Het dilemma: Rotterdam wil meer en betere huizen bouwen, maar dit gaat soms ten koste van het erfgoed. Een inspirerend vraagstuk voor erfgoedliefhebbers die waarde hechten aan duurzaam wonen.
Rotterdam staat vol met erfgoed uit de wederopbouwtijd. Door het bombardement was er hoge woningnood en moesten er snel en goedkoop nieuwe woningen worden gebouwd. In de documentaire ‘Houwen zo!’ uit 1952 laat filmmaker Herman van der Horst zien hoe de arbeiders de verwoeste stad weer opbouwen.
Maar er dreigt opnieuw een woningnood. Op kleinere schaal dan. In het Woningbouw Akkoord Rotterdam 2018 staat dat de er de komende jaren sneller nieuwe woningen moeten worden gebouwd voor het sterk groeiende aantal inwoners. Maar dit levert soms problemen op met het wat er al staat.
Euromast
Begin dit jaar stemde een meerderheid van de gemeenteraad in voor de 640 woningen die worden gebouwd rond Het Park en de Euromast. Dit besluit werd genomen ondanks zesduizend handtekeningen, verzet vanuit de gebiedscommissies en vele bezwaren vanuit de directe omgeving. Nu zijn de plannen waarschijnlijk toch van de baan: de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed geeft een negatief advies.
Als er woongebouwen komen in de groenstrook rondom de Euromast, gaat volgens de RCE de ‘markante vrije ligging en de nog gave relatie met de omgeving verloren’. En verder: ‘Het open karakter van het gebied neemt sterk af. Dit heeft een negatieve invloed op de monumentale waarde en daarmee de beleving van het Maastunnelcomplex, het Park en het Parksluizencomplex; de rijksmonumenten in de onmiddellijke nabijheid.’ (AD €).
Schokbetonflats
Woningcorporatie Woonstad wil sloophamer in de vier schokbetonflats aan de snelweg A13 in Rotterdam-Overschie. Er moeten nieuwe woningen komen die beter geïsoleerd zijn tegen geluid en uitlaatgassen. De gemeente heeft al toestemming gegeven, maar het Cuypersgenootschap springt in de bres. Volgens het genootschap zijn de flats een mooi voorbeeld van de wederopbouwtijd in Rotterdam. Ook omdat ze gemaakt zijn van een prefab-systeem van schokbetonplaten die door ongeschoolde arbeiders in elkaar konden worden gezet. Vorig jaar riepen al verschillende architecten in Vers Beton op om dit wederopbouwerfgoed te behouden en verklaarden ChristenUnie-SGP Rotterdam de flats tot Echt Rotterdams Erfgoed.
Lijnbaan
NRC (€) schreef gisteren over plannen van een tweehonderd meter hoge woontoren langs de monumentale Lijnbaan, een icoon van de wederopbouw van het Rotterdamse centrum. De lijnbaan werd in 1952 ontworpen door Van den Broek en Bakema als eerste autovrije winkelpromenade. Een woordvoerder van de Rijksdienst van het Cultureel Erfgoed (RCE) zegt het plan nog niet te kennen. De RCE zal in een later stadium geconsulteerd worden.
Dilemma’s
Het blijven dilemma’s die met duwen en trekken en met geven en nemen zullen moeten worden opgelost. In veel gevallen gaat dat uiteindelijk goed. Dat is voor een deel te danken aan de inzet en de expertise vanuit de erfgoedwereld en voor een ander deel aan de ruimte die we met elkaar hebben gecreëerd om dilemma’s samen op te lossen.
Het Rotterdam van nu, met z’n verouderde woningvoorraad, de toenemende eisen van comfort, identiteit en energiebesparing, kan z’n mouwen maar vast weer opstropen.
Vergeet niet het nog nieuwe erfgoed – want uit 1981 – sociaal woonblok van Carel Weeber aan de Pompenburg – Doelstraat. Bedreigd door nieuwbouwplannen van wethouder Kurvers en projectontwikkelaars; die zien wel wat in ons mooie woonblok: afbreken en …. €€€ ontvangen.