt zullen de website en nieuwsbrief nog tot en met juni 2013 worden voortgezet. Dit ook in afwachting of er initiatieven komen die de fakkel die is aangestoken door het Jaar van de Historische Buitenplaats 2012 verder willen dragen.
Meer informatie over het Jaar van de Historische Buitenplaats 2012 is te vinden op de website www.buitenplaatsen2012.nl
Persbericht Jaar van de Historische Buitenplaats 2012
Foto: Kasteel Geldrop door Door Peter van der Wielen via Wikimedia Commons
Geef een reactie