Bouwend Nederland rukt op, maar wie beschermen onze landschappen?

Foto: Heemschut

‘Niet alles kan’, luidt de titel van het rapport van het Adviescollege Stikstofproblematiek uit 2019. Nederland wil veel met haar open landschap: het biedt plek aan distributiecentra, velden met zonnepanelen en nieuwbouwwoningen. Tegelijkertijd willen we onze natuur behouden én de boeren tevreden houden. Dat is nog al wat voor zo’n klein en dichtbevolkt landje. Logisch dat niet alles kan. Maar wie heeft dan wel het meeste recht op ons landschap? Belangenorganisaties staan lijnrecht tegenover elkaar.

Zo zien we ‘bouwend Nederland’ geregeld in de knel komen met erfgoedorganisaties. Groningen wordt alweer de stekker van Nederland, dit keer op het gebied van duurzame energie. Maar het Groningse cultuurlandschap driegt hierdoor verloren te gaan. Het aantal ‘boerderij-in-gevaar’-berichten zien we sterk toenemen. Zo wordt de boerderijbiotoop van ‘de mooiste boerderij’ van Brabant bedreigd door woningbouw en moet de laatste polderboerderij van Rotterdam verhuizen.

Bouwlobby

Na het zoveelste berichtje vanuit ‘bouwend Nederland’ over de benodigde 1 miljoen woningen in het groen, is erfgoedvereniging Heemschut er klaar mee. ‘Het is tijd voor een hard tegengeluid: laat ons landschap niet zomaar verpesten door de bouwlobby’, schrijft de verenging op haar website. Ze reageren fel op het rapport dat Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) deze week naar buiten bracht. Het is wéér een rapport waarin bouwen in het groen als dé oplossing wordt genoemd voor de hoge woningnood. Volgens Heemschut is dit rapport, en de vele andere rapporten afkomstig van belangenorganisaties die terug te voeren zijn naar bouwend Nederland, een ordinaire lobby.

“We horen van alle kanten dat er een hoge woningnood is, maar die lijkt niet zo hoog te zijn als ons wordt voorgespiegeld (lees meer op NOS)”, vertelt Christian Pfeiffer, beleidsmedewerker bij Heemschut. “De rapporten uit de bouwwereld zeggen dat bouwen in het groen onontkoombaar is. In de polders bouwen is gemakkelijk en snel. Zo ligt er bijvoorbeeld een plan voor 3500 woningen in het Waterland boven Amsterdam, en dat terwijl er binnen Amsterdam nog genoeg leegstaande industrie- en bedrijventerreinen zijn die herbestemd kunnen worden.”

Brede coalitie

Het rapport van de EIB was de druppel die de emmer liet overstromen voor de Heemschutters. “Het Nederlandse landschap gaat er nu echt heel snel aan. Eerst waren het de distributiecentra, toen de zonnevelden en nu de woningbouw. De mindset van mensen moet veranderen. Niet alleen vanuit het belang van erfgoed, maar ook vanuit natuur. Ik denk dat het goed is als we een brede coalitie vormen. Met grote organisaties zoals Natuurmonumenten, maar ook met tal van kleine en lokale organisaties.”

Centrale regie

Christian denkt dat centrale regie ook een oplossing kan bieden. “Die bouwplannen zijn nu allemaal lokaal. Maar er is een goede landelijke discussie nodig over de ruimtelijke toekomst van Nederland. Wanneer we het landschap willen behouden moeten we af van de geld gedreven lobby’s en het denken vanuit economisch gewin. Op centraal niveau moeten goede keuzes gemaakt worden.”

  1. er zijn best genoeg kaveltjes tussen bebouwing in dorpen waar nieuwbouw zou passen…is dan het probleem dat de grond van landbouwprijs naar nieuwbouwprijs transformeert? is natuurlijk een gigantische waardevermeerdering met wel 50%…
    voor de eigenaren van de grond…..is dat het probleem van de gemeentes dat ze dat mensen niet gunnen …..wat is een oplossing…..

  2. De hele wereld maakt zich zorgen over de huidige Covid-19 problemen en alle toekomstige varianten die er nog aankomen, maar dit probleem is nog niks vergeleken met wat onze kinderen te wachten staat en niemand schijnt het volgens mij door te hebben tot dat ik uw artikel zag….De hele wereld is in hoog tempo aan het verstedelijken! De lui die hier de Dollars of Euro’s aan verdienen zullen roepen “ach, er is vast nog wel ruimte ergens” maar bekijk nu eens een kaart van Nederland 100 jaar geleden en vergelijk dat eens met de huidige Google maps van het zelfde gebied, als je dit serieus bekijkt weet je niet wat je ziet, Rotterdam groeit aan Den Haag vast, Utrecht aan Amsterdam en Amsterdam weer aan Haarlem enz.
    Alles wordt opgeslokt door de Dollar-lovers. De website “www.topotijdreis.nl” is ook een mooi voorbeeld om het verschil in Nederland te kunnen zien. Nu is dit nog het kleine Nederland maar ga eens met Google maps naar China en verbaas je over de Mega gebieden die daar in nauwelijks 20 jaar uit de grond zijn gestampt, gebieden groter als Nederland. Kijk ook naar Tokyo pakweg 200 Km bij 200 Km alleen maar verstedelijking, Je zit 3 uur in de auto om van de ene kant naar de andere kant te rijden. Dit wordt de toekomst van ons mooie groene landje, maar ja, aan groen verdien je geen Dollars.
    Ik ben 63 jaar en heb vroeger met mijn ouders mooie vakanties in Nederland gehad op echte boerenbedrijven met koeien in de wei en kippen in een kippenhok en een boer op klompen die op het land ging werken en wij als kinderen mochten hem meehelpen, er was niets commercieels. Ik ben heel blij dat ik dit nog heb mogen meemaken.

  3. In veel gemeenten is er nog voldoende ruimte om “binnenstedelijk” te bouwen c.q.. te verdichten! Zie het rapport van de Rijksbouwmeester. De bouwsector kietst de gemakkelijke weg en het is zaak om hier een halt toe te roepen! Ben Mouw

  4. Er is een woonprobleem, dat kan ook anders opgelost worden dan met nieuwbouw op grond dat al een bestemming heeft die groen is in.
    Voer landelijke in het project onder de pannen. Van een lege kamer naar een sociaal gebaar en een financieel extraatje.
    https://www.onderdepannen.nl/
    Bij scheiding krijgt men een huis voor zich alleen toegewezen. Kijk of splitsing of groepswonen of samenwonen of verhuur/onderhuur mogelijk is zonder nadelen.
    waarom heeft iemand na scheiding meer recht op een zelfstandigewoning dan een jongere?Waarom krijgen jongeren tijdelijk contracten en gescheiden gezinnen niet (vaak zijn de kinderen in enkele jaren het huis uit en houd de ouder het recht op de te grote huurwoning. Waarom mag er niet veel ruimer onderverhuurd worden?
    Waarom hebben verenigingen allemaal een eigen clubgebouw? Dat vaak een groot deel van de week leegstaat.
    Waarom zijn er allemaal regels die zorgen dat mensen steeds meer woonopp. /grotere voetafdruk krijgen in plaats van minder?
    Regels regels regels, verander regels zodat er meer gewoond kan worden.

  5. Ruimte, die binnenstedelijk nog beschikbaar is of beschikbaar komt, moet je ook afwegen ten opzichte van de wensen en eisen van klimaatadaptatie en herstel van biodiversiteit. De verblauwing en vergroening van dorpen en steden zal deels nodig zijn voor een gezonde woon-, werk- en leefomgeving en dus voor onze leefbaarheid en gezondheid (b.v. geluid, fijn stof, N, droogte en hitte).

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

We hebben zorg genomen om alle rechthebbenden voor hier gereproduceerde foto's te traceren, soms evenwel zonder succes. Iemand die in dit opzicht meent rechten te hebben wordt vriendelijk verzocht om contact op te nemen met de redactie van de Erfgoedstem.