Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Eindelijk gaat het gebeuren: organisaties die zich bezighouden met erfgoed gaan actief, dus niet passief, aan de slag met onze steden. Nu de stedenbouw ook transformatie en herbestemming op de agenda heeft gezet, zoeken de monumentenmensen nadrukkelijk contact met stedenbouwers. Dat zou wel eens een duurzame en vruchtbare relatie kunnen worden en dat is goed nieuws voor de stad.
Ongeveer 3,5 miljoen kaarten, zo’n 1200 strekkende meter archief van het Kadaster; Henk Deys uit Rhenen en René van der Schans uit Bennekom willen dat ze bewaard blijven. Het Kadaster heeft het plan opgevat de kaarten als digitale scans bewaren en de originelen vernietigen. Een juridische strijd via de rechtbank in Utrecht en de Raad van State om de hulpkaarten te behouden, is op niets uitgelopen. Hun hoop is nu gevestigd op een actie van een medestander, prof. dr. Frank Keverling Buisman uit Velp, oud-archivaris van het Gelders Archief. Hij wil voor elkaar krijgen dat de kaarten worden ondergebracht bij de regionale historische centra van Nederland.
“In de wettelijke bescherming van erfgoed zitten we haast wel aan ons maximum. Als je gaat kijken welke gebouwen de maatschappij interessant vindt om niet te slopen, dan is dat een veel grotere categorie dan het beschermde erfgoed. De erfgoedsector zal zich meer moeten bezighouden met herontwikkeling in het algemeen. Verder moeten we inspelen op een aantal grote ontwikkelingen die gaande zijn. Bijvoorbeeld de klimaatsverandering met de hele verbouwing van het watersysteem. Als erfgoedsector moeten we niet afwachten tot er iets gebeurt en dan een spandoek op steken.”
‘Facadisme’ is een vorm van stedelijke herontwikkeling waarbij behoud van historische gevels voorop staat terwijl de achterliggende structuur compleet getransformeerd of zelfs gesloopt wordt. Facadisme wordt vaak besproken in denigrerende termen, maar waarom kan de strategie geen rol spelen in het behoud van erfgoed?
Amstelveen wil van 52 bruggen in het Amsterdamse bos gemeente gemeentelijke monumenten maken. In een brief heeft zij daarvan de eigenaar van de bruggen, ‘Het Amsterdamse bos’ in kennis gesteld. Het bos ligt geheel op Amstelveens grondgebied, maar wordt geëxploiteerd door Amsterdam. Volgens de gemeente Amstelveen zijn de bruggen, evenals het bos, van grote cultuurhistorische waarde voor de geschiedenis van Amstelveen en Amsterdam.
Het Gelders Genootschap doet op verzoek van de de Gelderse gemeente West Maas en Waal onderzoek naar mogelijkheden om het ruilverkavelingslandschap zo goed mogelijk voor de toekomst te bewaren. De cultuurhistorische verkenning die de organisatie gaat opstellen, borduurt voort op onderzoek dat de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed circa vijftien jaar geleden deed.
Natuurmonumenten presenteerde vrijdag het boek ‘Verborgen schatten’. Een handzaam boek met daarin de mooiste en meest bijzondere gebouwen die de organisatie beschermt en behoudt. In de natuurgebieden van Natuurmonumenten staan 3200 bouwwerken, waarvan 1700 gebouwen. De gebouwen in het boek worden beschreven aan de hand van foto’s en korte feitjes en weetjes. Daarnaast vertelt het boek bij ieder gebouw korte kleurrijke verhalen over de vroegere bewoners en onze Nederlandse cultuurhistorie.
Nederland loopt over van landschappen, routes en buitenplaatsen met een historische lading. Dat een overdaad aan infobordjes op deze plekken niet altijd helpen bij de beleving van cultuurhistorie – en dit soms zelfs in de weg staan – ervaart Mark Hendriks bij landschapspark Moerenburg, waar TD Landschapsarchitecten een raadselachtige en gewilde plek ontwierpen, geïnspireerd op het oude landhuis Moerenburg.
Dijken horen bij Nederland. Door alle eeuwen heen en bij alle vormen van het bewoonbaar maken van het land spelen dijken een rol: bij kustbedijkingen, bij droogmakerijen en langs rivieren, bij veen- en moerasontginningen. Het gaat dan ook om cultuurhistorische elementen van de eerste orde, in belangrijke mate kenmerkend voor de eigenheid van een gebied. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft een nieuwe brochure uitgebracht die dient als handreiking voor de omgang met de cultuurhistorische waarde van dijken.
Feyenoord krijgt niet de steun van de Rotterdamse gemeenteraad om de bouw mogelijk te maken. De fractie van Leefbaar Rotterdam besloot vanavond de financiële garantstelling voor een lening van 165 miljoen euro af te wijzen. Daarmee is een meerderheid niet meer haalbaar. (…) Leefbaar-fractievoorzitter Schneider stelt voor dat een andere leiding nieuwe plannen opstelt. Daarbij zou nieuwbouw vergeleken moeten worden met een renovatie van de huidige Kuip.
Hoe gaan gemeenten in de praktijk om met cultureel erfgoed in de ruimtelijke ordening? Sinds de nota Belvedère uit 1999 is het erfgoedbeleid van het rijk gericht op ‘behoud door ontwikkeling’. De Modernisering van de monumentenzorg (MoMo) stelde de koppeling van erfgoedzorg en ruimtelijke ordening definitief vast. Stedenbouwkundige Rob Schram constateert dat gemeenten in hun beleid vaak consoliderend te werk gaan en pleit daarom voor een meer ontwikkelingsgerichte benadering.
Landschap Erfgoed Utrecht heeft de afgelopen jaren kleine landschapselementen, zoals knotbomen, houtwallen en houtsingels, geïnventariseerd in de Gelderse Vallei, Kromme Rijngebied, Utrechtse Waarden en de gemeente Woerden. Om over een aantal jaren een goed beeld te hebben van alle landschapselementen in de provincie Utrecht zoekt Landschap Erfgoed Utrecht vrijwilligers die willen helpen de kleine landschapselementen nog verder in kaart te brengen.
