Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Bewoners van de Bakenessergracht in Haarlem maken zich al jaren zorgen over de voortdurende achteruitgang van de kwaliteit van hun woon- en leefomgeving.
Een groeiende toename van bestelbussen en zware vrachtauto’s veroorzaakt steeds vaker verkeersgevaarlijke situaties voor fietsers en wandelaars. De monumenten en historische kade aan weerszijden van de gracht vertonen in toenemende mate scheuren of andere gebreken.
Vereniging Hendrick de Keyser, de landelijke monumentenorganisatie, heeft dankzij een particulier legaat en met steun van de BankGiro Loterij het Teylers Hofje in Haarlem gekocht van de woningcorporatie Elan Wonen. Het Teylers Hofje is het tiende hofje in bezit van de Vereniging, waarmee ‘Hendrick de Keyser’ de grootste hofjesbezitter van Nederland is.
In Paviljoen Welgelegen in Haarlem is vanaf vrijdag 17 januari een expositie te zien over historische Noord-Hollandse panden met een nieuwe bestemming. Fotograaf Lars van den Brink laat zien hoe deze gebouwen door menselijke inventiviteit nieuw leven en bestaansrecht hebben gekregen. Zoals restaurant de DAKKAS op een parkeergarage in Haarlem en Fort Markenbinnen als opleidingslocatie.
Tijdens de restauratie van Het Dolhuys is een middeleeuwse muurschildering van de heilige Apollonia van Alexandrië ontdekt. De vondst van de muurschildering is zeer bijzonder want het middeleeuwse stukwerk in de kapel is in het verleden al verwijderd. De muurschildering blijft behouden en kan na de restauratie worden bewonderd. Het onderzoek is uitgevoerd door de Archeologische Werkgroep Haarlem onder leiding van archeologisch bureau BAAC.
In het radioprogramma ‘Met het Oog op Morgen’ van de NOS wordt aandacht besteed aan de restauratie van de nieuwe Sint Bavokerk in Haarlem. De kerk is dit jaar vanwege de goede restauratie door Europa Nostra bekroond met een award. Wim Eggenkamp, die de restauratie leidde, wordt geïnterviewd.
“Een architect die beslag laat leggen op het gebouw dat hij eerder had gekocht. Het komt niet vaak voor maar Thijs Asselbergs deed het. Toen betaling voor zijn werkzaamheden aan het Koepelcomplex in Haarlem uitbleef, stapte hij naar de rechter en werd hij in het gelijk gesteld. Wat kan een architect hiervan leren?” Volgens Harm Tilman van de Architect onderstreept de situatie hoe belangrijk de rol van de architectuurkritiek is. “Zij kan zich immers voorbij de waan van de dag richten op de betekenis van een specifiek werk en deze meten en waarderen.”
Na een leven lang in de museumwereld, neemt Michiel Plomp afscheid als hoofdconservator van het Teylers Museum in Haarlem. Bij de totstandbrenging van een tentoonstelling speelt diplomatie een rol, vertelt hij aan Trouw. “Maar de beslissing of je iets te leen krijgt, hangt vooral van andere dingen af: heb je een goed plan voor de tentoonstelling, hebben ze vertrouwen in het museum, denken ze dat de tekeningen ertegen kunnen om te reizen en tentoongesteld te worden? En: heb je als tegenprestatie iets voor hen?”
Nederland heeft een haat-liefdeverhouding met toerisme. Aan de ene kant werd vorige week bekend dat de sector steeds belangrijker wordt voor onze economie. Aan de andere kant heeft na Amsterdam en trekpleisters als de Zaanse Schans, Giethoorn en Kinderdijk nu ook Haarlem genoeg van de hordes bezoekers. Maar dat is slechts één kant van het verhaal. Aandacht voor de lokale problemen laat onderbelicht dat de rest van Nederland staat te springen om meer bezoekers. En die gaan komen: verwacht wordt dat het aantal toeristen de komende tien jaar gaat verdubbelen.
Haarlem wil de skyline van de historische binnenstad beschermen. Maar hoogbouw van twintig meter moet mogelijk zijn, staat in een nieuwe nota van de gemeente. En dát gaat Erfgoedvereniging Heemschut al te ver. “Het is een misverstand te denken dat als je geen ruimte hebt je de lucht in moet”, vindt Peter Koppen van de Commissie Noord-Holland. Aan de Gonnetstraat staan twee woontorens gepland, één van 27 meter en één van 33 meter. “Daar gaat je skyline!” Koppen vreest ook dat als deze woontorens er staan het hek van de dam is. “Want iedereen refereert naar wat er al staat.”
Het Teylers Museum in Haarlem heeft een gouden 12 guldenmunt gekocht die in 1646 in Brazilië werd geslagen tijdens het kortstondige bestaan van de Nederlandse kolonie daar. De zeldzame munt diende als noodgeld om de soldaten die deze vroegere kolonie beschermden te kunnen betalen. Directeur Marjan Scharloo was erop gebrand om de munt te bemachtigen. Daarvoor moest ze wel diep in de buidel tasten. In plaats van de verwachte 15.000 euro, kostte de munt 31.000 euro. “We vinden het belangrijk om het verhaal van de munt aan het publiek te kunnen vertellen. Juist omdat veel mensen niet van deze geschiedenis weten.”
De Ovale Zaal van Teylers Museum in Haarlem wordt woensdag 4 juli officieel benoemd tot Nationaal Chemisch Erfgoed. De 18e-eeuwse zaal speelde een cruciale rol bij de introductie van de moderne chemie in Nederland. De Koninklijke Nederlandse Chemische Vereniging onthult een plaquette, waarmee de zaal voortaan tot het nationaal chemisch erfgoed behoort. Het is de eerste keer dat een locatie deze titel ontvangt. In de zaal voerde Martinus van Marum, de eerste directeur van Teylers Museum, baanbrekend onderzoek uit naar chemische processen met de Grote Elektriseermachine. Daarmee leverde hij belangrijk bewijs voor de nieuwe theorie van Lavoisier.
Stukje bij beetje kwam de oude ruïne van Huis ter Kleef in de Haarlemmer Kweektuin vrijdag onder de bramenstruiken vandaan. Zo’n veertig vrijwilligers van Archeologische Werkgroep Haarlem, Stichting Haarlemmer Kweektuin en Natuur en Milieueducatie werkten samen in het kader van NL Doet. Huis ter Kleef stamt uit 1250 en werd 28 jaar geleden voor het laatst blootgelegd. Arjan de Pater van Natuur en Milieueducatie hoopt dat natuur en archeologie samen kunnen komen. “Hoe leuk is het om een rondleiding te geven waarbij naast de natuur ook het archeologische aspect van deze plek uitgelegd wordt.”
