In 2019 wordt de 350ste sterfdag van Rembrandt van Rijn herdacht. Voor Erfgoed Leiden de aanleiding om het geboortehuis en de woonomgeving van de jonge Rembrandt in Leiden virtueel te reconstrueren. De virtuele reconstructie van het Leidse Rembrandthuis startte met het verzamelen van alle relevante gegevens. Naast literatuuronderzoek werd gezocht naar kaartmateriaal, tekeningen, schilderijen en bouwhistorische en archeologische data. Op de website van Erfgoed Leiden kunt u nu de eerste beelden zien en wordt u in de toekomst op de hoogte gehouden van de vorderingen.
Middeleeuwse stadsmuur Leiden even in zicht
Bovengronds is er weinig van over, maar bij werkzaamheden bij de Geregracht werd een stuk van de stadsmuur zichtbaar. De muur uit 1386 is ongeveer één meter breed en heeft 300 jaar gediend als stadsverdediging o.a. tegen de Spanjaarden. Bij de laatste stadsuitbreiding in 1689 is de muur afgebroken. Met het archeologisch en bouwhistorische onderzoek dat vorige week plaatsvond, krijgen we meer inzicht in de loop en de vorm van de stadsmuur en uit welk materiaal de stadsverdediging was opgebouwd.
Leidse vondst van de week | Een hergebruikt kruisvenster
In een pand in Leiden zijn restanten van 17e-eeuwse kruisvensters ontdekt. Kruisvensters waren gebruikelijk tot ca. 1700, maar werden daarna op grote schaal aangepast tot schuiframen. In het Leidse pand gebeurde dit in de 19e eeuw met behoud van de oorspronkelijke kozijnen. Daardoor kon een reconstructie van de kruisvensters worden getekend (zie foto’s en reconstructie). Een kruisvenster wordt door een middendorpel (horizontaal) en een middenstijl (vertikaal) in vieren gedeeld. Het bovenste deel bestond uit glas-in-loodramen waardoor daglicht naar binnen kon vallen. Het onderste deel was niet gevuld, maar kon worden gesloten met luiken en zorgde zo voor ventilatie.
Leidse vondst van de week | Tulpengekte in Leiden
De eerste directeur van de Leidse hortus botanicus Carolus Clusius introduceerde de tulp in Nederland. Al gauw ontstond er een bloeiende handel in tulpenbollen, die leidde tot een ware tulpengekte. De Leidse vondst van deze week is een notariële akte uit 1637, waarin de verkoop van tulpenbollen wordt vastgelegd. De verkoper laat de notaris zelfs persoonlijk de bollen bij de koper bezorgen. Een tweede akte laat zien dat deze de bollen meteen weer probeert door te verkopen. De bollenhandel was dus een serieuze aangelegenheid waar een notaris aan te pas kwam.
Leidse vondst van de week | Uniek gedecoreerd plafond
Twee beschilderde planken uit de 17e eeuw met een bijzondere decoratie. Ze maakten onderdeel uit van een plafond in Nieuwsteeg 33. Bijna 30 jaar geleden ontdekt tijdens een verbouwing, nu geschonken aan Erfgoed Leiden. De beschildering in groen en bruin bestaat uit rechthoeken en cirkels. De schilder heeft met licht en donker dieptewerking laten ontstaan. Daardoor lijkt het alsof de cirkels uitstekende bollen zijn. In het midden van de cirkels zitten echte vergulde houten bolletjes. De vondst is uniek voor Leiden én voor Nederland. Daarom kunt u deze vondst nu bekijken bij Erfgoed Leiden aan de Boisotkade 2 in Leiden.
Leidse vondst van de week | Kachelnis met graffiti
Een bijzondere kachelnis in een woonhuis aan de Hooigracht in Leiden. Op de wand naast de nis vonden bouwhistorici van Erfgoed Leiden twee ontwerpschetsen, datums en namen van werklui en de aannemer (zie foto’s). Deze graffiti laat zien dat de kamer in 1902 onder handen is genomen. Naast een nieuwe kachelnis kwam er nieuw behang, bespannen op een jute of linnen ondergrond. Een van de twee getekende ontwerpschetsen lijkt erg op de uitgevoerde kachelnis. De bewoners kozen in 1902 blijkbaar voor deze ‘neo-gotische’ variant met een spitse boog. De ontwerper inspireerde zich daarmee op de middeleeuwse gotische bouwstijl.
BRAIN slaat alarm: “Historisch beeldmateriaal massaal offline”
Archiefinstellingen verwijderen steeds meer historisch beeldmateriaal van hun websites. Daarmee worden de resultaten van vele jaren digitaliseringsbeleid tenietgedaan. De branchevereniging van archiefinstellingen slaat alarm. Erfgoed Leiden verloor onlangs een rechtszaak over het online publiceren van anonieme prentbriefkaarten uit het begin van de 20e eeuw. Vanwege deze zaak halen veel instellingen hun prentbriefkaarten en daarmee vergelijkbaar beeldmateriaal offline.
Gemeente Leiden wint BNG Bank Erfgoedprijs 2018
De Gemeente Leiden heeft de BNG Bank Erfgoedprijs 2018 gewonnen. Juryvoorzitter Ina Adema, burgemeester van Lelystad, maakte dit vanmiddag bekend in het Koelhuis in Zutphen. De gemeente ontving, behalve complimenten en lof door de jury, een oorkonde en geldprijs van 25.000 euro, beschikbaar gesteld door hoofdsponsor BNG Cultuurfonds. Ook was de jury onder de indruk van het hoge niveau van de andere genomineerden Deventer, Tilburg en Zaanstad.
Leiden brengt monumentale kunst in kaart
Er zijn nog circa vijftig ‘monumentale kunstwerken’ uit de wederopbouwperiode in Leiden, zo blijkt uit onderzoek van Erfgoed Leiden. De gemeente Leiden heeft door de inventarisatie als een van de eerste gemeenten in Nederland de monumentale kunst goed in beeld. Monumentale kunst is gebouw-gebonden kunst. Een kunstvorm uit de periode van de wederopbouw, waarbij architect en kunstenaar samenwerkten. Gebouwen werden met kunst verfraaid om de wereld een beetje mooier en beter te maken. Met het verdwijnen van steeds meer naoorlogse gebouwen verdwijnt vaak ook de kunst. De gemeente Leiden is daarom blij met het onderzoek.
Leids archief vraagt Leidenaars historische foto’s te localiseren
Erfgoed Leiden roept de hulp van Leidenaars in. De organisatie heeft 90.000 foto’s waarvan de locatie niet is omschreven. “Het toevoegen van locaties is zoveel werk dat we het niet allemaal zelf kunnen. Daarom hebben we de hulp van alle inwoners ingeschakeld”, zegt Ellen Gehring. Erfgoed Leiden heeft hiervoor een online programma ontwikkeld om historische foto’s op een kaart te plaatsen, Lens op Leiden. De app werkt als volgt: je krijgt een oude foto te zien en koppelt deze aan een locatie op de plattegrond. Meer informatie vindt u op de website van Erfgoed Leiden.
Leidse kleuterschool herbestemd tot woning
De monumentale voormalige kleuterschool aan de Middelstegracht in Leiden is herbestemd tot woonhuis. Het gebouw uit 1925, dat enige uiterlijke kenmerken bezit van de Amsterdamse School heeft in haar geschiedenis weinig aanpassingen ondervonden en kon daarom, toen het voor een particuliere opdrachtgever werd verbouwd, veel van de oorspronkelijke details behouden. Onder meer de tegelvloer in de gang, wandtegeltjes in de gang met oud-hollandse taferelen, de keukenkast in de voormalige keuken en een versierde trap naar de verdieping zijn gerestaureerd.
Leiden ondersteunt eigenaren bij opknappen monumenten
De gemeente Leiden heeft eigenaren van 70 private monumentale panden een plan aangeboden om hun pand op te knappen. Tot nu toe hebben de eigenaren van 64 panden hier gehoor aangegeven. Het onderhoud wordt niet door de gemeente betaald, maar door de eigenaren zelf. Uit een interview met wethouder Strijk blijkt dat hij “echt verrast” is hoe goed het plan loopt.