Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Negen Utrechtse schoolgebouwen zijn gemeentelijk monument geworden. Voor het eerst zijn er ook scholen die gebouwd zijn na de oorlog, toegevoegd aan de lijst. Er is gekeken naar de ‘betekenis van een schooltype voor de ontwikkeling van onderwijsmethodes en de stedenbouwkundige waarde in de wijk’. Met de status moeten de schoolgebouwen uit diverse bouw- en stijlperioden behouden blijven voor de stad.
Gemeente Sluis (Zeeland) bekijkt of er een onderhoudsfonds voor gemeentelijke monumenten kan komen. Als een particulier pand monumentaal wordt, kan dat beperkingen en extra kosten voor de eigenaar met zich mee brengen. Het college besloot in 2015 om bijzondere gebouwen of objecten aan te wijzen als monument, nu zijn de particuliere eigendommen aan de beurt. De gemeente gaat kijken of zij de eigenaren tegemoet kan komen.
In Midden-Groningen zijn dit jaar 53 panden aangewezen als gemeentelijk monument. In totaal wil de gemeente 120 nieuwe gemeentelijke monumenten aanwijzen, voornamelijk in de voormalige gemeenten Slochteren en Menterwolde. In 2020 worden de overige adressen benaderd. Om voor de buitenwacht zichtbaar te maken dat een pand de status van gemeentelijk monument heeft, wordt eigenaren een monumentenschildje aangeboden dat zij op de gevel van hun huis kunnen bevestigen.
In 2011 begon gemeente Heerenveen met een procedure voor het aanwijzen van vier kerkelijke gebouwen, de Kruiskerk, de Kerk aan de Fok, de Sionskerk en de pastorie van de Rotondekerk, als gemeentelijk monument. De Protestantse Gemeente Heerenveen, eigenaar en beheerder van de gebouwen, maakte bezwaar tegen de aanwijzing. Nu is er een oplossing. De vier gebouwen zullen een monumentenstatus krijgen, maar de gemeente komt aan de wensen van de Protestantse Gemeente Heerenveen tegemoet.
Oude IJsselstreek is binnenkort mogelijk 39 gemeentelijke monumenten rijker. Het gaat voor een belangrijk deel om panden en objecten uit de wederopbouwperiode (1940 – 1965). De groeiende waardering voor deze periode was de aanzet voor de inventarisatie van potentieel nieuwe monumenten. De eigenaren van de monumentale panden krijgen de gelegenheid te reageren op het voornemen. Die reacties worden door de gemeente verwerkt, waarna het college van burgemeester en wethouders een definitief besluit neemt over het aanwijzen als gemeentelijk monument.
Cees Meijs, oud-beleidsmedewerker huisvesting, schreef al een boek over het Brabantse provinciehuis en vindt nu dat dit gemeentelijke monument ook een rijksmonument moet worden. Het provinciehuis, ontworpen door Hugh Maaskant, is niet bij iedereen even geliefd. Cees Meijs ziet wel schoonheid en waarde in het gebouw, volgens hem was het provinciehuis bij de oplevering in de jaren 70 een heel vernieuwend pand.
Deventer heeft op verzoek van De Bond Heemschut en het Cuypersgenootschap vier markante gebouwen op de gemeentelijke monumentenlijst gezet. Opvallend daarbij is de honorering van de door Aldo van Eyck ontworpen Maranathakerk met de monumentenstatus. Het pand van de Molukse gemeenschap, stamt uit 1992 en behoort daarmee tot de jongste monumenten in Nederland qua oplevering. Naast de Maranathakerk hebben het voormalig hoofdkantoor van Thomassen en Drijver, het voormalig Nederlands Hervormd Wijkcentrum en de voormalige Vrouwenarbeidsschool een plaatsing op de monumentenlijst gekregen.
Het negentiende-eeuwse sierhek bij het kerkhof van Lekkum wordt een gemeentelijk monument. Het hek is versierd met negentiende-eeuwse doodssymbolen, zoals een uil, een zandloper en een slang die zichzelf opeet. Het hek is dringend aan restauratie toe. De kerk van Lekkum heeft de monumentenstatus aangevraagd. “Dat zou ons helpen bij het aanwerven van fondsen voor restauratie”, aldus dominee Adri Terlouw.
Heemschut Gelderland vraagt opnieuw aandacht voor de vervallen negentiende-eeuwse villa aan Kattenburg 24-26 in Druten. In de villa, sinds 1985 een gemeentelijk monument, zit een garagebedrijf. Heemschut Gelderland stelde al in 2008 voor het garagebedrijf te verplaatsen, zodat de villa kan worden gerestaureerd en herbestemd. De gemeente Druten stemde destijds in met het voorstel, maar ruim tien jaar later is de situatie nog onveranderd. De gemeente heeft de erfgoedvereniging nu laten weten dat ze onderzoekt welke mogelijkheden ze heeft om in te grijpen.
Enkele jaren geleden was er nog sprake van sloop, maar nu wordt het stationsgebouw van Soest-Zuid een gemeentelijk monument. Het station is een illustratie van de modernisering van het Nederlandse spoor, vindt de gemeente Soest. Het door architect W. Kloos ontworpen station is van het zeldzame type ‘Vierlingsbeek’. Al vijf van de twaalf stationsgebouwen van dit type zijn gesloopt.
In 1988 startte Herman Hertzberger een internationale reddingsactie om het Burgerweeshuis van Aldo van Eyck (1918-1999) voor sloop te behoeden. De actie had succes, de gemeente besloot het gebouw te behouden. Ze zette een tender uit: wie beloofde het gebouw te restaureren kreeg de mogelijkheid om op de aangrenzende locatie een kantoorgebouw neer te zetten, bij voorkeur te ontwerpen door dezelfde Aldo van Eyck. In 1992 kwam Tripolis gereed. Het Burgerweeshuis is sinds 2014 rijksmonument, vorige week is Tripolis aangewezen als gemeentelijk monument.
In augustus 2008 vroeg Erfgoedvereniging Heemschut aan stadsdeel Amsterdam-Noord om de Bethelkerk aan te wijzen als gemeentelijk monument. Begin maart 2019 heeft Amsterdam-Noord eindelijk besloten om de protestantse kerk uit 1957-1958 van architect Van Woerden te beschermen. De langlopende procedure bewijst voor Heemschut dat het aanwijzingsbeleid in Amsterdam slecht is geregeld. Daarom heeft de erfgoedvereniging bij de gemeente aangedrongen op een centralisatie van het aanwijzingsbeleid.
