Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
De Federatie Grote Monumentengemeenten (FGM) heeft met een brief aan minister Ollongren van Binnenlandse Zaken een reactie gegeven op de concept Nationale Omgevingsvisie (NOVI). In de reactie plaatst Karin Westerink, als voorzitter van de FGM een aantal kanttekeningen bij het concept en doet zij een aantal suggesties.
Hans Oosters, voorzitter van de Unie van Waterschappen en dijkgraaf van het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, kijkt uit naar de inwerkingtreding van de Omgevingswet. “De komende periode gaan waterschappen, gemeenten en provincies via pilots proefdraaien in de praktijk. Een dag als de Dag van de Omgevingswet biedt professionals de mogelijkheid de stand van zaken mee te krijgen en om ervaringen uit te wisselen. Door nu aan de slag te gaan met casussen uit de praktijk komen we weer een stap dichter bij het 2021, het jaar waarin de wet in werking treedt. Oosters liet dit weten tijdens de presentatie van het boek ‘De praktijk aan zet bij megawet in wording’ van de VVM, netwerk van milieuprofessionals. De publicatie bundelt in woord en beeld de hoofdpunten van de zevende editie van de Dag van de Omgevingswet.
Gemeenten komen straks met de Omgevingswet voor de opgave te staan Omgevingsvisies en Omgevingsplannen op te stellen. Eén van de onderwerpen daarin is cultureel erfgoed waarvan archeologie een belangrijk onderdeel is. Als gemeente is het daarom van belang te weten op welke plaatsen er sprake is van archeologische waarden en welke gebieden een archeologische verwachting hebben. Al jaren lang wordt hiervoor het instrument van de archeologische waarden en verwachtingenkaart vervaardigd en gebruikt.
De nieuwe Omgevingswet heeft gevolgen voor erfgoed en monumenten. Leer in de cursus Erfgoed in de Omgevingswet van Berghauser Pont Academy op 15 mei alle ins en outs, evenals de gevolgen voor ambtenaren, initiatiefnemers en adviseurs. Na deze cursusdag kent u de wijzigingen ten opzichte van de huidige situatie, de kansen en bedreigingen en heeft u ideeën over hoe u de nieuwe regelgeving kunt toepassen in uw eigen praktijk.
Dat de invoering van de Omgevingswet is uitgesteld tot 2021, mag de noodzaak bij gemeenten om met de wet aan de slag te gaan niet verslappen, waarschuwde voormalig minister Schultz. Als – voor zover bekend – eerste gemeente schuift Dronten haar ‘programma invoering Omgevingswet’ toch een jaar door. PvdA-fractievoorzitter Suzanne Stoop stelt dat de invoering is uitgesteld omdat Den Haag zelf extra tijd nodig heeft. Waarom, geeft Stoop als voorbeeld, zou je als gemeente in 2018 al € 5.000 reserveren voor adviezen over het Digitaal Stelsel Omgevingsloket als dat op dat moment nog in de kinderschoenen staat? Een VNG-woordvoerder laat weten het Drontense besluit “niet verstandig” te vinden.
Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken (BZK) wordt verantwoordelijk voor de invoering van de Omgevingswet. Ook de beleidsterreinen ruimtelijke ontwikkeling, ruimtelijke ordening (waaronder de ontwikkeling van de Nationale Omgevingsvisie) en het Kadaster verhuizen mee van het oude ministerie van Infrastructuur & Milieu (I&M) naar BZK. Insiders hielden al langer rekening met de verschuiving. De invoering van de Omgevingswet – na het laatste uitstel door voormalig I&M-minister Schultz nu gepland voor 1 januari 2021 – zal de komende jaren eerder een bestuurlijke dan een ruimtelijke operatie betekenen. Ook de afgelopen jaren was BZK al nauw bij de ontwikkeling van de wet betrokken.
Lokale overheden hebben begrip voor het uitstel van de Omgevingswet. In hun reactie op een interview van demissionair minister Schultz van IenM zeggen VNG, Unie van Waterschappen en IPO wel te hopen “dat de energie niet uit het veranderingsproces zal weglopen”. De vertegenwoordigende organisaties van de betrokken lokale en regionale bestuurders begrijpen “en respecteren” de afweging van Schultz. De Unie van Waterschappen spreekt van een van de grootste stelselherziening sinds lange tijd en de “wens naar zorgvuldigheid met Schultz te delen”. VNG en IPO reageren insgelijks. Alle overheden zeggen overigens op schema te lopen bij de invoering.
De geplande ingangsdatum van de Omgevingswet per 1 juli 2019 is van de baan. “Daar komt een verschuiving in”, zegt minister Schultz van Haegen onomwonden. Wordt het één jaar uitstel, twee wellicht? Daarover doet Schultz geen uitspraak. Deze zomer volgt een definitief besluit over de termijn. De reden voor het uitstel ligt in “de complexiteit van de ministeriële regelingen en de vier Aanvullingswetten. Wat we bedacht hadden, is te strak om het ook echt goed te doen. En ik heb het liever zorgvuldig dan snel.” Het uitstel heeft volgens Schultz vooralsnog geen gevolgen voor de uiteindelijke einddatum van de transitie in 2029.
Bevestigen wil minister Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu het nog niet. Het lijkt echter een kwestie van tijd voor ze naar buiten komt met de mededeling dat de invoeringsdatum van de Omgevingswet opnieuw een jaar opschuift, nu tot 1 juli 2020. De oorzaak van de dreigende vertraging is tweeledig. Enerzijds blijkt de totstandkoming van de wet nog complexer dan gedacht. Daarnaast is het de vraag of gemeenten voldoende zijn toegerust om in 2019 met de Omgevingswet aan de slag te gaan.
De ministerraad heeft ingestemd met vier ontwerpbesluiten ie horen bij de Omgevingswet. Deze wet bundelt de regels voor activiteiten in de fysieke leefomgeving. In de ontwerpbesluiten zijn de spelregels van de wet opgenomen. Het gaat om het: Omgevingsbesluit; Besluit kwaliteit leefomgeving; Besluit activiteiten leefomgeving; Besluit bouwwerken leefomgeving. De ministerraad stemde ook in met een ontwerp van de Invoeringswet Omgevingswet. De wet regelt de invoering van de Omgevingswet en vult die deels aan. Daarnaast bevat de Invoeringswet een aantal wijzigingen van de Omgevingswet en de overgangsbepalingen van oud naar nieuw recht.
Met de invoering van de Omgevingswet hebben gemeenten over drie jaar geen bestemmingsplannen meer. Het nieuwe instrument heet dan omgevingsplan. Daarin wordt veel minder geregeld. Verbodsbepalingen worden vervangen door uitnodigingsplanologie, gestold wantrouwen wordt optimistisch vertrouwen. Met het omgevingsplan geeft de gemeente vorm aan een nieuwe opdracht: zorgen voor een gezonde en veilige leefomgeving met een goede omgevingskwaliteit. Het Schetsboek voor een Omgevingsplan Op Kwaliteit (OOK) opent het gesprek hierover. Het Schetsboek helpt om keuzes inzichtelijk en bespreekbaar te maken.
