Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Gemeente Sluis (Zeeland) bekijkt of er een onderhoudsfonds voor gemeentelijke monumenten kan komen. Als een particulier pand monumentaal wordt, kan dat beperkingen en extra kosten voor de eigenaar met zich mee brengen. Het college besloot in 2015 om bijzondere gebouwen of objecten aan te wijzen als monument, nu zijn de particuliere eigendommen aan de beurt. De gemeente gaat kijken of zij de eigenaren tegemoet kan komen.
Het ambitieuze plan voor een waterpark West-Brabantse Waterlinie naast Fort de Roovere is van de baan. Er is geen geld voor. Er zijn schitterende artist-impressions gemaakt. Het zogeheten inundatiepark moest Zeeland en de West-Brabantse Waterlinie in het jaar 1747 verbeelden. Kinderen zouden er sluisjes kunnen openzetten om zo spelenderwijs te ontdekken hoe water als verdediging werd ingezet. Omdat er geen geld voor het ambitieuze waterpark is, heeft wethouder Patrick van der Velden moeten kiezen voor een bescheiden waterspeelplaats. “De crowdfunding die we hebben gedaan, heeft amper wat opgeleverd.”
Overblijfselen van de meteoriet van Ellemeet komen voor het eerst sinds de inslag in 1925 terug naar Zeeland. Een brokje en drie buisjes gruis van het bijzondere gesteente zijn bijna een jaar lang te zien bij Volkssterrenwacht Philippus Lansbergen in Middelburg. De meteoriet is afkomstig van de planetoïde Vesta. Vesta staat 2,4 keer zo ver van de zon als de aarde. De brokjes hebben er 24 miljoen jaar over gedaan om in Zeeland op de aarde te vallen. De meteoriet barstte op de grond uit elkaar. De brokjes zijn na de inslag ter beschikking gesteld aan Sterrenwacht Sonnenborgh in Utrecht.
Zeeuws cultureel erfgoed dreigt verloren te gaan als er geen nieuwe vrijwilligers komen. Dat zegt Marc Kocken van de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland. De SCEZ wil daarom een vacaturebank maken waar mensen zich kunnen oriënteren op de mogelijkheden om als vrijwilliger iets te doen in het Zeeuws cultureel erfgoed. Het kan dan zowel gaan om historische gebouwen (materieel erfgoed) als immaterieel erfgoed. Dat is de Zeeuwse volkscultuur: krulbollen in Zeeuws-Vlaanderen, de straô op Schouwen-Duiveland, ringrijden en het Mussengilde in Renesse bijvoorbeeld.
Ooit geweten dat je in Zeeland door de tijd kunt reizen? Het kan vanuit de auto, op de fiets en zelfs lopend. Als je maar weet waarnaar je moet kijken. Want die ene boerderij, boomgaard of travaille kan meer vertellen dan een geschiedenisboek. Maar de tijdmachine hapert, omdat steeds meer cultuurhistorische elementen uit het landschap dreigen te verdwijnen. Tot groot verdriet van Stichting Landschapsbeheer Zeeland, Boerderijenstichting Zeeland en Zuidelijke Land- en Tuinbouw Organisatie. Ze hebben de handen ineen geslagen om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk karakteristieke elementen in het landschap blijven behouden.
In Zeeland krijgen te weinig rijksmonumenten een nieuwe bestemming. Daardoor worden kansen gemist om verpaupering tegen te gaan en mensen aan het werk te helpen. In de Randstad en Noord-Brabant worden veel meer monumenten gerestaureerd dan in Zeeland. Die waarschuwing komt van het Restauratiefonds. Zeeland telt naar schatting duizend rijksmonumenten die niet in de categorie woonhuis vallen. Toch zijn er in vijf jaar tijd maar zes aanvragen bij het Restauratiefonds ingediend voor de financiering van een restauratie.
“Zeeland is rijker aan archeologische schatten dan gedacht”, zegt archeologe Nathalie de Visser. Ze werkt mee aan ‘Leemten in de Kennis’, een project dat sinds 2014 de archeologische schatten van Terneuzen in kaart brengt. Waarom werd gedacht dat Zeeland niet archeologisch interessant zou zijn kan De Visser verklaren. “Tot 2007 werd er voor het inschatten of gebieden al dan niet archeologisch interessant waren, de indicatieve Kaart Archeologische Waarde gebruikt. Maar deze ging uit van een maximale diepte van 1 meter 20. Hier in Zeeland werkt dat niet zo. Met alle overstromingen, dijkdoorbraken en afzetting door de eeuwen heen, liggen veel archeologische vondsten veel dieper.”
De haan en het kruis van de kerktoren in het Zeeuwse ’s-Heer Hendrikskinderen zijn teruggeplaatst. De handeling vormde de officiële afronding van de opknapbeurt die de toren in het dorp onder de rook van Goes het afgelopen halfjaar voor ongeveer 3,5 ton onderging. De kerk dateert uit 1810 en werd gebouwd op de fundamenten van een veel ouder middeleeuws kerkje. De toren is nog steeds middeleeuws en dateert uit 1440. Alleen de achthoekige lantaarn op de toren, de peperbus, is van recentere datum, deze werd er in 1880 op gezet.
De RCE en gemeente Schouwen-Duiveland zijn een proef gestart in de Oosterschelde waarmee de inzet van sportduikers en amateurarcheologen voor beheer van maritiem erfgoed wordt onderzocht. Duikers van het Nehalennia Archeologisch Duikteam gaan de komende tijd archeologische vindplaatsen onderwater in kaart brengen, onderzoeken en monitoren. De proef moet ervoor zorgen dat erfgoed onderwater in beeld wordt gebracht. De uitkomsten van de proef helpen de gemeente om het beleid voor beheer en bescherming van maritiem erfgoed beter vorm te geven.
Door gezamenlijke gemeenten in Zeeland zijn een aantal projecten ingediend bij de VNG om subsidies te krijgen voor verduurzaming. Eén van de gehonoreerde projecten betreft het verduurzamen van monumenten. Een extra lastige zaak omdat naast technische problemen er ook esthetische en monumentale eisen zijn waaraan voldaan moet worden. Het project heeft als doel om onzekerheden bij monumenteneigenaren weg te nemen en om monumenteneigenaren te activeren. Ten behoeve van het realiseren van energie-neutrale monumenten worden postcoderoosprojecten, specifiek voor monumenteneigenaren ontwikkeld.
Het varend erfgoed in Zeeland wordt in z’n voortbestaan bedreigd. Museumhaven Zeeland in Zierikzee en Historische Scheepswerf Meerman in Arnemuiden hebben samen met twee Vlaamse werven het samenwerkingsverband De 4 Werven opgericht. De vier houden 12 mei in Zierikzee een symposium over de toekomst van het varend erfgoed. Ze hebben hun blik gericht op 2019, wanneer gemeenten binnen het kader van de nieuwe Omgevingswet moeten aantonen wat ze aan cultureel erfgoed in huis hebben en hoe ze daar mee omgaan. Uit het symposium moet een stappenplan voortvloeien voor een verdienmodel en behoud van het maritiem erfgoed.
Er komt steeds meer kritiek op het voornemen van het Landerdse college van B&W om het Parochiehuis in Zeeland te slopen. Wanneer de raad de plannen – waarmee een bedrag is gemoeid van 5 miljoen euro – goedkeurt, moet het beeldbepalende pand sneuvelen voor de bouw van een nieuw ontmoetingshuis en het vernieuwen van de bestaande sporthal. Progressief Landerd-raadslid Jacques Pijnappels vindt dat het college beter moet kijken naar alternatieven en helder moet communiceren naar de Zeelandse burgers. Dat de mogelijke sloop de gemoederen flink bezighoudt, blijkt uit de Facebookpagina ‘Red het parochiehuis’.
