De Erfgoedstem

Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie

MENUMENU
  • Home
  • De Erfgoedstem
    • Redactie

      Nieuwezijds Kolk 28 1012 PV Amsterdam

      Nieuws melden: redactie@erfgoedstem.nl
    • Sponsors

      Onze sponsors Adverteren in de Erfgoedstem

      Over De Erfgoedstem Publiceren in de Erfgoedstem
    • Privacy

      CookiesPrivacy Verklaring

  • Nieuwsbrieven
    • Aanmelden Erfgoedstem Afmelden Erfgoedstem
    • Nieuwsbrief archief
    • Archweb mailinglist
  • Erfgoedagenda


    • Congressen, studiedagen en lezingen


    • Cursussen en workshops


    • Oproepen en calls
  • Erfgoedvacatures
    • Vacature plaatsenVacaturebank
  • Blogs
    • Op zoek naar Faro
    • Alma Hoekstra
    • Frank Strolenberg
    • Gertjan de Boer
    • Herbert-Jan Hiep
    • Jona Lendering
    • Johan Teters
    • Léontine van Geffen-Lamers
  • Over Erfgoedstem
  • Adverteren
  • Archeologie
  • Gebouwd erfgoed
  • Groen erfgoed
  • Museumnieuws
  • Zoek

Landschapsbiografie Stramproyerheide Genomineerd voor Erfgoedprijs Weert

16 november 2016 • 127 • Bron: Gemeente Weert

SONY DSC

Een reeks erfgoedtochten en een zoektocht en herstelactie van de ‘schietbaan’ van de Burgerwacht Stramproy is genomineerd voor de Erfgoedprijs Weert. Via diverse ‘erfgoedwandelingen’ vestigde een werkgroep van de dorpsraden Stramproy en Altweerterheide de aandacht op de landschappelijke betekenis, het groen, de geschiedenis, glans en de identiteit van de Stramproyerheide: de verbondenheid van de streek met dit oude landschap.

Tijdens de tochten gingen de gidsen niet alleen in op de staat en het verhaal van dit oude cultuurlandschap maar ook op de historische verbindingen en verborgen rijkdom aan erfgoederen.
Mensen maakten dit landschap tot wat het is. In de toekomst zal dat niet anders zijn. Bewoners en andere belangstellenden stonden tijdens de vijf kilometer lange tocht versteld van de veelheid aan verhalen die er te vertellen zijn in de ‘landschapskamers’ en historische plekken. Een deel van de informatie was afkomstig van oudere bewoners die in voorgaande jaren geïnterviewd werden. Zij wezen op diverse ‘verborgen leestekens in het landschap, nooit eerder gedocumenteerde plekken, toponiemen en praktijken. De verzamelde informatie kregen de deelnemers aan deze tochten mee op een kaart.

Biografie van een Grenslandschap
Meer dan 300 deelnemers maakten inmiddels kennis met de ‘ verborgen biografie van dit Grenslandschap’. Tijdens de tochten wordt nadrukkelijk stilgestaan bij de sporen die de mens hier gedurende eeuwen heeft nagelaten. Van oude (dubbele) wegen, schuilplaatsen, houtwallen, van het in het hout verborgen ‘klein Vosseven’ waar tot 1918 nog turf gestoken was. Door vrijwilligers herstelde heideterreintjes. Een oud bleekveld en een ‘schuitplaats van een familie die van de visvangst leefde. Van Duitse militaire barakken en een zoeklicht. Tot de geschiedenis van de ‘landweer en de dichtgeschoven grachten van de Bocholtergraven uit 1400.

Aan de hand van een goed verhaal werden de zicht- en voelbare spanning en de verbindingen met de grens tot uitdrukking gebracht. Het kleinschalig landschap van de hoog gelegen Stramproyerheide, tussen de deels hele open Peelmoerassen van het Wijffelter- en Stramproyerbroek kent een enorm gevarieerde geschiedenis. Iets dat nog deels lees- en beleefbaar is aan het patroon van zandpaden, golvende zandruggen, devotiepunten, houtwallen, heide en graslandjes. Maar ook aan historische smokkelplekken, een in het landschap schuilgaande schietbaan, hele oude handelswegen die bij elke inval weer werden gebruikt door legers (tot Napoleon toe) Van een oud vaartje naar een ‘visserswoning’, kleine ‘eenmansakkers’ van boeren en ooit markante ontginningsbanen ‘op de Graus’. Het is een verhaal van de schrale zandgronden: hard werken en armoede.

Overdragen
Tijdens de verhalentochten is nadrukkelijk ook geluisterd naar de inbreng van de bewoners die de initiatiefnemers op andere verborgen geschiedenissen wezen: zoals die van de bijenschans, de schietbaan van de Burgerwacht uit de jaren 30, en de Blokhut van de Jonge Wacht. De initiatiefnemers van deze tochten hadden direct in de gaten, dat er dubbelslagen mogelijk waren. Zeker wanneer ervaren gekoppeld kan worden aan bewaren en verder overdragen aan nieuwe generaties. Zo is een goed bezochte zoekactie op touw gezet naar de ‘schietkelder’ van de burgerwacht die ook daadwerkelijk in de welvende laagtes van de voormalige heide werd teruggevonden. Na het verwijderen van een grote hoeveelheid Bospest (Amerikaanse Vogelkers) door vrijwilligers is de schietbaan weer opnieuw zicht- en beleefbaar.

Meerwaarde voor gebied
Het initiatief, de activiteiten en ontwikkelde werkwijze en middelen die in nauwe samenwerking met een hele grote groep bewoners zijn uitgewerkt, kunnen zo opgenomen worden in inspirerende erfgoed- en gezondheidsprogramma’s. Maar bovenal kunnen dit soort lokale ‘beeldverhalen’ een belangrijke stimulans zijn om de omgevingskwaliteit op de agenda te zetten en te houden van de streek. De tochten, verhalen, en gezamenlijk uitgevoerde werk- en zoekactiviteiten vormen een verbindend element. Niet alleen de identiteit van de plekken komt naar voren, maar ook de betrokkenheid en energie van bewoners. Vandaar dat deze aanpak heel bruikbaar is voor het aanbrengen van meerwaarde bij ‘gebiedsontwikkelingen’, met en vanuit de streek. Respect voor de omgeving, de geschiedenis en de sociale context is daarbij het uitgangspunt. Vanuit een veelheid aan motieven besluiten bewoners, genodigd om hun kennis en vaardigheden in te zetten voor nieuwe verbindingen en draagvlak.

Waarom verhalen en geen plan?
Bij het vertellen van verhalen gaat het om het delen van een inspirerend verhaal. Om het overdragen van betekenis die mensen hier ooit (in tijd en ruimte) aan gehecht hebben en die beelden willen delen. Om anekdotes, een gedicht, een moment van stilte. Maar ook luisteren naar de inbreng van anderen. Het gaat om het doorvertellen. En daar is durf voor nodig. Goede verhalen zetten aan tot actie. Het inspireert mensen ook om over te gaan tot herstel en beheer. Authentiek, samen met anderen! Mensen willen graag onderdeel zijn van dat verhaal. Wat ze deden en nalieten. Wat lukte en mislukte. Waar gehaald is en gebracht. Maar ook de plekken voor de rust en inkeer. Dat delen van het verhaal is en blijft bepalend voor het landschappelijk beeld, het groen, de geschiedenis, glans en de identiteit van deze hoek. Door het delen kan het zich vermenigvuldigen. En dat is zoveel meer dan een ‘plan’.

Toekomstwaarde
Er staan de komende tijd ook nog andere ‘gewenste herstel en beheeracties op stapel’. Op 26 november 2016 een nieuwe gezamenlijke werkdag, in de in 1929 door de Royer fanfare feestelijk geopende schietbaan bij de ‘Zevensprong’. In Stramproy worden nu al mensen genodigd om hun herinneringen (en foto’s) aan Blokhut, Schietbaan en Zevensprong te komen delen. Er wordt hiervoor een kleine foto-expositie en tentoonstelling ‘met vondsten’ ingericht.
De Stramproyerheide: Een historisch landschap met toekomstwaarde.

Iedereen van harte welkom op 26 november!

Gerelateerd

Categorie: Groen erfgoed

Geef een reactie Reactie annuleren

Deze website gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

We hebben zorg genomen om alle rechthebbenden voor hier gereproduceerde foto's te traceren, soms evenwel zonder succes. Iemand die in dit opzicht meent rechten te hebben wordt vriendelijk verzocht om contact op te nemen met de redactie van de Erfgoedstem.

Aanmelden nieuwsbrief


Bekijk eerdere nieuwsbrieven.

Populaire berichten & pagina’s

  • Groeseind, Tilburg: In 16 jaar van arbeiderswijk naar groene buurt
  • Vrijwilligers begraafplaats Loppersum
  • Nederland koploper herbestemming kerken
  • Bewoners voormalige shampoofabriek in Bodegraven blijken eigenaar te zijn van schoorsteen en moeten ton betalen voor onderhoud
  • Terugblik halve eeuw kinderkolonie in Egmond aan Zee
  • Archeologische vondsten op plek brugongeval Alphen aan den Rijn
  • Restauratie Aarlese Hoeve in Best afgerond
  • Oudste boerderij van Nederland bijna gesloopt
  • ‘t Veerhuis in Opheusden Open Monument van de Maand januari
  • Hoe moet toerisme er na COVID-19 uitzien?

Meest gelezen (week)

  • Nostalgie is hip op Facebook
  • Twintig jaar bouwhistorisch onderzoek in Leiden op de kaart
  • Archeologische vondsten op plek brugongeval Alphen aan den Rijn
  • Worden het de Roaring Twenties voor de Bloemkoolwijk?
  • Faro-blog: Wat kan de koningin van de ivoren toren leren van planologie
  • Oproep: Stop de verkoop van Recreatieoord Hoek van Holland
  • Schoolerfgoed kan vaak rekenen op steun uit de buurt
  • Hotel Britannia: 'De graffitiverf droop op het mozaïek'
  • Herbestemming voor Gele Loods in Vesting Naarden
  • Vrijstaand schoolmeestershuis te koop voor 1 euro

Meest gelezen (maand)

  • Oproep: Stop de verkoop van Recreatieoord Hoek van Holland
  • Archeologische vondsten op plek brugongeval Alphen aan den Rijn
  • Schoolerfgoed kan vaak rekenen op steun uit de buurt
  • 'Al ingestort' rijksmonument in Heumen zonder toestemming gesloopt
  • Rotterdams dilemma: erfgoed behouden of meer woningen?
  • Nostalgie is hip op Facebook
  • Vrijstaand schoolmeestershuis te koop voor 1 euro
  • Monumentenambtenaren over Faro: alles draait om draagvlak
  • Kasteel Neubourg, opnieuw beklopt en betast
  • Twintig jaar bouwhistorisch onderzoek in Leiden op de kaart

Meest gelezen (jaar)

  • Kasteel Neubourg, opnieuw beklopt en betast
  • In Drenthe en Overijssel stonden veel meer middeleeuwse kastelen dan gedacht
  • Verborgen kasteel Oud Haerlem blijkt 'enorm' te zijn
  • Wonen in een monumentaal pand? 4 tips
  • 'Al ingestort' rijksmonument in Heumen zonder toestemming gesloopt
  • Vrijstaand schoolmeestershuis te koop voor 1 euro
  • Beeldbank Amsterdam uitgebreid met 43.000 nieuwe foto's
  • Buurtbewoners komen in opstand tegen plannen Paleis Soestdijk
  • Zonnepanelen op monumenten – hoe zit het nou?
  • Interactieve kaart toont volledig middeleeuwse kastelenlandschap

Copyright © 2021 Erfgoedstem · Site door buro KREAS

Wij gebruiken cookies om onze website ter verbeteren. U kunt deze cookies uitzetten. Cookies Statement. Geen probleemGeen cookies