De Erfgoedstem

Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie

Doorbraak in zoektocht naar wrak beroemd schip ontdekkingsreiziger Cook

• Bron: NU.nl

Doorbraak in zoektocht naar wrak beroemd schip ontdekkingsreiziger Cook

Het wrak van het beroemde schip HMS Endeavour van kapitein James Cook ligt op de bodem van de haven van Newport aan de oostkust van Amerika, concluderen maritieme archeologen na 25 jaar onderzoek. Cook gebruikte het schip voor zijn eerste ontdekkingsreis naar Australië en Nieuw-Zeeland, tussen 1769 en 1771. In 1778 zou het schip zijn omgedoopt tot Lord Sandwich en zijn ingezet om Britse soldaten over te zetten ten tijde van de Amerikaanse revolutie. In hetzelfde jaar werden 13 schepen tot zinken gebracht in de haven van Newport, waaronder de Lord Sandwich.

Amsterdams erfgoed van de week | Een historische kade langs het Singel

• 27 • Bron: Gemeente Amsterdam

Amsterdams erfgoed van de week | Een historische kade langs het Singel

Afgelopen vrijdag is een informatiebord onthuld op het Singel bij de Haarlemmersluis in Amsterdam. De plaquette geeft informatie over de kademuur aan de overkant van de gracht. Deze recent vernieuwde kade ter hoogte van de Stromarkt kent een rijke geschiedenis die lange tijd verhuld bleef achter metselwerk en water. De kademuur volgt hier het tracé van de stadsmuur uit 1482. De stadsmuur werd gesloopt in 1602, maar volgens historische bronnen bleef het onderste deel in gebruik als kade. Tijdens het archeologisch onderzoek bleek dat de kade uit drie verschillende muurdelen en funderingen bestond.

Brabant aast op erkenning UNESCO voor Peelrandbreuk

• 27 • Bron: Omroep Brabant

Brabant aast op erkenning UNESCO voor Peelrandbreuk

De provincie Noord-Brabant en enkele Brabantse gemeenten azen op de erkenning van UNESCO voor de Peelrandbreuk. Ze willen een UNESCO Geopark maken van het gebied rondom de geologische breuk die via Roermond, Meijel, Liessel, Deurne, Bakel, Gemert en Boekel naar Uden en Heesch loopt. De Peelrandbreuk was in 1992 de oorzaak van de zwaarste aardbeving ooit in Nederland (kracht 5,8 in Roermond). Bij de geologische breuk liggen voor Europa unieke wijstgronden: hooggelegen, drassige gebieden waar ijzerrijk bruin grondwater omhoog komt. Deze week begint een onderzoek door de Vrije Universiteit Amsterdam om het unieke karakter van de wijstgronden te laten zien.

Gouden munten uit de 5e eeuw gevonden in Italië, “van onschatbare waarde”

• 69 • Bron: NOS

Gouden munten uit de 5e eeuw gevonden in Italië, "van onschatbare waarde"

In de Italiaanse provincie Como zijn honderden Romeinse gouden munten gevonden. Ze zaten in een amfoor, een soort kruik. Van 27 munten is al vastgesteld dat ze uit de vijfde eeuw komen, de andere moeten nog verder worden onderzocht. “Het is een schat van onschatbare waarde”, zei de archeologische hoofdonderzoeker tegen de lokale site QuiComo. De munten werden gevonden onder het voormalige Theater Cressoni van Como en zijn naar een restauratielaboratorium gebracht. De precieze waarde is onbekend, omdat het geen verhandelbaar goed is. “Maar het is zeker een uitzonderlijke vondst.”

Romeins watermolencomplex: een vroeg voorbeeld van mechanisering

• 105 • Bron: Volkskrant

Romeins watermolencomplex: een vroeg voorbeeld van mechanisering

Romeinse watermolens in Zuid-Frankrijk maalden op industriële schaal graan voor zeelui. Dat suggereren geologen en archeologen in Science Advances. De zestien molens uit circa 120 n.Chr. stonden vaak stil in de herfst en de winter, als er minder werd gevaren op de Middellandse Zee. Het watermolencomplex was voor antieke begrippen gigantisch en werd vanaf 1937 opgegraven. De molens botsten met het heersende idee dat Romeinen vrijwel al hun zware werk door slaven lieten doen. Blijkbaar deden ze ook aan mechanisering. Dat idee is de afgelopen decennia versterkt doordat archeologen meer voorbeelden vonden van Romeinse industrie.

Archeologisch onderzoek naar de Romeinen in Bodegraven

• 32 • Door • Bron: Omgevingsdienst Midden-Holland

Archeologisch onderzoek naar de Romeinen in Bodegraven

Van 10-14 september zal er in het centrum van Bodegraven een archeologisch onderzoek naar het Romeinse fort worden uitgevoerd door ADC Archeoprojecten. De maandag en de vrijdag staan vooral in het teken van het verwijderen en terugplaatsen van de verharding. Het daadwerkelijke onderzoek wordt dinsdag tot en met donderdag uitgevoerd.

Nummer 3 van het Tijdschrift van de RCE: ‘Een kerk met lef’

• 25 • Bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Nummer 3 van het Tijdschrift van de RCE: 'Een kerk met lef'

De Eusebiuskerk in Arnhem wordt met lef gerestaureerd. De aanpak is vernieuwend en dan zijn er nog die glazen balkons aan de toren… Met moderne zoekmiddelen zijn bij Wervershoof de zolen van enkele grafheuvels teruggevonden. Maar wat deden die steigerende paarden daar? En de zusters van Mariadal vertrokken uit hun klooster in Roosendaal. De tuinen worden nu een park, dat stadsdelen met elkaar verbindt die voorheen gescheiden waren. Over dit en meer gaat nummer 3 van 2018 van het Tijdschrift van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Lees het Tijdschrift hier online.

Archeologen hebben ‘Romeinse A1’ blootgelegd in Leidsche Rijn

• 63 • Bron: NOS

Archeologen hebben 'Romeinse A1' blootgelegd in Leidsche Rijn

Archeologen hebben in de Utrechtse nieuwbouwwijk Leidsche Rijn een bijna tweeduizend jaar oude weg blootgelegd. Deze ‘Romeinse A1’ was een belangrijke verkeersader in die tijd. “De weg is van grind en dateert van ongeveer 150 jaar na Christus”, zegt archeoloog Herre Wynia. Hij spreekt van een bijzondere vondst. De bouwwerkzaamheden in Leidsche Rijn hebben al veel Romeinse pareltjes opgeleverd. De Romeinse weg van zeshonderd meter lang is een van de topstukken. Al in 1997 vonden gravers de eerste delen van de weg, maar pas recent is de weg voor een groot deel opgegraven.

Hoogleraar noemt vondst van burcht bij Wesepe “fantastisch” (€)

• 117 • Bron: De Stentor

Hoogleraar noemt vondst van burcht bij Wesepe "fantastisch" (€)

De recente ontdekking van een middeleeuwse burcht in een weiland bij Wesepe heeft tot groot enthousiasme geleid bij enkele wetenschappers. “Een fantastische vondst”, vindt Theo Spek, hoogleraar landschapsgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen. Spek is ervan overtuigd dat amateurarcheoloog Bert Terlouw een burcht heeft ontdekt. Hij vermoedt een op een motte (heuvel) gebouwde toren. “We weten het niet voor 100 procent zeker”, erkent de autoriteit op dit vakgebied, “maar deze beelden lijken heel sterk op de motteburcht uit de twaalfde eeuw die Terlouw bij Raalte heeft ontdekt en die we samen hebben onderzocht.”

De vijf vragen aan… Susan Lammers

• 412 • Door

De vijf vragen aan... Susan Lammers

In de rubriek ‘Vijf vragen aan…’ stelt de redactie van de Erfgoedstem vijf vragen aan prominente of opvallende mensen in de sector. Deze keer is dat Susan Lammers, directeur bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. “Kijk naar de nieuwe generatie talentvolle erfgoedprofessionals, kijk naar de mogelijkheden om te innoveren door nieuwe technieken, kijk naar de kans om erfgoed te ontsluiten voor een groot publiek door nieuwe mogelijkheden voor digitalisering, gebruik van social media en VR.”

Archeologische topvondst: om je handen in te wassen of voor crematies

• 22 • Bron: NOS

Archeologische topvondst: om je handen in te wassen of voor crematies

De vondst kwam in meer dan honderd stukjes tevoorschijn bij graafwerkzaamheden in Rijnsburg, bij Leiden. In een gespecialiseerd lab werden alle stukjes aan elkaar gepuzzeld. Wat ontbrak werd opgevuld. Het resultaat is nu te zien in het Rijksmuseum voor Oudheden in Leiden: een unieke laat-Romeinse vogelschaal uit de 3e eeuw. Van dit soort bronzen schalen zijn er maar een tiental gevonden in heel Europa. Het is niet alleen vanwege de schoonheid en kunsthistorische waarde dat archeologen dit een “unieke topvondst van internationaal belang” noemen. De schaal vertelt ook een verhaal, waarmee een hiaat in de geschiedschrijving wordt opgevuld.

Heemschut tegen café op plek voormalig kasteel in Harderwijk

• 15 • Bron: Erfgoedvereniging Heemschut

Heemschut tegen café op plek voormalig kasteel in Harderwijk

De Commissie Gelderland van Erfgoedvereniging Heemschut is tegen het plan voor een metershoog, modern vormgegeven paviljoen bij de Havendam in Harderwijk. Op die plek liggen onder de grond de resten van een gigantische burcht. En die resten zijn beschermd. Ook bewoners van de Havendam verzetten zich tegen het plan, omdat zij hun uitzicht niet willen kwijtraken. Heemschut: “Een klein kioskje of koffietentje zou geen bezwaar zijn. Maar zo’n 10 of 8 meter hoog glazen gebouw is niet de bedoeling van het beschermd stadsgezicht. Als Harderwijk zich wil verkopen als middeleeuwse Hanzestad, laat hiervan dan zoveel mogelijk zien.”

Meest gelezen (week)

Meest gelezen (maand)

Meest gelezen (jaar)