Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Paleis Soestdijk laat zich lezen als een geschiedenisboek van drieënhalve eeuw en staat bij velen bekend als de woning van koningin Juliana en prins Bernhard. Maar dat is slechts één hoofdstuk in de rijke historie van het landgoed en haar monumentale gebouwen. In de uitgave: ‘Een iconisch monument in transitie’ wordt de historie, herbestemming en onze visie op de restauratie en renovatie van landgoed Paleis Soestdijk beschreven.
Evert Jan Nusselder, oud-medewerker van de Rijksgebouwendienst en architect-adviseur Monumentenzorg, maakt in een brief aan gemeente Baarn zijn ongenoegen kenbaar over de toekomst van Paleis Soestdijk. Hij ‘huivert’ van de aanpak van de nieuwe eigenaar. “Je kunt een monument tientallen keren aanpassen of verbouwen, maar als dat zonder toereikende eerbied en kennis van zaken gebeurt leggen monumentenwaarden snel het loodje. Authenticiteit kun je maar één keer verpesten.”
Gisteravond heeft de Gemeenteraad van Baarn met ruime meerderheid, het voorontwerp bestemmingsplan voor Paleis Soestdijk aangenomen. Het resultaat daarvan is dat er verder gewerkt kan worden aan de uitwerking van de herbestemmingsplannen voor het landgoed. Specifieke aandacht zal worden besteed aan de thema’s natuur, bereikbaarheid per OV en verkeersafwikkeling en parkeren tijdens evenementen zoals verwoord in de amendementen en moties van de Gemeenteraad. De Gemeente gaat nu, i.s.m. eigenaar MeyerBergman Erfgoed Groep, het huidige plan verder uitwerken tot een ontwerp bestemmingsplan.
In een brief schrijven prinsessen Irene en Margriet “geschokt” te zijn door de plannen van de nieuwe eigenaar van Soestdijk om het Borrebos te kappen en woningen te bouwen op het voormalige terrein van de Koninklijke Marechaussee. Volgens de prinsessen hechtten hun grootmoeder en moeder groot belang aan het behouden van het bos en zij staan daar volledig achter. “Wij steunen degenen die het Borrebos willen beschermen en voegen daaraan toe dat wij het ook belangrijk vinden om de natuur terug te geven aan zichzelf op het voormalige kazerneterrein.” De gemeenteraad van Baarn neemt volgende week een beslissing over het voorontwerp van Soestdijk.
Paleis Soestdijk opent deze zomer tijdelijk de deuren van het park voor het publiek. De openstelling geldt m.i.v. 1 juli voor alle woensdagen en vrijdagen in de maanden juli en augustus. De monumenten Watertoren en het Speelhuisje van de voormalige prinsesjes worden opengesteld en er worden activiteiten georganiseerd zoals wandelingen door het park, een wandeling met de schaapskudde en bloemen plukken in de Kwekerij. In de Oranjerie kunnen bezoekers kennismaken met de toekomst van Paleis Soestdijk dat de komende jaren zal worden gerestaureerd en onder de titel ‘Made by Holland’ een nieuwe bestemming krijgt als podium voor het beste van innovatief en ondernemend Nederland.
Restaurateur Ben Verfürden schreef het restauratieplan voor Paleis Soestdijk. Eigenaar MeyerBergman Erfgoed Groep wil van het monument een evenementencentrum voor het Nederlandse bedrijfsleven maken. Verfürden kan erg genieten van de diversiteit in geschiedenis die onder één dak te bewonderen valt. Met zalen die nog zijn ingericht in de stijl van Willem II tot koningin Juliana. Die historische verschillen moeten bij de renovatie naar voren komen, vindt Verfürden: “Elke laag vraagt om een andere aanpak. Je wil het als een geschiedenisboek blijven lezen.” De gemeenteraad moet het voorgestelde restauratieplan nog goedkeuren.
De financiering van de restauratie en het hergebruik van Paleis Soestdijk is grotendeels rond. Gemeente Baarn, provincie Utrecht, het Rijksvastgoedbedrijf en eigenaar MeyerBergman Erfgoed Groep hebben gezamenlijk nieuwe afspraken gemaakt over het landgoed. De aanpassing was nodig omdat gemeente en provincie niet akkoord gingen met het plan van MeyerBergman Erfgoed Groep om woningen naast het paleis te bouwen om zo door de verkoop het landgoed te kunnen financieren. Door de blokkade ontstond een gat in de begroting van 13 miljoen euro. De plannen voor de woningen worden nu aangepast, zodat er minder natuurschade wordt aangericht.
Paleis Soestdijk was afgelopen zondag voor het laatst open voor het publiek. Er was zo veel interesse dat alle toegangskaarten waren uitverkocht. De komende jaren wordt het paleis gerestaureerd en krijgt het een nieuwe bestemming. Eigenaresse Meyer: “Het wordt een soort dorp, waar van alles en nog wat te beleven is op innovatie-gebied en de dingen waar Nederland goed in is”. Het paleis zal alleen nog open gaan bij speciale evenementen, zoals het Open Monumentenweekend en concerten in de Paleistuin.
De toekomstplannen voor paleis Soestdijk zijn onzeker nu de provincie Utrecht een woningbouwproject bij het paleis niet ziet zitten. De verkoop van die huizen is volgens eigenaar, de MeyerBergman Erfgoed Groep, noodzakelijk om de restauratie van het paleis te financieren en er een ontmoetingscentrum van te maken. Het provinciebestuur vindt dat de woningbouw ten koste gaat van de cultuurhistorische waarde van het terrein. Paleisdirecteur van Soestdijk hoopt dat de provincie van mening verandert en een uitzondering wil maken voor het project. In december neemt de provincie het definitieve besluit.
Het college van Burgemeester en Wethouders van Baarn is akkoord met het Ruimtelijk kader voor landgoed Paleis Soestdijk. Dit “masterplan” voor de ontwikkeling van het gehele landgoed is de nadere uitwerking van het concept Made by Holland waarmee MeyerBergman Erfgoed Groep in juni 2017 de nationale tender won. Nu is het aan de Baarnse gemeenteraad om een besluit te nemen. Die zal zich hier naar verwachting in april over buigen.
MeyerBergman Erfgoed Groep, de eigenaar van Paleis Soestdijk, heeft met ingang van 1 maart 2019 Frans van der Avert benoemd als directeur van het Made by Holland-concept voor Paleis Soestdijk. Floris de Gelder, die sinds eind 2017 als directeur aan Paleis Soestdijk verbonden is, blijft verantwoordelijk voor de exploitatie en de bestuurlijke activiteiten ter voorbereiding van de herontwikkeling.
De oude dienstwoningen en kantoren tegenover Paleis Soestdijk worden een werkplaats voor jonge ondernemers. De nieuwe eigenaar van het landgoed wil onder meer de garage, de stallen en een statig herenhuis aan de Amsterdamsestraatweg in Baarn verhuren als studio, kantoor of atelier. Het paleis heeft een overeenkomst gesloten met De Stadstuin in Utrecht, dat in Utrecht al meerdere locaties verhuurt aan startende ondernemers en freelancers. Gemikt wordt op bedrijven die werken in sectoren als watermanagement, architectuur, design, media en digitale cultuur. De werkruimtes die op de Parade, tegenover het paleis, te huur komen variëren van 15 tot 100 vierkante meter.
