Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Half juli start Natuurmonumenten met de restauratie van de modelplaats Maasvlaktecentrale in Rijksmonument Waterloopbos in de Noordoostpolder. De modelplaats in het voormalig Waterloopkundig Laboratorium De Voorst vertelt een deel van de unieke geschiedenis van Rijksmonument Waterloopbos. Het in de modelplaats gebouwde schaalmodel deed dienst voor onderzoek naar de koelwatervijver van de destijds nog aan te leggen […]
De Noordoostpolder, de noordelijke polder van provincie Flevoland, zou nationaal erfgoed moeten worden. Dat vindt Karel Loeff, directeur van erfgoedvereniging Heemschut. Volgens de directeur is de manier waarop de Noordoostpolder is ontstaan bijzonder genoeg.
De Noordoostpolder herbergt meer sporen van zijn eigen middeleeuwse verleden dan altijd is gedacht. Volgens maritiem archeoloog Yftinus van Popta zijn veel restanten van nederzettingen die in de Zuiderzee verdwenen en later werden gevonden in de akkers van de ingepolderde Noordoostpolder, onterecht aangezien voor onder andere scheepsafval. Van Popta reconstrueerde voor zijn promotie het landschap en de bewoning in het noordoostelijke deel van de Zuiderzee tussen circa 1100 en 1400. Terwijl Urk en Schokland zich met moeite wisten te verdedigen tegen het water, verdwenen andere nederzettingen in de zee…
Het is dit jaar 25 jaar geleden dat Schokland als eerste monument van Nederland de status van Werelderfgoed heeft verkregen. Wie Schokland nog niet heeft gezien moet zeker eens een bezoek brengen aan de jarige. Het is de moeite waard.
De laatste houten barak, gelegen in Emmeloord, die herinnert aan de drooglegging van de Noordoostpolder krijgt een opknapbeurt. Tijdens inpoldering werd de zogenoemde ‘Belgische barak’ gebruikt voor beplanting van de polder. Het gebouw uit 1947 dankt zijn naam aan de bouwmaterialen. Die kwamen van Belgische kampen waar krijgsgevangenen waren ondergebracht in de Tweede Wereldoorlog. De barak is nu in gebruik als verenigingsgebouw van IVN, stichting Huttenbouw en het Voedselbos Emmeloord. De gemeente heeft samen met de gebruikers een plan gemaakt waarbij het gebouw beter tot zijn recht komt en nog een tijdje mee kan.
Het dorpje Nagele is bekend als stijlicoon van Het Nieuwe Bouwen. Sinds deze maand is een van de jarenvijftighuizen, gerestaureerd door vereniging Hendrick de Keyser, als museum te bezoeken. Het museum huis was oorspronkelijk van familie Polman. De vader des huizes was een landarbeider, en in eerste instantie leek Nagele het beloofde land. Lees verder….
Reisjournalist Sander Groen bezoekt om de week een onvermoede ov-bestemming op minder dan 500 kilometer van Utrecht. Vorige week: modernistisch polderdorp Nagele. “Nederland blaakt in de jaren 50 van het naoorlogs optimisme als de Noordoostpolder is drooggelegd en wordt ingericht. (…) Met veel groen, rechte straten, ruime pleinen en platte daken wordt Nagele een modeldorp van Het Nieuwe Bouwen. Licht, lucht en levendigheid zijn de idealen: er komen vier kerken, drie scholen, een sportclub, kruidenier, bakker, slager, groenteboer, kapsalon, woonwinkel, bloemist en café-restaurant. Dat zijn nogal wat voorzieningen voor een dorp van tweeduizend zielen.”
Het Waterloopbos in de Noordoostpolder is een openluchtmuseum vol sluizen, waterkeringen, kanalen, rivieren en dijken, allemaal op schaal nagebouwd – een soort Madurodam voor waterkundig vernuft. Vanaf de jaren 50 tot in 1996 werd in het bos onderzoek verricht door het Waterloopkundig Laboratorium. Alleen de Deltagoot, één van de testlocaties, bleef in werking tot 2014. Met de jaren werd het bos, sinds 2016 een rijksmonument en nu eigendom van Natuurmonumenten, steeds meer een ruïne. Maar sinds donderdag heeft de Deltagoot een nieuw leven als kunstwerk gekregen. Met afmetingen van 240 meter lang, 5 meter breed en 7 meter hoog is ‘Deltawerk //’ één van de grootste landschapskunstwerken in Nederland.
Een deel van het vroeg 18e-eeuwse scheepswrak bij Rutten blijft in de Noordoostpolder. De opgegraven spanten van 1,5 meter zijn voor 50 centimeter ingegraven in het Sloterveld en geven zo de contouren van het voor de Zuiderzee uitzonderlijk grote schip aan (zie foto). Na overleg tussen de provincie Flevoland en de Rijksuniversiteit Groningen is besloten dat Staatsbosbeheer eigenaar wordt van de spanten. Door de onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen is het schip gedoopt tot Queen Anne. Deze naam dankt het schip aan de vondst van lepels met een inscriptie en afbeelding van deze Engelse koningin.
Archeologen van de Rijksuniversiteit Groningen hebben twee bijzondere lepels gevonden in het 18e-eeuwse scheepswrak bij Rutten in de Noordoostpolder. Volgens archeoloog Yftinus van Popta gaat het om zeldzame Royal Portrait Spoons uit Londen. Op de tinnen lepels staat het portret van de Engelse Queen Anne. Zij regeerde over het Verenigd Koninkrijk tussen 1702 en 1714. Bij de opgraving van het scheepswrak zijn al meerdere voorwerpen gevonden die uit Engeland komen. Zo is op tinnen borden en een tinnen schaal het Londense tingietersmerk – de Tudorroos – te zien. Volgens Van Popta toont de inventaris de connectie met Engeland duidelijk aan.
Nagele telt één rijksmonument, namelijk een cluster van drie schoolgebouwen waaronder de school aan Ring 1, de vroegere Titus Brandsmaschool. De drie lagere scholen zijn in 1957 gebouwd en in 2010 door de minister van Onderwijs aangewezen als beschermd Rijksmonument. De gebouwen zijn van cultuurhistorische waarde, omdat het ontwerp het ‘Nieuwe Bouwen’ van licht, lucht […]
Hoe houd je de agrarische functie en tegelijkertijd de archeologische waarde in stand? Zondag 13 april staat het Werelderfgoed Podium in het teken van het eerst benoemde werelderfgoed in Nederland: Schokland en omgeving. André Geurts en Hans Huisman zullen ieder vanuit hun eigen achtergrond een boeiend verhaal vertellen over de ontstaansgeschiedenis en actuele dilemma’s die zich afspelen in de dagelijkse praktijk.
