Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Archeologe Saskia Stevens gaat met een team van wetenschappers onderzoek doen naar de Limes. In dit grensverleggende project kan ook het publiek meedoen. “We weten al veel over de Limes, maar de kennis moet nu gebundeld worden om tot één beeld te komen. Dat doen we ook door het publiek erbij te betrekken. Geïnteresseerden, amateurarcheologen, mensen die heel veel weten over een gebied of over één onderwerp”, vertelt Saskia.
De Limes staat op de nominatie voor de werelderfgoedlijst van Unesco, maar in Gelderland is nauwelijks iets te zien van de noordgrens van het Romeinse Rijk. Utrecht en Zuid-Holland doen het veel beter. Daar verrezen de afgelopen jaren complete forten en musea om de Romeinse geschiedenis zichtbaar te maken voor het grote publiek. Dat laten de Ridders van Gelre zien in hun televisieprogramma bij Omroep Gelderland.
Hoe leefden de Romeinen tweeduizend jaar geleden in en vooral rond het castellum Pretorium Agrippinae, het tegenwoordige Valkenburg? In het vernieuwde Torenmuseum Valkenburg krijg je antwoord op deze vraag. Films, tekst maar ook voorwerpen laten zien hoe de Romeinen leefden en werkten op en rond het meeste westelijke fort van de Romeinse limes. Met de aanmelding van de Romeinse limes voor een plek op de Werelderfgoedlijst van de Unesco neemt de belangstelling voor de Romeinse legerplaatsen langs de tweeduizend jaar oude grens steeds meer toe.
De Neder-Germaanse Limes – de voormalige grens van het Romeinse Rijk – is een uniek en onvervangbaar monument met universele waarde voor de mensheid. Daarom wordt deze grens door Nederland voorgedragen voor plaatsing op de Unesco Werelderfgoedlijst, maakte minister Van Engelshoven afgelopen vrijdag bekend in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. In samenwerking met Duitsland wordt in januari de aanvraag bij Unesco ingediend, waarna deze VN-organisatie in juli 2021 hierover een besluit zal nemen.
Afgelopen week is aan cultuurminister Van Engelshoven advies uitgebracht over de Nederlandse nominatie van de Romeinse Limes als Unesco Werelderfgoed. Daarin ontbreekt ten onrechte Lugdunum, het eindpunt van deze Romeinse grensverdediging die begon bij de Zwarte Zee en eindigde met Lugdunum bij Katwijk aan Zee. Er is alle reden Lugdunum wel mee te nemen, eventueel als voorlopige nominatie als het proces meer tijd vraagt. Zonder zo’n optie nu in te bouwen is een latere aanvulling in de Unesco systematiek waarschijnlijk onmogelijk.
Afgelopen vrijdag boden de drie colleges van gedeputeerde staten van Gelderland, Utrecht en Zuid-Holland het nominatiedossier van de Romeinse Limes aan aan de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Bij een positief besluit van de ministerraad, zal de voordracht in 2020 bij UNESCO in Parijs worden ingediend. Met de Werelderfgoedstatus hopen de provincies de Limes onder aandacht te brengen van vele bezoekers, van zowel binnen als buiten de oude Romeinse grenzen.
Bij archeologische opgravingen bij het Zuid-Hollandse Valkenburg is een unieke Romeinse inscriptie gevonden. De tekst staat op één van de palen van een oude Romeinse weg, langs de huidige N206. De tekst luidt ‘COH II CR’, de afkorting van Cohors II Civium Romanorum, en dateert uit het jaar 125 na Christus. De opgravingen zijn onderdeel van het archeologische onderzoek naar de limes, de noordgrens van het Romeinse Rijk.
In deze uitgave van het Limes Journaal het tweede deel van de Talk Show waarin drie hoofdrolspelers van de Romeinse Limes vooruitkijken naar ontwikkelingen, mogelijkheden en evenementen.
De editie van vandaag blikt terug op de gebeurtenissen en ontwikkelingen in het vorige jaar. Dit wordt voor het eerst gepresenteerd met de Limes Journaal Talk Show, waarbij drie gasten over hun ervaringen vertellen.
Vanaf de late middeleeuwen tot eind achttiende eeuw kwamen aan de kust bij Katwijk regelmatig de resten van een mysterieuze ruïne tevoorschijn. Volgens Romeinse bronnen moet hier een fort gelegen hebben op het eindpunt van de grens van het Romeinse vasteland. Al eeuwen proberen onderzoekers deze verdronken ‘Brittenburg’ terug te vinden. Na eeuwen tevergeefs speurwerk leek deze beroemdste ‘cold case’ van de Nederlandse archeologie onoplosbaar. Historicus Tom Buijtendorp besloot de zaak echter te heropenen. In een nieuw boek doet hij verslag van zijn speurtocht die een nieuw licht werpt op de Brittenburg. Op Historiek een fragment uit dit boek, getiteld ‘Brittenburg – Verdronken hoeksteen van het Romeinse Rijk’.
Het college van B en W van Leiden gaat zich hard maken voor een plaatsje op de UNESCO-werelderfgoedlijst voor archeologisch park Matilo. Als eerste stap daartoe heeft het college de grenzen van de kern en de bufferzone vastgesteld. Het plan bestaat al vijf jaar. Tot een concrete aanvraag kwam het echter nog niet. Daar moet nu verandering in komen. Niet door als Leiden individueel een aanvraag te doen – een optie die volgens de RCE redelijk kansloos is – maar door aan te sluiten bij het landelijke initiatief om de Romeinse Limes op de lijst te krijgen.
Schatzoekers hebben delen van de Muur van Hadrianus in Engeland beschadigd door er gaten in te boren op zoek naar antieke voorwerpen. Volgens Historic England zijn er zo’n 50 gaten geboord in het deel van de muur rond Brunton Turret, één van de best bewaarde delen van de muur. De Muur van Hadrianus werd van 117 tot 138 na Chr. gebouwd onder de Romeinse keizer Hadrianus als fortificatie van de Romeinse Limes.
