Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Waar normaal gesproken de paden langs de molens van Kinderdijk vol zijn met bezoekers, zijn die paden nu leeg. Vorig jaar ontving dit werelderfgoed 360.000 betalende bezoekers, de verwachting is dat het dit jaar slechts 60.000 betalende bezoekers zullen zijn. Publiekstoegankelijke rijksmonumenten zijn afhankelijk van hun bezoekers; juist ook voor de bekostiging van het onderhoud dat in deze tijd van coronamaatregelen door blijft gaan.
Sinds de uitbraak van het coronavirus is de toeristenstroom opgedroogd en komt er dus geen geld meer binnen voor noodzakelijk onderhoud. Een reden voor Cees van der Vlist, directeur Kinderdijk, om nu aan de bel te trekken. Er moet volgens hem geld vrijkomen voor noodzakelijk onderhoud aan de negentien eeuwenoude molens en ander Nederlands erfgoed. “De erfgoedsector bestaat vooral uit goedwillende, kleine stichtingen, die niet hard schreeuwen. Wij zijn wat groter en nemen het graag voor hen op,” vertelt Van der Vlist aan Hart van Nederland. Bekijk hier het filmpje van Hart van Nederland.
Sinds Kinderdijk UNESCO Werelderfgoed is, is het aantal toeristen explosief gestegen. Dit zorgt voor een onleefbare situatie voor de Kinderdijkers. Jaarlijks bezoeken nu zo’n 600.000 toeristen Kinderdijk en dit zal alleen nog maar meer worden. De politiek wil de situatie drastisch veranderen. Dinsdag stemmen de gemeenteraden van Alblasserdam en Molenlanden over de gebiedsvisie voor Kinderdijk. Daarna wordt duidelijk welke richting gemeente Molenlanden in gaat met het bewoonde werelderfgoed.
Om de groeiende stroom toeristen in goede banen te leiden, is bij Kinderdijk een prestigieus bezoekerscentra gebouwd. Het bezoekerscentrum, ontworpen door Architecten Dorus Meurs en Michael Daane Bolier, werd 7 september door prinses Beatrix geopend. Een bezoekerscentrum was dringend nodig om jaarlijks 600 duizend toeristen te kunnen ontvangen en logistieke chaos te voorkomen.
Dagjesmensen zijn opgeroepen niet naar de molens in Kinderdijk en naar de Keukenhof in Lisse te komen. Beide attracties hadden tijdens de paasdagen te maken met grote drukte. “Bij grote drukte stoppen we de kaartverkoop om de doorstroom en veiligheid op onze bezoeklocaties te garanderen”, meldt de Stichting Werelderfgoed Kinderdijk. Jaarlijks komen er zo’n 600.000 toeristen naar de molens in de Alblasserwaard.
Eeuwenlang behoedden de molens aan de Kinderdijk de polderbewoners voor overstromingen, maar nu trekken ze juist golven aan. Golven toeristen. De molenbewoners komen in actie. Want 600.000 bezoekers versus 60 bewoners is #overtourism. Het is het dilemma van Kinderdijk, zoals het ook een dilemma is voor andere toeristische hotspots: de inkomsten uit toerisme zijn aantrekkelijk, in dit geval zelfs hard nodig, maar de golven toeristen maken van bewoners figuranten in een pretpark. De boosheid van de molenbewoners richt zich op de directie van de Stichting Werelderfgoed Kinderdijk. “Die stichting wil alleen maar groeien”, zegt bewoner Peter Paul Klapwijk.
Van openbaar oervervoer naar Kinderdijks verhaal. Beurtschip Jantina uit 1895, een cadeau van het Maritiem Museum Rotterdam, kreeg een duurzame make-over en is nu officieel klaar voor een behouden vaart in Werelderfgoed Kinderdijk (zie foto). De Jantina is een beurtschip zoals er in de negentiende eeuw veel hebben gevaren over de kleine veenrivieren in de Alblasserwaard. Beurtschepen waren een van de eerste vormen van Nederlands openbaar vervoer. De naam beurtschip is verwant aan de oude dienstregeling, waarbij de schippers hun beurt moesten afwachten voor ze hun rondje mochten varen.
De molens van Kinderdijk zijn zo drukbezocht, dat zowel molenbewoners als omwonenden zich grote zorgen maken over de leefbaarheid. Een app die bezoekers spreidt, een extra parkeerplek voor vijftien touringcars per twee uur en een in- en uitstapzone voor touringcars moeten snel verlichting geven. Daarnaast moet er volgens sommige raadsleden serieus worden gekeken naar het verminderen van het aantal toeristen. Molenaar Peter Paul Klapwijk, jaren werkzaam voor Stichting Werelderfgoed Kinderdijk (SWEK), vertelt: “Er is echt overlast door toerisme. De druk neemt toe en ik hoor termen als overtoerisme en Unesco-cide.”
Beelden van Kinderdijk gaan de wereld over: het typisch Hollandse landschap met negentien historische molens is werelderfgoed en uitermate geschikt om mooie dronevideo’s van te maken. Ook de molenaars vinden de beelden prachtig, maar er zit ook een keerzijde aan. Tot nu toe hingen er dit jaar al 204 drones boven privé-terrein van de molenaars. Ze voelen zich daardoor aangetast in hun privacy en woongenot en dus vragen ze de gemeente om in te grijpen. Want toeristen voor de deur is prima, maar ongevraagd camera’s boven je huis gaat veel te ver, zo vinden ze (zie video).
Vier lokale Rabobanken ondersteunen de nieuwe ontwikkeling van de Stichting Werelderfgoed Kinderdijk (Swek). Door het ondertekenen van een contract is de Rabobank hoofdsponsor van het molengebied. De Swek is op zoek naar sponsoren voor de realisatie van nieuwe ontwikkelingen. Belangrijk onderdeel daarvan is het nieuwe bezoekerscentrum.
De gemeente Molenwaard staat positief tegenover de ambitieuze plannen van de Stichting Wereld Erfgoed Kinderdijk (SWEK) om de locatie te upgraden met onder andere een nieuw bezoekerscentrum. De gemeente gaat zes ton bijdragen aan dat nieuwe bezoekerscentrum. De rest van het totaalbedrag van 6,7 miljoen euro dat nodig is voor alle plannen, wordt gesponsord door de provincie Zuid-Holland, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, buurgemeente Alblasserdam (4 ton) en het SWEK zelf. Drie jaar geleden verkeerde de stichting in financiele nood, maar sindsdien staat zij er door een financiële injectie beter voor. Bezoekersaantallen zijn toegenomen en de opbrengsten zijn gestegen door onder meer entree te heffen.
Bekijk de windmolens van Kinderdijk zoals je ze nog nooit gezien hebt: vanuit de lucht!
