Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Het oudste gedeelte uit 1920 van de voormalige meisjesvakschool in Zutphen dient behouden te blijven. Dit is de nieuwste eis in de voorwaarden die de gemeente aan de eigenaar stelt voor de herbestemming van de Vakschool. Het voormalige schoolgebouw van architect J.H.W. Leliman is in 2013 aangekocht door vastgoedhandelaar Willem Goudkuil en Eric Kruyssen met het doel appartementen te ontwikkelen. Sinds die tijd is er veel discussie over.
De stadsmuur, de torens en de grachten onderscheiden Zutphen als Hanzestad. Nu wil de gemeente de vestingwerken beter zichtbaar maken en daarnaast krijgen ze een functie in de strijd tegen hittestress. Samen met ontwerpbureau BDP en de samenwerkingsovereenkomst Waterrobuuste Steden, stelde Zutphen een plan op voor de historische binnenstad om de effecten van extreme neerslag, hitte en droogte tegen te gaan. Zo zorgen de voormalige vestinggrachten voor verkoeling. Het plan is om deze grachten te versterken en de naastliggende oevers wellicht zelfs uit te breiden.
Stichting Erve Eme krijgt een mobiele ArcheoHotspot: een plek waar bezoekers kunnen meekijken en meehelpen met archeologisch onderzoek. De ArcheoHotspot in Zutphen wordt mobiel, zodat hij straks bijvoorbeeld ook bij opgravingen van het team archeologie kan worden opgesteld. Deze week tekenden vertegenwoordigers van Erve Eme, Erfgoedcentrum Zutphen, Musea Zutphen, Team Archeologie van de gemeente Zutphen en Erfgoed Gelderland hiervoor de samenwerkingsovereenkomst.
Het Cuypersgenootschap en Erfgoedvereniging Heemschut verzoeken de gemeente Zutphen om de voormalige Meisjesvakschool uit de jaren 20 aan te wijzen tot een gemeentelijk monument om sloop tegen te gaan. Pandeigenaar Willem Goudkuil is met de gemeente Zutphen overeengekomen dat er appartementen op het terrein mogen komen. In het pand van de Meisjesvakschool kan dat volgens de vastgoedondernemer niet. De gemeente kon nog niet zeggen of het verzoek van de beide monumentenorganisaties in overweging wordt genomen.
Het team Archeologie van de gemeente Zutphen kreeg vrijdag de zilveren legpenning van de AWN – Vereniging van vrijwilligers in de archeologie in Nederland uitgereikt. AWN (Archeologische Werkgroep Nederland) kan de prijs elke vijf jaar uitreiken aan een instantie die zich bijzonder verdienstelijk heeft gemaakt voor de archeologie en vrijwilligers. Stadsarcheoloog Michel Groothedde ontving de penning op nationaal archeologiecongres de Reuvensdagen in Apeldoorn.
Maandenlange strijd van vrijwilligers heeft het vertrek van het Geelvink Muziek Museum in Zutphen uit het monumentale pand ‘De Wildeman’ niet kunnen voorkomen. De bruikleenovereenkomst die het museum met de gemeente had voor het pand liep begin 2019 af. Alleen als het museum huur zou gaan betalen of het pand wilde kopen, kon het langer in het rijksmonument blijven. Door dramatische vochtproblemen heeft het museum uiteindelijk besloten om het monument te verlaten. Het museum heeft inmiddels een persbericht naar buiten gebracht (download persbericht).
In Zutphen is de Oude IJsselbrug gerenoveerd en uitgebreid met een verbinding voor fietsers en voetgangers. Het nieuwe deel is voorzien van een zitbank en een uitkijkplatform dat zicht biedt over de uiterwaarden (zie foto’s). Met de bank worden fietsers en voetgangers van elkaar gescheiden. De bank is voorzien van perforaties en interne verlichting, waardoor de brug in het donker op bijzondere wijze wordt verlicht. In de bank is tevens een tijdlijn van de historie van de brug en de stad verwerkt. De renovatie is onderdeel van het project ‘Rivier in de Stad’, waarin zowel waterwering als waterbeleving centraal staat.
Erfgoedvereniging Heemschut trekt aan de bel over de slechte toestand van het rijksmonument op de hoek van de IJsselkade en de Marspoortstraat in Zutphen. Dat het beeldbepalende pand wordt verwaarloosd is doodzonde, zeker omdat het een rol heeft vervuld in het leven van Walraven van Hall. Over Van Hall, de ‘bankier van het verzet’, verscheen recent een film. Van Hall heeft een aantal jaar als bankier in het pand gewerkt. Heemschut Gelderland heeft de gemeente Zutphen aangeschreven en gevraagd om op te treden tegen de eigenaar.
Archeologen hebben in de Sint Walburgiskerk in Zutphen een bijzonder religieus beeld gevonden. De archeologen draaiden een plaat van kalksteen in de bodem om en stonden oog in oog met God. Het bijzondere aan de vondst is dat het beeld zeer rijk en gedetailleerd is uitgevoerd en dat er nog resten van beschilderingen (polychromie) op zitten. De positie van het beeld is waarschijnlijk centraal in het doksaal geweest, boven de trap naar het hoogkoor. Het beeld is vermoedelijk tijdens de Reformatie, bij de sloop van het doksaal en de crypte in 1595, in de bodem beland.
Tijdens archeologisch onderzoek in de Sint Walburgiskerk in Zutphen zijn ruim 250 munten opgegraven uit de periode 1400-1830. Ruim 150 zilveren exemplaren dateren uit de periode 1450-1550. “Een historische vondst”, aldus stadsarcheoloog Michel Groothedde. “Nog nooit hebben we zo’n grote hoeveelheid munten uit die tijd opgegraven.” Munten worden vaker gevonden, maar dan gaat het om collectemunten uit een latere periode. Deze munten zijn waarschijnlijk door de kerk zelf geslagen als zogenaamd ‘armengeld’. Groothedde verwacht dat de historische vondst slechts het topje van de ijsberg is, omdat er nog alleen aan de oppervlakte is gegraven. “Moet je nagaan als we verder de diepte ingaan.”
Op het platteland is een nog niet zo zichtbaar maar ingrijpend proces aan de gang: het proces van vrijkomende agrarische bebouwing. Professionals spreken de mondvol niet eens meer uit en hebben het kortweg over de VAB. Betekent de VAB gestage verpaupering? Sloop? Of een omwenteling naar nieuwe bedrijvigheid. Over die vragen werden afgelopen donderdag twee congressen gehouden: ‘Het verhaal van de VAB’ in Veenhuizen en ‘Gebruik de boerderij!’ in Zutphen. De eerste bijeenkomst liet zien dat er al heel wat geslaagde initiatieven zijn; de tweede benadrukte dat er ook nog heel wat ogen geopend moeten worden.
Scholieren van basisscholen in Warnsveld en Zutphen zijn uitgedaagd mee te denken over een Zutphens Erfgoedkwartet. Het is één van de projecten om de aandacht te vestigen op het erfgoed van de stad en scholieren hiermee in contact te brengen. De wedstrijd past goed in de lessen geschiedenis en wereldoriëntatie. Scholieren kunnen suggesties doen voor de samenstelling van het kwartet. Welke categorieën vinden zij dat erin thuishoren; kerken, stadspaleizen, musea, industrieel erfgoed? Zo wordt erfgoed op een speelse wijze in de klas gebracht. Het kwartet is in het nieuwe jaar verkrijgbaar via verkooppunten in de stad.
