“Van een excursie naar West-Berlijn, begin jaren tachtig, herinnerde ik mij een wat slaperige provinciestad. (…) Berlijn was eigenlijk een soort architectuurmuseum geworden. Sommige gebouwen maakten diepe indruk. De Turbinehal van Peter Behrens overtrof mijn stoutste verwachtingen, echt een kathedraal van de arbeid. Maar vooral de woonwijken uit de jaren twintig waren fascinerend. Een aantal daarvan heeft inmiddels – geheel terecht – de UNESCO-status gekregen, maar toen begreep niemand wat er zo bijzonder was. Met name Siemensstadt en Britz, de ‘Hufeisensiedlung’, hebben mijn ogen geopend voor de betekenis van de stedenbouw en de architectuur van de massawoningbouw.”
Verbouwing Binnenhof: “Kroniek van een aangekondigd vertrek”
De verbouwing van het Binnenhof begint steeds meer te lijken op de roman ‘Kroniek van een aangekondigde dood’, schrijft hoofdredacteur van de Architect Harm Tilman. “Opvallend in deze kroniek van een aangekondigd vertrek is een schrikbarend gebrek aan architectonische expertise. (…) Architectuur lijkt een blinde vlek te zijn. Het meest wrang is nog wel dat deze het grootst is bij de politici van die partijen die in de jaren tachtig van de vorige eeuw de oprichting van het Nederlands Architectuurinstituut voorstonden en ondersteunden.”
Amsterdams erfgoed van de week | Architect-uur van de vrouw
Vrijdag 8 maart was het Internationale Vrouwendag. In de rubriek ‘Erfgoed van de week’ staat de eerste bekende Nederlandse vrouwelijke architecte centraal: Margaret Staal-Kropholler (1891-1966). Staal-Kropholler studeerde aan de Academie van Bouwkunst en liep stage bij het bureau van haar broer Alexander Kropholler en haar (toekomstige) man Jan Frederik Staal. Al in 1913 begon haar carrière met een opdracht voor de tentoonstelling ‘De vrouw 1813-1913’. In Amsterdam is haar bekendste ontwerp het complex aan de Holendrechtstraat, een ensemble van oorspronkelijk 86 etagewoningen in de stijl van de Amsterdamse School.
Vegters archief: “mooi beeld van stedenbouwkundige geschiedenis van 20e eeuw”
Van het gemeentehuis van het Bildt tot de verbreding van de A28 bij Utrecht. Het komt allemaal terug in het archief van architectenbureau Vegter dat is overgedragen aan Tresoar. “Dit archief is van nationaal, misschien zelfs wel van internationaal belang”, zegt Bert Looper, directeur van de provinciale bibliotheek en archiefinstelling. “Het geeft een mooi beeld van de stedenbouwkundige geschiedenis van de 20e eeuw.” Looper hoopt dat het archief voor meer aandacht voor de architectuur uit de wederopbouwperiode zorgt. “Veel van de panden uit deze periode worden gesloopt terwijl het in architectonisch opzicht een heel waardevolle tijd is.”
Het werk van architect Aldo van Eyck
Architect Hans van der Heijden schrijft over de recent verschenen monografie over het Burgerweeshuis in Amsterdam en de Amsterdamse kinderspeelplaatsen die door architect Aldo van Eyck zijn ontworpen. “Het boek ‘Aldo van Eyck, Orphanage Amsterdam Building and Playgrounds’ toont historisch foto- en tekenmateriaal dat wordt aangevuld met teksten en nieuwe foto’s en tekeningen. (…) Zichtbaar wordt dat het bij Van Eyck nooit alleen om de goede bedoelingen alleen gegaan kon zijn. Wat blijkt is de aandacht voor vorm, stoffelijkheid, verhouding en compositie. De precisie van Van Eyck is nauwkeurig ‘als architectuur’ vastgelegd.”
School 7 uit Den Helder is de beste bibliotheek van de wereld
School 7 uit Den Helder is tijdens het congres van de International Federation of Library Associations uitgeroepen tot Public Library of the Year 2018. De bibliotheek zit in een honderd jaar oud schoolgebouw in het centrum van de stad (zie foto’s). De jury is onder de indruk van de manier waarop de bibliotheek samenwerkt met lokale partners en zich richt op sociale duurzaamheid. Daarnaast wordt de fantastische locatie geroemd, de architectuur van het gebouw en de manier waarop het oude schoolgebouw en de nieuwe bibliotheek samen een harmonieus geheel vormen.
“Autonoom en betrokken: Papaverhof in Den Haag”
“Ergens tussen autonomie en betrokkenheid houdt zich goede architectuur op. Ze komt voor zichzelf op maar heeft daaraan niet genoeg. De Papaverhof van Jan Wils laat dit voor die tijd goed zien. Kan ook de huidige architectuur zich in het midden ophouden?” Na een bezoek aan de rijksmonumentale hof in Den Haag, geeft Harm Tilman antwoord op deze vraag. Hij besluit zijn blog door te stellen dat architectuur in staat is om nieuwe percepties en nieuwe gedachten voort te brengen, zelfs vele jaren nadat ze is gemaakt en opgeleverd. “De Papaverhof is daarvan het levende bewijs.”
“De betekenis van architectuur”
“Wat is architectuur en wat is de betekenis ervan? Dit is een diepgaande vraag die niet meteen eenduidig te beantwoorden is”, schrijft Misak Terzibasiyan. Met een aantal voorbeelden van architectuur wil Terzibasiyan in zijn komende blogs trachten de betekenis van architectuur te benaderen. Het eerste voorbeeld is het Rietveld-Schröderhuis. “Begin jaren 20 van de vorige eeuw wordt met de bouw van dit huis één van de meest bijzondere woonhuizen gerealiseerd dat vele generaties architecten nog steeds inspireert.”
Amsterdams erfgoed van de week | Droge voeten in de stad
In Amsterdam bevinden zich verschillende polders, waarvan een groot deel bebouwd is. Om hier gewoon te kunnen wonen, moet de waterstand geregeld worden. Dat gebeurt onder andere door gemalen. Gemalen zijn simpel beschouwd gebouwen waarin de machines staan. Maar die beschrijving doet geen recht aan deze bijzondere categorie bouwwerken. Niet voor niets zijn veel gemalen bestempeld als monument. Historische gemalen hebben cultuurhistorische waarde vanwege hun techniek, architectuur en (vaak) markante ligging. De Nederlandse Gemalenstichting, die dit jaar haar 30-jarig jubileum viert, strijdt voor het behoud en correcte herbestemming van de nog complete ensembles.
Architect Hurks uit Roosendaal geëerd
Het Hurksgenootschap ijvert al tien jaar om de vermaarde architect Jacques Hurks (1890-1977) uit Rosendaal uit de vergetelheid te halen. Het komende halfjaar kan heel West-Brabant eigenlijk niet meer om deze exponent van de Amsterdamse School heen. Het Hurksgenootschap pakt samen met de Stichting Ghulden Roos, het Tongerlohuys en Cultuurcluster Roosendaal uit met tal van activiteiten. Zondag presenteerden stichting en redactie het 77e jaarboek van de Ghulden Roos. Het jaarboek is geheel gewijd aan de Amsterdamse school in West-Brabant oftewel ‘bouwen met Jacques Hurks’.
Amsterdams erfgoed van de week | Corbu-siert Amsterdam
Hoewel Le Corbusier geen gebouwen in Amsterdam ontworpen heeft, is zijn invloed elke dag terug te vinden in de architectuur en stedenbouw. Het Cobra Museum wijdt een tentoonstelling aan zijn beeldende werk. ‘Le Corbusier’s vierde dimensie’ toont tekeningen, schilderijen, sculpturen en wandtapijten van de bekende ontwerper. De titel van de tentoonstelling is gebaseerd op een uitspraak van Le Corbusier waarin hij zijn artistieke proces vergelijkt met het betreden van een “miraculeuze vierde dimensie”. Dit slaat ook op het feit dat Le Corbusier, in zijn beeldende praktijk, volop de ruimte gaf aan het irrationele.
Budgetarchitectuur: de nieuwe toekomst?
Wie Bouwkunde studeert, architect is of helemaal niets met dit vakgebied te maken heeft, kan er niet omheen: gebouwen zijn duur. Terwijl de bouw op zijn gat ligt en de crisis voortraast, wordt op architectuurwebsites nauwelijks gesproken over projecten met een beperkt budget. Pareltjes zonder geld voor goede PR worden ondergesneeuwd in een storm van prestigeprojecten van vóór de crisis.