Open brief: Laat de Nieuwe Kerk niet kelderen…

Open brief aan alle Delvenaren en Delftenaren.

De restauratie en aanpassing van de Nieuwe Kerk zijn toe te juichen. Veel goeds en moois komt tot stand. Het plan om de kerk aan de zuidwestkant ondergronds uit te breiden met een evenementenkelder stuit echter op kritiek van de ‘Oudheidkundige Werkgemeenschap Delft’ (OWD), ‘AWN Vereniging van Vrijwilligers in de Archeologie’ en bouwkundigen. Volgens de archeologen verstoort of vernietigt de kelderaanleg cultureel erfgoed: in de kerk graven en funderingen van kapellen; daarbuiten graven, de fundering van een nooit opgetrokken extra zuidbeuk, funderingen van middeleeuwse huizen en een galgenveld.

Voor het opgraven, onderzoeken en conserveren van minimaal 80 kistbegravingen – tussen (afgerond) 10 en 7 procent van naar verwachting 825 tot 1.137 van zulke begravingen binnen de kerk – is 300.000 euro beschikbaar, inclusief bijkomende kosten (personeel, graafwerk, transport etc.): veel te weinig voor onderzoek van voldoende omvang. Mocht er geld overblijven, dan moet dat worden besteed aan het opgraven en bergen van menselijke overblijfselen en andere vondsten buiten de kerk.
Of dit verantwoord en respectvol kan gebeuren, is twijfelachtig.

Een éénmalige kans om uitgebreid onderzoek te doen naar aspecten van de Delftse geschiedenis dreigt te worden misgelopen en daarmee een unieke mogelijkheid voor Delft én Nederland om inzicht te krijgen in het leven van vroegere stadsbewoners uit alle lagen van de bevolking.

OWD en AWN gingen op 24 maart 2016 bij de Raad van State (RvS) in hoger beroep tegen de vergunning van Burgemeester en Wethouders aan de Protestantse Gemeente Delft (PGD) om de kelder te bouwen. Historische Vereniging Delfia Batavorum en Erfgoedvereniging Heemschut ondersteunden het hoger beroep. De RvS verklaarde dat beroep op 12 april 2017 ongegrond.

Bouwkundigen stellen dat uitvoering van het plan voor de 30 meter lange kelder onacceptabele risico’s met zich meebrengt wegens het vervangen van fundatiepalen onder drie steunberen door een dunne steunconstructie. Tijdens deze “uiterst riskante operatie” zouden die steunberen door de nieuwe constructie heen kunnen “ponsen”, wat kan leiden tot verder scheefzakken en zelfs instorten van de zuidbeuk en het middenschip. Ook scheurvorming in de muren aan de kopse einden van de geprojecteerde kelder wordt niet uitgesloten geacht.

Gelijkwaardige, bovengrondse alternatieven moeten de risico’s en nadelen van het kelderplan wegnemen en een forse besparing opleveren die voor het financieren van onder meer compleet archeologisch onderzoek kan worden gebruikt.
Binnen de PGD is het huidige restauratieplan omstreden. Zo publiceerde het Protestants Kerkblad Delft in het najaar van 2015 een artikel waarin het verwijderen van de kroonluchters, het niet herpleisteren van de muren en het kelderplan worden betreurd en bekritiseerd: “Het zou de verantwoordelijken sieren indien zij de architect durven af te remmen en samen met hem op zoek gaan naar een passende middenweg”.

Beroep op College van Kerkrentmeesters
Hierbij doen wij een dringend beroep op het College van Kerkrentmeesters van de PGD om:
* het kelderplan in te trekken en daarvoor een verantwoord alternatief te laten ontwikkelen;
* het restauratieplan deels te herzien (opnieuw pleisteren van de muren van het middenschip, handhaven van koperen kronen);
* geen gebruik te maken van de vergunning voor ondergrondse uitbreiding van de Nieuwe Kerk.

April 2017

– Bestuur Oudheidkundige Werkgemeenschap (OWD) Delft
– Dr A.H.J. (Tonnie) van de Rijdt – van de Ven, AWN/Vereniging van vrijwilligers in de archeologie, hoofdbestuur, voorzitter
– Bram van den Band, voorzitter AWN Den Haag en omstreken
– Mr D.J. van Doorninck, adviseur OWD en AWN, lid PGD
– Em. prof. dr George J.R. Maat, fysisch antropoloog/anatoom
– Willem IJdo, organisator petitie 2016 voor herpleistering middenschip Nieuwe Kerk Delft