Speciale luiding vanaf de Martinitoren Groningen kondigt de avondklok aan

cc by sa 3.0
Grote Markt en Martinitoren, Groningen. Foto: Wutsje via wikimedia

Met ingang van zaterdag 23 januari geldt tot nader order in Nederland een avondklok, van negen uur ’s avonds tot half vijf ’s ochtends. In vroeger eeuwen werd er letterlijk een avondklok geluid, als signaal voor de burgers van een stad om zich in hun huizen terug te trekken. De Martinitoren in de stad Groningen kent nog steeds een ‘Ruimstraatklok’, dat wil zeggen: een klok die aangeeft dat de straten leeg moeten zijn.

Het Groninger Klokkenluidersgilde zal van 23 januari tot het einde van de aangekondigde ‘avondklok-periode’ de Ruimstraatklok luiden, iedere dag van 20.30-20.40u. Er is voor die tijd gekozen om iedereen gelegenheid te geven na de luiding nog op tijd thuis te zijn. Deze bijzondere luiding vindt met instemming van de burgemeester van de stad Groningen, de heer Koen Schuiling plaats.

Van de website van het Groninger klokkenluidersgilde  www.klokkenluidersgilde.nl
“Naast het volle gelui van 12 klokken hangt in de Martinitoren nog een anders gestemde 13e klok, de zogenaamde Ruimstraatklok. <…> De Ruimstraatklok werd van oorsprong geluid om de mensen aan te sporen de staten te ruimen en naar huis te gaan. Deze klok wordt ook wel de Bierklok genoemd. De kroegen wisten dat ze na het luiden geen bier meer mochten schenken. Verder werd de Ruimstraatklok geluid in tijden van nood, om stadsbranden of invallen aan te kondigen”.

Deze ‘noodklok’ werd de laatste decennia zelden geluid: pas bij de klimaatactie in 2018 werd ze opnieuw gebruikt. Ook heeft het Groninger Klokkenluidersgilde de Ruimstraatklok na aanvang van de Covid-19 crisis een aantal keren geluid met als boodschappen: “ruim de straten zo veel mogelijk en blijf thuis” en uiteraard ook “corona krijgt Groningen er niet onder!”

De Ruimstraatklok is de derde klok met deze functie, nadat vorige klokken uit respectievelijk 1425 en 1584 verloren zijn gegaan, en werd in Enkhuizen gegoten in 1764. Ze weegt 900 kg en heeft een diameter van 94 cm