Op het Chinese platteland opende in maart 2020 Holland Creative Village. Het oude en verlaten dorp Dafang werd door het Nederlandse Instituut voor Erfgoed en Marketing (IVEM), in samenwerking de lokale Chinese overheid en met NEXT Architects Beijing getransformeerd tot creatieve hub.
En met succes: Holland Creative Village ontving direct na de opening al 9.000 bezoekers per dag. Nu is het dorp een van de 50 best herbestemde dorpen van 2020, melden verschillende Chinese vakbladen. Dat is bijzonder in een land dat naar schatting 600.000 dorpen telt.
De redactie ging in gesprek met Herbert-Jan Hiep, directeur van IVEM. “Zo’n succes hadden we niet verwacht,” vertelt hij. “Er zijn zo’n 100 delegaties van overheden en bedrijven komen kijken naar het dorp. Allemaal op zoek naar inspiratie.” Want Dafang is niet het enige Chinese dorp dat een upgrade nodig had. Alleen al in de county van Dafang liggen nog 100 andere verlaten historische dorpen te verloederen. Hoe komt dat?
Ommekeer
“Duizenden jaren lang woonde het overgrote deel van de Chinese bevolking op het platteland. Maar in de laatste decennia is dat omgekeerd. Veel Chinezen zijn de armoede van het platteland ontvlucht en hebben zich in de snel groeiende steden gevestigd. Veel van de dorpen die hierdoor leeg komen te staan zijn 500, 1000 of soms wel 1500 jaar oud. De meeste woonhuizen zijn in slechte staat en stammen nog uit de 17e en 18e eeuw. Dit erfgoed werd lange tijd vooral als ballast gezien.”
Maar in de afgelopen 10 jaar is er iets veranderd. “Men is steeds meer de waarde van het eigen erfgoed in gaan zien. Daarnaast is er een welvarende en stedelijke middenklasse ontstaan die behoefte heeft aan een uitje naar het rustige platteland. Jonge mensen ‘backpacken’ naar bijzondere plekken en tonen belangstelling voor tradities, oude gerechten én erfgoed.”
Tulpenvelden en oude meesters
Zo worden nu overal in China historische dorpen opgeknapt en getransformeerd tot toeristische attractie. In bijna alle gevalen komt dat neer op de restauratie en het bieden van een historische beleving. In Dafang heeft IVEM de oude bouwmassa aangevuld met moderne gebouwen en ‘creativiteit’ tot het centrale thema gemaakt van een actieve programmering. Dat was relatief nieuw en dat trekt ook dat grote aantal delegaties.
IVEM heeft Dafang getransformeerd tot creatieve hub waar zowel Nederlandse als lokale creatieven kunnen werken en exposeren. Onder de nieuwe naam ‘Dafang Holland Creative Village’ trekt het dorp veel toeristen aan. De verschillen tussen Nederland en China komen goed tot uiting: Mondriaan-gekleurde koeien, tulpenvelden en reproducties van oude meesters staan te midden van eeuwenoude Chinese gebouwen.
Een nieuwe uitkijktoren van NEXT Architects geeft het dorp een visueel baken, een herkenningspunt “Maar er zit ook een filosofie achter. Het dorp was vroeger intensief verbonden met het omliggende land. Vanuit de toren kun je de rijstvelden in de omgeving zien liggen.”
Cultuurverschillen
Een project in China is leuk, maar gaat ook gepaard met een gebruiksaanwijzing en cultuurverschillen. “Het is uiteindelijk veel meer een pretpark geworden dan wij zelf in gedachten hadden. Naast de ateliers vind je er nu ook een doolhof en snelle snacks.” De Nederlandse kunstenaars waren erg gecharmeerd door het verval van de gebouwen. Het vormde voor hen een grote inspiratiebron. “Maar de Chinezen zagen dat anders. Die poetsten liever alles op en lieten de gebouwen netjes opknappen.”
Die cultuurverschillen vindt Herbert-Jan vooral ook leerzaam. “Ik ben ontzettend nieuwsgierig, ik wil begrijpen hoe het werkt in een land dat zo fundamenteel anders is. Zeker in een tijd van oplopende spanningen lijkt het me een goede zaak om de pogingen om te begrijpen niet stop te zetten en contact te blijven houden.
