Hoe faciliteer en stimuleer je als erfgoedprofessional participatie? Met deze vraag hebben 125 erfgoedprofessionals ervaring opgedaan in Erfgoedparticipatie-labs van de ErfgoedAcademie. De door hen geteste tools en geleerde lessen staan nu online. Iedereen kan ze nu in de eigen werkpraktijk toepassen.
In 2020 en in 2021 heeft de ErfgoedAcademie in samenwerking met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Erfgoedparticipatie-labs georganiseerd; praktijkwerkplaatsen waarin kennis en ervaring rond participatiethema’s werden uitgewisseld.
In de Erfgoedparticipatie-labs is onderzocht wat erfgoedparticipatie betekent voor het werk van erfgoedprofessionals. Erfgoed krijgt steeds meer een verbindende en een bredere maatschappelijke waarde. Niet de objecten en locaties op zich zijn de belangrijkste onderdelen van erfgoed, maar steeds meer de betekenissen en waarden die mensen aan dit erfgoed toekennen. Participatie wordt daardoor een kernbegrip in het werk van erfgoedprofessionals.
Zes thema’s uitgewerkt
Zes thema’s stonden in de labs centraal, te weten: ‘Participatief Waarderen’, ‘De Burger als Expert‘, ‘Participatie en Inclusie’ en ‘Identiteit en Ruimtelijke Kwaliteit’, ‘Participatieprocessen’ en ‘Erfgoedverhalen’. De deelnemers gingen met casussen uit hun eigen werkpraktijk aan de slag, ze werkten in teams en keken bij elkaar in de keuken. Ook kwamen experts hun kennis delen, bijvoorbeeld over het thema democratisering. Elk lab bestond uit een mix van erfgoedprofessionals: van gemeenteambtenaren, projectontwikkelaars, zzp’ers, medewerkers van musea, vrijwilligers, initiatiefnemers, tot praktijkgerichte onderzoekers. De ervaringen en de tools waarmee zij werkten, staan nu online. Iedereen kan nu dus gebruik maken van de oogst die de Erfgoedparticipatie-labs hebben opgeleverd.
Het Europese Verdrag van Faro
De labs zijn onderdeel van het programma erfgoedparticipatie/Faro van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). In dit programma wordt onderzocht hoe burgerinitiatief en -participatie het beste kunnen worden gestimuleerd en gefaciliteerd.
Erfgoedparticipatie staat centraal bij het Europese Verdrag van Faro. Het Europese Verdrag van Faro wordt, naar alle waarschijnlijkheid, in 2022 door Nederland geratificeerd. Het Verdrag benadrukt de maatschappelijke en verbindende waarde van erfgoed en het belang van betrokkenheid van de samenleving. Denk aan het participatief herwaarderen van museale collecties, een nieuw leven geven aan brugwachtershuisjes en andere lege panden door lokale initiatiefnemers of het meewerken van vrijwilligers aan archeologische opgravingen.
Het aanbod van de Erfgoedacademie
De erfgoedparticipatietools staan beschikbaar op erfgoedacademie.nl/labs2021. Het Labsproject is daarmee afgerond, maar erfgoedparticipatie blijft onderdeel van het aanbod van de ErfgoedAcademie. Wil je meer ondersteuning bij het leren over erfgoedparticipatie? Kijk dan op www.erfgoedacademie.nl voor meer informatie.