De Erfgoedstem

Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie

Mysteries van het VOC-schip Batavia verder ontrafeld: Nieuw massagraf ontdekt op Beacon Island

• 50 • Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Mysteries van het VOC-schip Batavia verder ontrafeld: Nieuw massagraf ontdekt op Beacon Island

Het vergaan van het Nederlandse VOC-schip de Batavia in 1629 op de kust van West-Australië werd gevolgd door een waar en gruwelijk drama op het vlak bij het wrak liggende Beacon Island. In drie maanden kwamen door muiterij en massamoord ruim 120 mensen om het leven. Een opmerkelijke gebeurtenis in de Nederlandse en Australische geschiedenis. Afgelopen weken hebben archeologen uit beide landen opnieuw menselijke resten ontdekt op ‘Murder Island’, zoals het eiland vaak wordt genoemd. Het onderzoek is onderdeel van het internationale samenwerkingsproject ‘Shipwrecks of the Roaring Forties’, waarvan het Maritiem Programma van de RCE een partner is.

Leidse vondst van de week | Een heiligdom in Oegstgeest?

• 109 • Bron: Erfgoed Leiden

Leidse vondst van de week | Een heiligdom in Oegstgeest?

Waar geloofden mensen in voordat het Christendom zijn intrede deed? Heel soms lukt het om een tipje van de sluier op te lichten. Dit lijkt gelukt in Oegstgeest. Tijdens een archeologische opgraving in 2014 werden naar alle waarschijnlijkheid resten gevonden van een cultusplaats. Een heiligdom, waar in de open lucht bepaalde rituelen werden uitgevoerd om de goden gunstig gestemd te houden. Vooral de vorm, de aanwezigheid van vondstconcentraties in de greppelstructuur en de geïsoleerde ligging in het landschap wijzen in die richting. Daarnaast is de structuur in omvang vergelijkbaar met eerder gevonden plattegronden van cultusplaatsen.

Spectaculaire vondst: nóg een verborgen ruimte in de Piramide van Cheops

• 142 • Bron: De Volkskrant

Spectaculaire vondst: nóg een verborgen ruimte in de Piramide van Cheops

Een ongelooflijke ontdekking in de Piramide van Cheops, ook wel Grote Piramide genoemd; verstopt boven de beroemde ‘grote galerij’ moet zich nóg een enorme, langwerpige holte bevinden. Drie universitaire onderzoeksteams hebben dat onafhankelijk van elkaar vastgesteld door te meten hoe bepaalde deeltjes door de piramide schieten. De verborgen ruimte moet zo’n 8 meter hoog zijn, 1 tot 2 meter breed, en 30 tot misschien wel 50 meter lang. In feite doet het “sterk denken aan de grote galerij zelf”, aldus de Franse onderzoeksleider Mehdi Tayoubi. Het team hoopt dat vervolgscans meer details kunnen geven: een stapsgewijs proces, dat jaren zal duren.

Weer stap gezet in sloop pand Anneke de Bruijn in Asten

• 67 • Bron: Peelbelang Online

Weer stap gezet in sloop pand Anneke de Bruijn in Asten

De bezwaren van Stichting Anneke de Bruijn tegen de sloop- en nieuwbouwplannen voor het vervallen pand aan het Koningsplein in Asten zijn ongegrond verklaard. De voorzieningenrechter in Den Bosch oordeelt dat “het belang van het behoud van monumenten, hoe zwaarwegend het ook kan zijn, geen absoluut belang” is. De rechter staat achter de afwegingen die de gemeente Asten eerder dit jaar heeft gemaakt. Stichting Anneke de Bruijn kan zich vinden in de beslissing van de voorzieningenrechter. De stichting is benieuwd wat voor archeologisch onderzoek zal plaatsvinden en wat dit voor nadere inzichten kan geven.

Archeologen op zoek naar botten in de Eusebiuskerk

• 43 • Bron: De Gelderlander

Archeologen op zoek naar botten in de Eusebiuskerk

Archeologen gaan begin november proefsleuven hakken in de Arnhemse Eusebiuskerk, om te bezien of er onder de vloer nog menselijke botten liggen. De Stichting Eusebius Arnhem wil de bestaande opslagkelder vergroten, maar moet dan wel weten of er nog restanten liggen van de talrijke graven die in vroeger dagen in de kerk hebben bestaan. Het is niet bekend of die zijn geruimd na de verwoesting in de oorlog en de wederopbouw. “Vinden we de skeletten nog op hun oorspronkelijk plek, dan moeten we een flink archeologisch traject in”, zegt Petra van Stijn, directeur van de Eusebius.

Grootschalig archeologisch onderzoek in Oss

• 61 • Bron: Brabants Dagblad

Grootschalig archeologisch onderzoek in Oss

De argeloze passant denkt waarschijnlijk dat met het grondwerk voor het bouwproject Mettegeupel Oost in Oss is begonnen. Maar de graafmachine en de mensen tussen de zandhopen houden zich niet bezig met de toekomstige bebouwing van 84 nieuwe huizen. Zij brengen juist in kaart wat hier in het verleden was. “We staan hier midden in een huis uit de Romeinse tijd”, stelt Michael Bot van ADC Archeologie. De zwarte vlekken in het witte zand waren de boomstammen of palen die het dak van het huis uit de eerste eeuwen van onze jaartelling droegen.

Vikingen en hun ‘islamitische’ inscripties (€)

• 93 • Bron: Trouw

Vikingen en hun 'islamitische' inscripties (€)

Het is de negende eeuw, een Viking wordt in haar bootgraf gelegd ten noorden van Uppsala in Zweden. Tien eeuwen later doen de borduursels op een in het graf gevonden linnen band de Zweedse archeoloog Annika Larsson voorkomen als Arabische tekst. Ze vermoedt dat begrafeniskostuums uit de tijd van de Vikingen zijn beïnvloed door de islam. Britse en Amerikaanse kwaliteitskranten nemen het nieuws over. Maar kenners van het Arabische schrift verwijzen haar theorie meteen naar het rijk der fabelen. Zo ook arabist Marijn van Putten van de Universiteit Leiden: “Het ziet er gewoon uit als decoratie.”

In Duitsland ontdekte tanden zetten onderzoekers voor raadsel

• 68 • Bron: Scientias

In Duitsland ontdekte tanden zetten onderzoekers voor raadsel

Nabij de Duitse plaats Eppelsheim zijn tanden van zo’n 9,7 miljoen jaar oud gevonden die overeenkomsten vertonen met de tanden van een Afrikaanse mensachtige: Australopithecus afarensis. De A. afarensis leefde echter niet alleen miljoenen jaren later, maar ook op een ander continent. Ervan uitgaande dat de tanden afkomstig zijn van een mensachtige zijn er twee opties. Eén: de Duitse mensachtige was verwant aan de Afrikaanse mensachtige. Deze primatenfamilie was dus eerder in Europa dan in Afrika. Twee: de twee mensachtigen zijn niet verwant. De gelijkenis is het resultaat van convergente evolutie. Het vervolgonderzoek is in volle gang.

Opgravingen in Cuijk zijn vrijwel zeker van Romeins badhuis

• 55 • Bron: Omroep Brabant

Opgravingen in Cuijk zijn vrijwel zeker van Romeins badhuis

Na veel onderzoek stellen archeologen dat Cuijk een Romeins badhuis heeft gehad. Ze doen dat “met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid”. Het badhuis stamt vermoedelijk uit de eerste eeuw. Deze week werden nog meer Romeinse resten gevonden bij rioleringswerkzaamheden in de Grotestraat. Het gaat om resten van een Romeins beeld, luxe aardewerk en brokstukken van muurschilderingen. Deze resten duiden nog extra op de aanwezigheid van het Romeinse badhuis. Wethouder archeologie Rob Poel: “Na de opgravingen van deze week lijkt het steeds duidelijker te worden dat Cuijk in de Romeinse periode een belangrijke vestigingsplaats is geweest.”

Aanwijzingen voor Romeins badhuis in Cuijk

• 271 • Door • Bron: Persbericht gemeente Cuijk

Aanwijzingen voor Romeins badhuis in Cuijk

Bij archeologisch onderzoek in de Grotestraat in Cuijk (Noord-Brabant) zijn op vrijdag 13 oktober sporen aangetroffen die duiden op de aanwezigheid van een Romeins badhuis. De komende dagen wordt nader onderzoek gedaan naar de sporen en de betekenis ervan. Mocht het inderdaad om een Romeins badhuis gaan, dan gaat het waarschijnlijk om een badhuis uit de eerste eeuw. Wethouder archeologie Rob Poel: “Cuijk is bekend om haar rijke Romeinse verleden en ik hoop dat deze bijzondere ontdekking hier nog een belangrijke extra dimensie aan toe gaat voegen, zowel op nationaal als internationaal niveau.”

“Liegen over Nikolaas van Myra”

• 123 • Bron: Mainzer Beobachter

"Liegen over Nikolaas van Myra"

Vorige week plaatsten we het bericht van Newsweek dat onder de Sint Nicolaaskerk in Myra een graf is opgegraven waarin de overblijfselen van Sint Nicolaas zouden liggen. Jona Lendering noemt het bericht dat ook in Nederlandse nieuwsmedia werd gepubliceerd een “volstrekt stompzinnig verhaal”. Volgens Lendering is het “extreem onwaarschijnlijk” dat het graf van Nikolaas is. Bovendien is er geen wetenschappelijke test om de “Nikolaasheid” van iets vast te stellen. Lendering besluit dat het erge aan de zaak niet het toeristische belang of het Turkse nationalisme is, maar “de schaamteloze minachting die wetenschappers tonen voor de wetenschap”.

Mysterieuze schijf ontdekt in Antikythera-scheepswrak in Griekenland

• 64 • Bron: Historiek

Mysterieuze schijf ontdekt in Antikythera-scheepswrak in Griekenland

Het Antikythera-scheepswrak bij het Griekse eiland Antikythera blijkt een bijna onuitputtelijke schatkist van oudheidkundige vondsten. Vorige maand deden onderwaterarcheologen opnieuw bijzondere ontdekkingen in het wrak (zie video). De vondst van een verweerde bronzen schijf stelt de onderzoekers voor een raadsel. Aanvankelijk werd gedacht dat het ging om een losgeraakt onderdeel van het Antikythera-mechanisme (een soort analoge computer met 29 bronzen tandwielen). Maar röntgenbeelden onthulden de afbeelding van een dier, waarschijnlijk een stier. Mogelijk is de schijf gebruikt als decoratie voor een meubel, maar het kan volgens de onderzoekers ook een afsluitplaatje of een werktuig zijn.

Meest gelezen (week)

Meest gelezen (maand)

Meest gelezen (jaar)