Archeologie Archives - De Erfgoedstem

100.000 stenen nodig voor restauratie 17e eeuws Fort Sint Michiel

22 juni 2017 • 61 • Bron: De Limburger

Op het kazerneterrein in Blerick is het officiële startschot gegeven voor de restauratie en reconstructie van het voormalige Fort Sint Michiel. Voor de werkzaamheden die tot november duren, zijn in totaal zo’n honderdduizend stenen nodig. De bouw van het fort begon in 1641 onder regie van de Spanjaarden. Voor de reconstructie worden stenen met dezelfde kleisamenstelling als toen gebakken en is gebruik van cement uit den boze. Het opbouwen op basis van historische feiten heeft ook een bouwkundige reden: het gebruik van cement geeft te veel spanning op de muur.

Romeins schip De Meern 1 heeft kajuitwanden en meubels weer terug

22 juni 2017 • 49 • Bron: Rijksoverheid

In Castellum Hoge Woerd, Utrecht, zijn vandaag drie unieke meubelstukken gepresenteerd uit de inventaris van het Romeinse schip De Meern 1, dat in 2003 is opgegraven in Leidsche Rijn. Hetzelfde geldt voor de wanden van de kajuit die op het schip stond. Zeker nu het bijna compleet is, toont het schip het bijzondere karakter van de Romeinse grens (de Limes) in ons land en onderstreept het de unieke conserverende eigenschappen van de Nederlandse bodem. Op dit moment werken diverse rijksinstellingen, de provincies Gelderland, Utrecht en Zuid-Holland en de aanliggende gemeenten aan de voordracht van de Limes als Werelderfgoed.

Maritiem Onderwaterpark moet bezoek het Twiske opstuwen

21 juni 2017 • 12 • Bron: Het Parool

Het Maritiem Onderwaterpark in de Stootersplas moet vanaf volgend jaar meer bezoekers naar het Twiske lokken. De extra inkomsten zijn nodig om het groengebied in de Zaanstreek te onderhouden. Bezoekers krijgen “een duikreis door de tijd” aangeboden, zoals initiatiefnemer Marco Pot het omschrijft. Het park komt op 7 meter diep te liggen en voert in een klein uur langs zwerfkeien, walvisbotten, kanonnen en wrakken van uiteenlopende scheepstypen. Het park tilt het huidige aanbod voor duikers in de plas naar een hoger niveau en past binnen de doelstelling van Amsterdam om toeristen over de regio te spreiden.

VOC-wrak komt terug in Nederlandse handen

21 juni 2017 • 87 • Bron: WNL

Op 1 juli begint met het blootleggen van de resten van het VOC-schip de Rooswijk de grootste en duurste archeologische expeditie uit de Nederlandse geschiedenis. De kostbare lading van het in 1740 vergane schip was tot vorige week voor driekwart eigendom van de hoogbejaarde Engelse avonturier Rex Cowan, die veel geld verdiende aan een eerdere expeditie op het wrak. In ruil voor een pak stroopwafels, een fles jenever en een stuk Goudse kaas deed hij afstand van zijn rechten op het schip (zie video). Er hoeft daarom geen historisch materiaal meer verkocht te worden om de expeditie te financieren, vertelt expeditieleider Martijn Manders opgelucht.

Ootmarsum werd in 1200 al bewoond

20 juni 2017 • 9 • Bron: Tubantia

Archeologisch onderzoek heeft aan het licht gebracht dat Ootmarsum al rond 1200 werd bewoond. Archeologen vonden plaveisel in de vorm van keurig gerangschikte keien. Daarnaast werd ook een kogelronde pot uit de periode aangetroffen die ooit werd gebruikt om gloeiende resten van een vuurplaats in te plaatsen. Waarschijnlijk dateert het plaveisel uit ongeveer 1300 en de pot uit de periode 1220-1300. Het is voor het eerst dat er in Ootmarsum concrete bewijzen en sporen van zo’n vroege bewoning zijn aangetroffen. Volgens de archeologen is dat logisch omdat in 1196 met de bouw van de huidige katholieke kerk is begonnen.

Archeologen vonden een kerkhof en skeletten uit de middeleeuwen in Zwijndrecht

20 juni 2017 • 18 • Bron: Algemeen Dagblad

Twee maanden geleden vonden archeologen een kerkhof en skeletten uit de late middeleeuwen in Zwijndrecht. Een vondst die de aandacht trok, is een eikenhouten kistje waar vermoedelijk een kind in ligt begraven. Het kistje is perfect bewaard gebleven dankzij de dikke kleigrond waarin het lag begraven. Net als de andere vondsten, is het kistje gedocumenteerd en opgestuurd naar het lab in Leiden. Zodra alles is verzameld, worden onderzoeksvragen opgesteld waarmee specialisten aan de slag gaan. Het duurt dus nog tenminste tot het einde van dit jaar voordat duidelijk wordt welke geheimen het kistje met zich meedraagt.

Eisen RCE vertragen herinrichting Valkhofpark

19 juni 2017 • 49 • Bron: De Gelderlander

Een snelle herinrichting van het Valkhofpark, voorafgaand aan de herbouw van de donjon, kan Nijmegen vergeten. De bodem van het park is archeologisch beschermd. De gemeente Nijmegen en de Stichting Donjon wisten dat er daarom archeologisch onderzoek zou moeten plaatsvinden, maar ze hadden geen rekening gehouden met de zeer strikte eisen die de RCE stelt. De voorbereiding van het onderzoek en het onderzoek zelf gaan vele maanden vergen. In de tussentijd moet ook nog een oplossing worden gevonden voor de extra onderzoekskosten. Bovendien kunnen eventuele vondsten tot dwingende aanpassing van de plannen leiden.

Archeologen reconstrueren bouwlust oude Grieken

16 juni 2017 • 28 • Bron: Universiteit Leiden

In Mykeens Griekenland verschenen vanaf 1600 v. Chr. zeer veel monumentale bouwwerken zoals grote graftombes, robuuste verdedigingswerken en nieuwe wegen en bruggen. Tot vrij recent keken onderzoekers behoorlijk eenzijdig naar de reden van die teloorgang. De Leidse archeoloog Ann Brysbaert heeft een holistische benadering en onderzoekt met haar internationale onderzoeksteam de voedselvoorziening, de veranderingen in het landschap, de culturele kenmerken en de grafcultuur van deze oude Grieken. Na anderhalf jaar werk (het project loopt tot 2020) is het al duidelijk dat deze gecombineerde methode van aanpak veel inzichten geeft in de organisatie van de Mykeense maatschappij.

Vluchtelingen leren Nederlandse taal van archeoloog

16 juni 2017 • 36 • Bron: Archeologie Leeft

In de bibliotheek Rijn en Venen in Alphen aan de Rijn werd een wel hele speciale manier gevonden om vluchtelingen de Nederlandse taal te leren. Tijdens het maandelijks georganiseerde Taalcafé ging archeoloog Yvonne Lammers met hen in gesprek over archeologie. Lammers heeft als ingang het Romeinse Rijk gekozen, omdat dat iets gemeenschappelijks is. Tijdens de gesprekken speelde ze met maatschappelijke discussies en dan vooral met zaken als ‘waar komen we vandaan’ en ‘hoe hebben we dat eerder bedacht’. Lammers vindt het het belangrijk dat archeologen uit hun bubbel stappen en zoveel mogelijk mensen bereiken.

Nieuw platform Archeologie Leeft moet vakwereld bij elkaar brengen

15 juni 2017 • 21 • Door Redactie • Bron: Nationale Archeologiedagen

De Nationale Archeologiedagen presenteert een nieuw online platform in ontwikkeling, Archeologie Leeft, van en voor de archeologische wereld. Met out of the box ideeën wordt ernaar gestreefd om te inspireren over de grenzen van het eigen vakgebied te kijken en zo het publiek te bereiken op een frisse, nieuwe manier. Gezamenlijk wordt een beweging in gang gezet naar een stevige maatschappelijke positie van archeologie. Op de website zijn #archeosuccessen, interviews, inspiratie en tools te vinden die je helpen om het publiek (nog) beter te bereiken. Anders kijken inspireert.

Niet iedere gemeente kan archeologische onderzoek betalen

14 juni 2017 • 31 • Bron: NOS

Archeologische vondsten brengen veel kosten met zich mee. Grondeigenaren zijn wettelijk verplicht om archeologische vondsten te melden, onderzoek moet worden betaald door de ‘verstoorder van de grond’. Hoogleraar archeologie Daan Raemaekers van de Rijksuniversiteit Groningen waarschuwt voor willekeur in archeologisch onderzoek. In de ene gemeente kan een belangrijke vondst wel diepgravend worden onderzocht, terwijl dat in een andere gemeente om financiële redenen niet gebeurt. De hoogleraar pleit voor een landelijk fonds van 1 à 2 miljoen euro per jaar voor archeologische vondsten van nationaal belang. Dat zou volgens de hoogleraar veel zorgen van gemeenten wegnemen.

Scheepvaart-archeologen willen verhalen vertellen

13 juni 2017 • 12 • Bron: Trouw

In de zeevarende natie Nederland staat de maritieme archeologie op een laag pitje. Op land, in de binnenwateren, maar vooral in de bodem van de Noordzee en de Waddenzee staat de toekomst van de scheepswrakken op het spel. Volgende maand komen maritiem archeologen en het bedrijfsleven bij elkaar om het vakgebied nieuw leven in te blazen. André van Holk, bijzonder hoogleraar Maritieme Archeologie aan de Rijksuniversiteit Groningen, is één van de initiatiefnemers van de conferentie. Zijn hoop is gevestigd op het ministerie van OCW: “We hebben het kabinet nodig om een onderzoeksagenda op te stellen.”

“Dertig jaar genetica valt niet met één fossiel weg te vagen”

13 juni 2017 • 19 • Bron: De Volkskrant

De berichtgeving over de in Marokko gevonden menselijke botresten was sensationeel. De conclusie dat de mens niet 200.000 maar 300.000 jaar geleden is ontstaan en dat onze Hof van Eden heel Afrika omvatte is “uitermate speculatief”, schrijft Nico van Straalen, evolutiebioloog. De claim dat de vondsten een vorm van homo sapiens representeren, is in strijd met zeer uitvoerige DNA-analyses. De complete schedelmodellen van de fossielen, samengesteld uit diverse vondsten ter plaatse, laten overduidelijk zien dat, hoewel het aangezicht en de onderkaak menselijk aandoen, de rest van de schedel sterke gelijkenis vertoont met de neanderthaler-schedels uit Europa.

Aanvraag tot rijksmonument: erfgoed bij De Punt

13 juni 2017 • 194 • Bron: Moluks Erfgoed

Op zondag 11 juni diende het project Moluks Erfgoed een aanvraag in bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed om de sporen van de bestorming van de gekaapte trein bij de Punt de status van beschermd archeologisch rijksmonument te verlenen, gezien het belang van deze gebeurtenis voor de Nederlandse geschiedenis.

Tom Hazenberg vlogt over de Muur van Hadrianus

11 juni 2017 • 62 • Bron: Hazenberg Archeologie

Een klein avontuur langs een groot monument: Tom Hazenberg loopt van 9 juni tot 23 juni het complete Hadrian’s Wall pad. Zijn tocht loopt hij ter promotie van het project `North Sea in Roman times’, de Europese uitbreiding van de Romeinse Kust.

Verrassing: Oudste Homo sapiens ooit leefde in Marokko, niet Ethiopië

8 juni 2017 • 51 • Bron: De Volkskrant

Alweer moeten archeologen de geschiedenis van de mensheid herschrijven. Net dachten we te weten dat onze soort Homo sapiens 200 duizend jaar geleden is ontstaan in Ethiopië – blijken er liefst 100 duizend jaar eerder ook al Homo sapiensen te hebben geleefd in Marokko. Dat blijkt althans uit de sensationele vondst van de tot dusver oudst bekende fossiele botresten van vroege moderne mensen, in een grot in Jebel Irhoud, ten westen van Marrakech. De vondst geeft aan dat Homo sapiens niet bij donderslag is ontstaan, maar zich geleidelijk heeft ontwikkeld, niet alleen in Marokko maar verspreid over heel Afrika.

Amateurarcheologen vinden middeleeuwse muizenval in Oss

7 juni 2017 • 214 • Bron: Brabants Dagblad

Archeologen van de Universiteit Leiden hebben de afgelopen weken een terrein aan de Macharenseweg in Oss blootgelegd. Op het terrein staat woningbouw gepland, maar omdat de wijk eerder een archeologische schatkamer bleek te zijn, moest er eerst een archeologische opgraving plaatsvinden. Stadsarcheoloog Richard Jansen meldt dat er dit keer weinig spectaculaire vondsten zijn gedaan. Wel ontdekten amateurarcheologen onder begeleiding van een echte archeoloog de contouren van een grote cirkelvormige muizenval (zie video) die waarschijnlijk is gemaakt om een graanopslag te beschermen tegen ongedierte.

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed bundelt archeologische kennis

7 juni 2017 • 46 • Bron: Rijksoverheid

Tijdens het symposium Kennis op de Kaart! in Amersfoort heeft Susan Lammers, directeur van de RCE, het eerste exemplaar van het Engelstalige rapport Knowledge for Informed Choices overhandigd aan Adrian Olivier, de voormalige voorzitter van het European Archaeology Council. In het rapport zijn de archeologische kennisproducten van de RCE gebundeld. Dit is gedaan vanuit de gedachte dat er niets mis is met het maken van keuzes in de archeologische monumentenzorg, mits dat goed geïnformeerd, transparant en in samenwerking gebeurt.

Unieke Romeinse goudschat Valkhof in beeld (VIDEO)

7 juni 2017 • 33 • Bron: Hart van Nederland

Drie amateur detectorzoekers hebben een unieke Romeinse goudschat gegraven. Vrijdag is deze door het museum Het Valkhof onthuld in Nijmegen.

Primeur voor Nederland: ‘Digitale innovatie in bouwhistorie’

7 juni 2017 • 51 • Door Redactie • Bron: Persbericht Erfgoed Leiden

Erfgoed Leiden en Omstreken (ELO) hield onlangs samen met experts van CIPA, onderdeel van een wetenschappelijk adviesorgaan van UNESCO, een masterclass digitaal opmeten en 3D-documenteren van historische gebouwen. Dit omdat digitale opmetingstechnieken de laatste jaren een revolutie hebben doorgemaakt. Ze zijn daarom een uitstekende aanvulling op de traditionele opmetingstechnieken bij bouwhistorisch onderzoek. De snelheid en accuraatheid wordt aanzienlijk verhoogd. Tijdens de tweedaagse ELO-masterclass werd voor het eerst in Nederland deze digitale innovatie aan de bouwhistorische wetenschap gekoppeld. ELO, dat zelf al meer dan twee jaar digitaal documenteert, zette hiervoor graag zijn kennis in, en zet daarmee Leiden als kennisstad op de kaart.

1,5 miljoen nodig voor archeologisch depot in Nijmegen

6 juni 2017 • 40 • Bron: De Gelderlander

Het archeologisch depot in Nijmegen moet snel opgeknapt en heringericht worden. Sinds 2002 ligt hier het resultaat van honderden opgravingen in Nijmegen. Er staan zo’n 30.000 kratten met vondsten en resten van zo’n 7.000 mensen uit het (verre) verleden. De ruimtes voldoen echter niet meer voor het langdurig opslaan van kwetsbaar materiaal, zo deugt klimaatbeheersing niet. Voor een stevige opknapbeurt is 1,3 miljoen euro nodig laat wethouder Van Hees weten.

Gevonden beerputten Garenmarkt in Leiden stinken nog

6 juni 2017 • 155 • Bron: Unity

Op de Garenmarkt in Leiden zijn archeologische vondsten gedaan. Naast verschillende stukken muurwerk uit de late middeleeuwen, zijn ook vier putten gevonden. Waarschijnlijk gaat het om één waterput en drie beerputten. In ieder geval ruik je de beerputten nog steeds! Hoe oud de vondsten zijn, moet nog worden onderzocht. Het is echter al bekend dat dit deel van de stad in de 15de eeuw is ontstaan. De komende weken gaan de werkzaamheden nog door, dus wie weet wat voor moois en interessants de archeologen nog gaan vinden.

Pauselijk zegel uit de dertiende eeuw gevonden bij Haren

2 juni 2017 • 39 • Bron: NOS

Bij archeologisch onderzoek op een terrein in Haren is een loden zegel van zo’n vier cm gevonden. Op de voorkant van het zegel staat de naam van paus Gregorius, aan de achterzijde zijn de apostelen Petrus en Paulus afgebeeld. Op het terrein heeft ooit Klooster Yesse gestaan, een Cisterciënzer vrouwenklooster dat werd gesticht rond 1215. Paus Gregorius bestuurde de kerk tot 1241. Het zegel wordt een bulla genoemd. Bulla’s zaten op brieven die vanuit het Vaticaan naar alle delen van de christelijke wereld werden gestuurd. Vinder Stijn Arnoldussen van het Groninger Instituut voor Archeologie spreekt van een topvondst.

Duitse bunker in Den Haag ligt in de weg

2 juni 2017 • 141 • Bron: De Posthoorn

Tegenover de tramhalte Laan van ’s Gravemade in Den Haag is een WOII-geschutsbunker weggetakeld. De bunker lag letterlijk in de weg van het project Rotterdamsebaan. De bunker is niet groot, zo’n 3 meter lang en 2 meter breed, maar weegt maar liefst 50.000 kilo. Met een kraan is het gevaarte uit de grond getild. Uniek aan de vondst is dat het serienummer DL13354 nog altijd goed leesbaar is. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de bunker door de Duitsers gebruikt om Vliegveld Ypenburg te verdedigen. De bunker krijgt een mooie plek bij scoutinggroep Van Weerden Poelman op Ypenburg.

Historische sluis Kamperlijn blijft behouden

1 juni 2017 • 25 • Bron: Koggecourant

Bij werkzaamheden voor de nieuwe Kamperlijn zijn bij station Kampen restanten aangetroffen van een sluis die al voorkomt op een kaart uit 1649. Oorspronkelijk reguleerde de sluis de waterstand in de gracht van het Bolwerk dat destijds de Stadsbrug beschermde. In 1982 verdween de sluis onder een betonplaat. Uit archeologisch onderzoek blijkt dat de restanten in goede staat zijn. Vooral de 17de-eeuse muurresten zijn zeer waardevol, omdat hiermee voor het eerst gebouwde structuren van het Bolwerk zijn teruggevonden. Betrokken partijen hebben een oplossing gevonden om de sluis te behouden door in de 20ste-eeuwse opbouw een sparing te maken.

Redactie

Sponsors

Thema’s

Provincies