Amsterdam Museum: erfgoed en erfgoedtoerisme gaan niet altijd goed samen

De Commissie Ruimtelijke Kwaliteit is niet akkoord met de bouwplannen van het Amsterdam Museum. De voorgestelde ingrepen zijn te massief en de balans tussen oud en nieuw ontbreekt, schrijft Parool op 17 februari jl.

Het museum, bestaande uit een historische samenklontering van 25 gebouwen in de binnenstad van Amsterdam, maakte begin deze maand de plannen voor een verbouwing bekend. Er zouden onder meer een aantal nieuwe zalen en een daktuin met uitzicht en een nieuwe entree komen. “De bezoeker ervaart het gebouw als een doolhof met doodlopende gangetjes en zalen die alleen via smalle trapjes te bereiken zijn”, vertelt architect Annette van Baren aan het Parool. Met de ingreep wil het museum meer ruimte scheppen voor diens collectie, de route door het complex verbeteren en de gehele huisvesting verduurzamen.

Kritiek

Maar, niet iedereen was het eens met de plannen. Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad gaf in november al aan zich zorgen te maken over de uitwerking van de plannen. Kunsthistoricus Walther Schoonenberg spreekt van een onacceptabele aantasting van de middeleeuwse stedenbouwkundige structuur. “De nieuwe entree is een megalomane aantasting van het beschermd stadsgezicht. Het tast ook de essentie aan van het voormalige kloostercomplex waarvan de buitenschil gesloten is en slechts enkele poortjes toegang geven tot een relatief besloten binnengebied. Misschien nog wel erger is dat men van de hoogmonumentale Meisjesplaats, met architectuur van Jacob van Campen , een modieuze tuin in Engelse landschapsstijl wil maken met een horecaterras. Het Italianiserende karakter van dat plein is zo bijzonder in Amsterdam, dat je er helemaal niets aan zou mogen veranderen.”

Vogelvlucht van het complex met in geel wat er wordt gesloopt. Op deze locaties verrijst eigentijdse nieuwbouw als de plannen worden uitgevoerd. (© Walther Schoonenberg)
Vogelvlucht van het complex met in geel wat er wordt gesloopt. Op deze locaties verrijst eigentijdse nieuwbouw als de plannen worden uitgevoerd.

Zij waren niet de enige, blijkt nu. Afdeling Duurzaamheid en Ruimte geeft een negatief advies over de plannen en de Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit stuurt het Amsterdam Museum terug naar de tekentafel. Dat het gebouwencomplex moet worden verbouwd om ook in de toekomst als museum te kunnen worden gebruikt, onderschrijft de CRK. Maar in het plan dat er nu ligt is ‘onvoldoende balans tussen oud en nieuw en klein en groot. De voorgestelde hoofdingrepen zijn nu te massief.’

Is een verbouwing het waard?

Het middeleeuwse doolhof van opeengepakte historische gebouwen wordt blijkbaar als ongeschikt gezien voor een toeristische museum. En het klopt: het museum is lastig te vinden en de grote letters op de nieuwe ingang maken het museum beter zichtbaar.

Maar het Amsterdam Museum is nooit echt een hele grote trekpleister geweest en wij (red.) vragen ons sterk af of de verbouwing hier heel veel aan zal veranderen. Musea over de historie van een stad vindt je door heel Europa, maar trekken nergens hordes toeristen. Het gaat vaak slechts om een kleine groep geïnteresseerden die dit soort musea bezoekt. De vraag is dus ook ‘hoe ver moet je gaan’. Is het afbreken van weer een deeltje van de historische bouwmassa deze volgende poging waard? Reacties zijn welkom onder dit bericht.

  1. Je wilt toch niet je eigen stad verkwanselen aan sprinkhanen; als ik toeristen even onparlementair mag omschrijven. Bezie Venetië, of dichterbij Giethoorn … Zodra Amsterdam weer uit de mode is om welke reden dan ook, dan blijft een kaalgevreten geraamte over. Dat kunnen we ons wel besparen.

    En inderdaad, (stads)historische musea zijn geen grote publiekstrekkers, ze zijn meer iets voor fijnproevers en echte geïnteresseerden. Mensen met bucket lists zoeken spektakel, geen geschiedenis – dat is maar moeilijk en stoffig, denken ze.

    Mijn advies: niet doen, niet kapotmaken ! Ik ben trots op mijn geboortestad en wil dat graag kunnen blijven.

  2. Het tijdsbeeld waarvoor mensen naar het museum komen wordt weggevaagd.
    Door het teniet doen van stylkenmerken historisch bepaald komen er helemaal geen weldenkende bezoekers over de drempel van een uitgekleed misvormd bouwsel. Misplaatste moderniteit omvallen van authentieke muren ruimtes en engelse tuin vertellen niet meer hoe de bestaansrechtelelijke
    ontstaansgeschiedenis zijn grondslag in beeld brengt waarvoor de bezoekers op zoek zijn

    Marcel Meijer zegt het duidelijk, NIET KAPOT MAKEN

    Henk Meijer
    Parkhaven 93
    8242PG Lelystad

  3. In elke oude stad vind je heel mooie oude overblijfselen van het verleden. En die zijn vaak moeilijk te vinden en dat is ook het leuke er aan want dan sta je niet midden in een horde mensen te “genieten”. Neem het Egmont-paleis in Brussel vlakvij de Kleine Zavel, zo’n mooi punt en elke keer een verrassing voor de bezoekers die meestal niet verder komen dan de Grote Markt. Of de wijken buiten het centrum in Wenen, zoals de 8ste met zijn mooie staatjes. Nee, laat de geinterreseerde zoeken, dat geeft ook meer voldoening.

  4. Moeilijk gebouw natuurlijk, Het burgerweeshuis is hier niet voor niets vertrokken.
    Toch bijzonder dat zo een gebouw zich heeft weten te handhaven in al deze eeuwen. Dat betekent dat de huidige generatie rentmeester is van het gebouw en het in deze staat moet doorgeven. Als men een opvallende entree wil hebben en een parkeerplaats voor toeristenbussen voor de deur dan verhuizen naar Westpoort of zo. Er is al zoveel “aangepast” in Amsterdam aan de huidige tijseisen. Zie hiervoor bijvoorbeeld de entree van het Centraal Station. Afblijven dus.

  5. restaureer op basis van vroegst oorspronkelijke kenmerken en doelstellingen.
    Maatschappij vriendelijk modernisme vernield de aantrekkingskracht van histirische kenmerken als ontstaansbron.
    De plek van het museum is bepalend voor de binnenstad. Dit verdient niet een misplaatste hedendaagse comfort gedachte maar oorspronkelijk te behouden kenmerken

    Henk Meijer

  6. De oorspronkelijke bebouwing met de oorspronkelijke doelstelling van gebruik vormen de uitgangspunten tot restauratie.
    Muren, ruimtes open plein welke als bezwaar worden gezien door hedendaagse comfort accenten vervagen de historische waarde. Blijf van oorspronkelijke kenmerken af.

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

We hebben zorg genomen om alle rechthebbenden voor hier gereproduceerde foto's te traceren, soms evenwel zonder succes. Iemand die in dit opzicht meent rechten te hebben wordt vriendelijk verzocht om contact op te nemen met de redactie van de Erfgoedstem.