Het is week 2 en ik ben op mijn laptopje op zoek naar informatie over het Verdrag van Faro. Op YouTube kom ik een aardig filmpje tegen van de RCE waarin Michaëla Hanssen het verdrag aan ‘de leek’ uitlegt.
Volgens Michaëla gaat Faro (onder andere) over de vraag: Waarom moeten we cultureel erfgoed bewaren?
Ja, waarom eigenlijk?
Nou, omdat veel oude gebouwen zo ontzettend mooi zijn! Dat is het antwoord dat als eerste bij mij opkomt. Ik kan geweldig goed genieten van de schoonheid van jugendstilgeveltjes, middeleeuwse straatjes en barokke pleinen.
Daarentegen irriteer ik me enorm aan de grauwe blokken die nu uit de grond verrijzen. En aan het gebrek aan fonteinen in stedenbouwkundige plannen (ik ben groot voorstander van fonteinen: ze zijn mooi, geven een fijn geluid en helpen ook nog eens bij waterberging).
Maar tegelijkertijd vind ik het ook belangrijk dat wederopbouwerfgoed wordt beschermd, terwijl ik dat niet per se als ‘mooi’ zou omschrijven. Het ligt dus allemaal wat gecompliceerder dan ik in eerst instantie dacht.
Schoonheid
Überhaupt is schoonheid een gevoelig onderwerp in de erfgoedsector. Tijdens een werkgroep (ik studeer aan de VU) discussieerden we over de Frauenkirche in Dresden.
Deze kerk werd platgebombardeerd in de Tweede Wereldoorlog en na de oorlog weer helemaal opgebouwd. Ik zei ik dat ik daar erg blij mee ben, omdat het zo’n prachtige kerk is. Dit antwoord viel niet in goede aarde.
Schoonheid was geen reden voor heropbouw en ook zeker niet voor een monumentale status, volgens mijn docent. “Want schoonheid is subjectief.” Daar had ze helemaal gelijk in. Mooi betekent voor mij kroonluchters en kanten kleedjes, voor veel Nederlanders is dit kitsch.
Toch denk ik dat de erfgoedprofessional niet zo hard moet zijn tegen de subjectiviteit van schoonheid, zeker niet in het kader van Faro.
Ik verwacht namelijk dat er heel wat mensen het met mij eens zijn dat, of dat nou ligt aan vormgeving, nostalgie of de ouderdom zelf, oude gebouwen veel mooier zijn dan nieuwe.
Dit zal dan ook voor veel mensen, net zoals dat voor mij zo is, de reden zijn dat zij geïnteresseerd zijn in erfgoed. Erfgoedprofessional, denk aan je achterban!
Nostalgie
Frans Schouten gaf aan zijn lezers dezelfde boodschap. Hij schreef voor het tijdschrift van Heemschut (september 2020) een zeer interessant artikel schreef over nostalgie.
Ook zo’n subjectief onderwerp dat de erfgoedprofessional het liefst vermijd. Schouten schrijft dat, volgens een onderzoek van het Nederlandse Instituut voor Publieke Opinie, 70 procent van de erfgoedliefhebbers een nostalgische houding heeft ten opzichte van het verleden. Schoutens conclusie: “We zullen moeten leren leven met nostalgie.”
De erfgoedprofessional zal moeten leren leven met het (subjectieve) antwoord van de erfgoedliefhebber op de vraag: Waarom vindt u dat erfgoed beschermd moet worden? Niemand zal hier hetzelfde op antwoorden.
Mijn vriend Jasper zegt dat hij erfgoed sfeervol vindt. Mijn geneeskunde-buurmeisje “weet het zo gauw eigenlijk niet” en de café-eigenaar op de hoek antwoorde: “Wat schaars is, moet je koesteren.” `
Waarom moet erfgoed volgens u bewaard worden? Laat mij het weten! alma@opzoeknaarfaro.nl
Groet,
Alma
Alma Hoekstra
Laatste berichten van Alma Hoekstra (toon alles)
- Restauratie afgerond, hoe nu verder met de omstreden Gouden Koets? - 11 maart 2021
- Faro-blog: Back to basics - 18 februari 2021
- ‘Weck’-up call: hoe je erfgoed inzet voor duurzaamheid - 11 februari 2021
Geef een reactie