Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Museum Schokland schrijft een prijsvraag uit en laat publiek meedenken over een naam voor een prehistorische bewoner van Schokland. Haar schedel werd in 1990 opgegraven. Aan de hand van een professionele gezichtsreconstructie brengt Museum Schokland deze vroege polderbewoner tot leven. De schedel is in bruikleen van Provinciaal Depot voor Bodemvondsten Flevoland/Batavialand, welke toestemming heeft gegeven […]
n 1990 werd bij Schokland een compleet prehistorisch grafveld opgegraven. De begraafplaats telde 20 personen met een gedateerde ouderdom van 4.600 jaar. In één van de graven werden de resten gevonden van een vrouw van ongeveer 30 jaar. Haar schedel is zeer goed bewaard gebleven en bevindt zich in de expositie van Museum Schokland. Aan de hand van een professionele gezichtsreconstructie brengt Museum Schokland deze vroege polderbewoner tot leven. Op deze manier wordt de bijzondere geschiedenis van het gebied van de Noordoostpolder tijdens de prehistorie tastbaar gemaakt. Begin deze zomer wordt de gezichtsreconstructie onthuld.
Vandaag 25 jaar geleden kreeg Schokland de status van Unesco Werelderfgoed. De Noordoostpolder viert deze dag door gratis ansichtkaarten rond te brengen.
Schokland kwam een kwart eeuw geleden in beeld, omdat Nederland nog geen werelderfgoed had. Het ministerie vroeg provinciaal archeologen om ideeën aan te dragen voor de lijst van Unesco. Een Flevolandse archeoloog stelde toen Schokland voor. Want de kavels waar archeologische schatten in de grond zaten waren al beschermd. Dus werd er ingezet op Schokland.
Het is dit jaar 25 jaar geleden dat Schokland als eerste monument van Nederland de status van Werelderfgoed heeft verkregen. Wie Schokland nog niet heeft gezien moet zeker eens een bezoek brengen aan de jarige. Het is de moeite waard.
Nederland heeft een haat-liefdeverhouding met toerisme. Aan de ene kant werd vorige week bekend dat de sector steeds belangrijker wordt voor onze economie. Aan de andere kant heeft na Amsterdam en trekpleisters als de Zaanse Schans, Giethoorn en Kinderdijk nu ook Haarlem genoeg van de hordes bezoekers. Maar dat is slechts één kant van het verhaal. Aandacht voor de lokale problemen laat onderbelicht dat de rest van Nederland staat te springen om meer bezoekers. En die gaan komen: verwacht wordt dat het aantal toeristen de komende tien jaar gaat verdubbelen.
Meer dan eens leek Schokland ten dode opgeschreven, maar de redding is aanstaande. De gemeente Noordoostpolder krijgt 2,5 miljoen euro extra voor de gebiedsontwikkeling van het werelderfgoed. Men hoopt verder verval van Schokland te voorkomen door landbouwgrond aan te kopen en het grondwaterpeil te verhogen. Dat is ook nodig om archeologische resten te redden die nog in de grond zitten.
De komende jaren wordt bijna 200 hectare aan de zuidkant van Schokland opnieuw ingericht; deels nieuwe natuur aangevuld met biologische akkers en toeristisch-recreatieve voorzieningen. De nieuwe natuur wordt vooral natte natuur. Plasdrasland, zoals in het begin van deze eeuw ook al aan de oostkant van Schokland is gerealiseerd. De vernatting van de bodem die Schokland omgeeft, is vooral nodig om de archeologie in die bodem te behouden. Die is namelijk uniek, en één van de belangrijkste redenen waarom Schokland UNESCO-werelderfgoed is. Dat vernatting van de bodem succes heeft, is aan de oostkant van Schokland al bewezen.
Vorige week is de nieuwe presentatie van Museum Schokland officieel geopend. In de nieuwe presentatie gaat de bezoeker letterlijk op ontdekking door de geschiedenis van het gebied Schokland, sinds 1995 UNESCO-werelderfgoed. De bezoeker bewandelt een tijdspad vanaf het ontstaan in de voorlaatste ijstijd tot het moment dat het een eiland op het droge werd. De bijzondere geologische en archeologische collectie van het museum heeft in de nieuwe presentatie een prominente plek gekregen. Uniek zijn de 4.000 jaar oude voetafdrukken van een volwassene en een kind, die tot één van de oudste voetafdrukken van Europa horen.
Voor boeren rond het voormalige eiland Schokland moet snel duidelijkheid komen over de gevolgen van peilopzet in het gebied vindt LTO Noord Noordoostpolder. Het gebiedsplan voor Schokland is een combinatie van natuurontwikkeling en het opkrikken van recreatieve voorzieningen. Een hoger waterpeil remt bodemdaling, is nodig voor natuurontwikkeling en beschermt archeologisch waardevolle locaties. Boeren ondervinden door het aanleggen van nieuwe natuur echter negen van de tien keer vernattingschade, volgens LTO-bestuurder Marien Verhage. “De discussie is wat een werelderfgoed ons waard is. Er worden nu allemaal mooie plannen gemaakt, maar wij als boeren worden er niet beter van.”
De gemeenteraad van Noordoostpolder stelt € 1 miljoen beschikbaar voor een duurzame toekomst voor werelderfgoed Schokland. Bij het Rijk is een extra bijdrage van € 10 miljoen aangevraagd. De integrale gebiedsontwikkeling van het gebied rond Schokland is een groot project dat jaren in beslag gaat nemen. Onderdeel van de gebiedsontwikkeling is het realiseren van een werelderfgoedcentrum. Dit moet een aansprekend gebouw worden met een mooie collectie zodat het voor veel mensen aantrekkelijk wordt om een bezoek te brengen aan Schokland.
Museum Schokland heeft vorig jaar 33.300 bezoekers getrokken. Dat zijn er 1.000 meer dan vorig jaar. Het gaat om het hoogste aantal bezoekers sinds de verzelfstandiging van het museum in 2015. De verwachtingen voor dit jaar zijn hooggespannen. Na een verbouwing van vijf maanden gaat de nieuwe vaste presentatie van het museum eind maart open voor het publiek. Een dynamische doorloop moet het worden, met veel interactie en ruimte voor het verhaal van Schokland dat ruim 150 jaar geleden nog een eiland was in de Zuiderzee. In 1995 werden eiland en omgeving uitgeroepen tot Nederlands eerste Werelderfgoed.
Waterschap Zuiderzeeland trekt 200.000 euro uit voor behoud van archeologisch erfgoed bij Schokland. De bodemschatten rond het voormalig eiland worden bedreigd door daling van de bodem, landbouw en ontwatering. Om ze te beschermen, wordt landbouwgrond omgevormd tot nieuwe natuur. In voorbereiding daarop gaat het waterschap nu alvast het grondwaterpeil verhogen, zodat vooral organisch materiaal onder de bodemschatten niet verder achteruit gaat. Het opwaarderen van het gebied rond Schokland gaat in totaal ruim 35 miljoen euro kosten. Het grootste deel van deze kosten wordt gedragen door het Rijk, de provincie, de gemeente Noordoostpolder en het Flevo-landschap.
