Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
De dubbele fortwachterswoning van de Kazernestraat 6-8 in Muiden is aangewezen als rijksmonument. De woning, ontworpen door C.R.T. Kraijenhof, dateert uit het laatste kwart van de 19e- eeuw en werd gebouwd als onderkomen voor (gezinnen van) twee beambten die het exercitieterrein en militaire gronden van de Vesting Muiden bewaakten. De woning is aangewezen in het kader van het aanwijzingsprogramma Nieuwe Hollandse Waterlinie.
Tien jaar lang is gewerkt aan de aanvraag voor de Unesco werelderfgoedstatus van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Nu ligt de officiële aanvraag, een boekwerk van 2500 pagina’s en 2,5 kilo zwaar, in Parijs om beoordeeld te worden. De waterlinie loopt door vier provincies en over het land van tientallen landeigenaren, waarvan een groot deel nog dagelijks door boeren wordt gebruikt. Het boekwerk moet Unesco ervan overtuigen dat Nederland is staat is om de linie goed in stand te houden. In juli wordt duidelijk of de Nieuwe Hollandse Waterlinie de beschermende status krijgt.
De Nieuwe Hollandse Waterlinie is voorgedragen als UNESCO-werelderfgoed. Het Linie Expertteam van de provincie Utrecht helpt exploitanten een succes te maken van herbestemming van de defensiewerken. Erik van Tooren, gebiedsmakelaar van de provincie Utrecht: “De Waterlinie-provincies willen graag dat de forten worden gebruikt, onder het motto: behoud door ontwikkeling. If you don’t use it, you’ll lose it. Maar in de praktijk is het exploitabel maken van erfgoed niet eenvoudig. Er zijn veel verschillende disciplines voor nodig. De vraag is vooral hoe je het rendabel krijgt.”
Het werelderfgoed De Stelling van Amsterdam wordt volgend jaar mogelijk uitgebreid met de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Het verzoek om de verdedigingslinie ook te benoemen tot werelderfgoed werd maandag (28 januari) in Parijs aangeboden aan UNESCO. De VN-organisatie neemt waarschijnlijk in 2020 een besluit. De Nieuwe Hollandse Waterlinie loopt door 25 gemeenten in Gelderland, Noord-Brabant, Utrecht en Noord-Holland. De Stelling van Amsterdam is het sluitstuk. De linie is in de negentiende eeuw aangelegd en bestaat uit een stelsel van forten, kazematten en sluizen die het mogelijk maakten om delen van Nederland onder water te zetten. Het westen van het land zou daardoor onbereikbaar zijn voor vijandelijke legers. Het systeem is uniek in de wereld.
Het kabinet heeft besloten om de verdedigingslinie de Nieuwe Hollandse Waterlinie te nomineren voor de Werelderfgoedlijst van UNESCO. De 19de en 20ste eeuwse verdedigingslinie ligt in het waterrijke gebied van Muiden, via Utrecht naar de Biesbosch. In januari 2019 dient minister Van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap de waterlinie in bij UNESCO als uitbreiding van het werelderfgoed de Stelling van Amsterdam.
Achttien limietpalen van de Nieuwe Hollandse Waterlinie zijn herplaatst. De palen langs de Kromme Rijn tussen Odijk en Werkhoven staan nu weer in de goede volgorde en zijn nu beter beschermd tegen maaischade. De blauwe hardstenen palen met een O en een nummer zijn rond 1875 door het Ministerie van Oorlog geplaatst. Ze markeerden de nieuwe aanvoerroute van water voor het onder water zetten van landerijen ten noordoosten van Utrecht. Veel van de palen zijn in de loop der jaren verwijderd.
In 2020 hopen de Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie samen één groot UNESCO Werelderfgoed te vormen. Een gezamenlijk logo en een naam dragen daaraan bij. Beiden worden vanaf nu gebruikt wanneer er gesproken wordt over om beide linies.
De Nieuwe Hollandse Waterlinie is door middel van ruim zestig aaneengeschakelde 360º-dronefoto’s in VR-vogelperspectief te bekijken. Volgens initiatiefnemer Wiebe de Jager van Dronewatch is het voor het eerst dat alle forten, batterijen, kastelen en vestingsteden van de verdedigingslinie in hun onderlinge context zichtbaar zijn. “Je kunt op iedere foto letterlijk 360º in het rond kijken en zien waar de andere linielocaties liggen. Door op een hotspot in de verte te klikken ‘vlieg’ je naar het volgende punt. Zo kun je de gehele linie vanuit je luie stoel ontdekken en het prachtige linielandschap bewonderen.”
Dronefotograaf Wiebe de Jager heeft alle locaties van de Nieuwe Hollandse Waterlinie in beeld vastgelegd (zie video). De beelden zijn vanuit de lucht gemaakt waardoor een goed beeld kan worden gekregen van de waterlinie. Voor De Jager was het project een ontdekkingstocht in eigen land. “Ik ben aangenaam verrast door het landschap en ook de […]
Hoe kun je een historische verdedigingslinie die zich over een lengte van ruim tachtig kilometer uitstrekt langs prachtige Nederlandse rivier- en polderlandschappen nu beter vastleggen dan vanuit de lucht? Op het toeristische platform Show Me Holland zijn vanaf deze zomer de forten, vestingen en werken van de Nieuwe Hollandse Waterlinie op een wel heel bijzondere manier te bekijken, namelijk door middel van interactieve 360º luchtfoto’s. Dronewatch is mede-initiatiefnemer van het project.
Stichting Leerwerkbedrijf Nieuwe Hollandse Waterlinie gaat in 2018 en 2019 gedurende de maanden april tot en met oktober Fort Asperen exploiteren. Het beheer van het fort blijft in handen van Staatsbosbeheer. Het fort werd tot 1 januari 2018 jarenlang door Stichting Kunstfort Asperen geëxploiteerd. Omdat het vinden van een langetermijninvulling om zorgvuldigheid en tijd vraagt, is Staatsbosbeheer verheugd dat Stichting Leerwerkbedrijf Nieuwe Hollandse Waterlinie het fort in de tussenliggende periode openstelt voor publiek. Fort Asperen maakt deel uit van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, die op de nominatielijst staat voor de werelderfgoedlijst van UNESCO.
Windmolens, zonnepanelen, biomassa… hernieuwbare energie is steeds zichtbaarder in het landschap. Maar past dat wel, bijvoorbeeld een windmolen naast een fort? En hoe kunnen eigenaren of gebruikers van erfgoed profiteren van de voordelen hiervan? De pilot ‘Energielinie’ heeft onderzocht hoe hernieuwbare energie in te passen is in werelderfgoed. Daarvoor zijn de Stelling van Amsterdam en de Nieuwe Hollandse Waterlinie als onderzoeksgebied genomen. Met als centrale gedachte: als het bij werelderfgoed is in te passen, kan die inpassing overal. Het eindresultaat levert werkwijzen, handvatten en voorbeelden op voor alle energiepioniers in, met name, opener landschap.
