Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Eén van de sneltrams die tussen Utrecht en Nieuwegein reed is binnenkort te bezichtigen in het Nederlands Transport Museum in Nieuw-Vennep. Na 37 jaar worden de voertuigen uit de roulatie gehaald. SP, GroenLinks en VVD van de provincie Utrecht wilden één tram redden van de sloop en hebben daarom een motie ingediend. In de motie stond onder andere dat het vervoersmiddel voor vele generaties een tastbare herinnering kan zijn.
Eigenaresse Annelou Evelein nam met zes familieleden de taak op zich om hun familielandgoed Remmerstein in oude luister te herstellen. Het is een prachtig, maar complex landgoed, met onder andere rijksmonumenten en een historische terrassentuin van Tersteeg. De centrale vraag van de familie: hoe kan het landgoed draaien en welke gerichte investeringen zijn daarvoor nodig? Het Erfgoed Expert Team van de provincie Utrecht kwam de familie te hulp. Lees het interview met Annelou Evelein.
De financiering van de restauratie en het hergebruik van Paleis Soestdijk is grotendeels rond. Gemeente Baarn, provincie Utrecht, het Rijksvastgoedbedrijf en eigenaar MeyerBergman Erfgoed Groep hebben gezamenlijk nieuwe afspraken gemaakt over het landgoed. De aanpassing was nodig omdat gemeente en provincie niet akkoord gingen met het plan van MeyerBergman Erfgoed Groep om woningen naast het paleis te bouwen om zo door de verkoop het landgoed te kunnen financieren. Door de blokkade ontstond een gat in de begroting van 13 miljoen euro. De plannen voor de woningen worden nu aangepast, zodat er minder natuurschade wordt aangericht.
De provincie Utrecht investeert bijna 4 miljoen euro uit het fonds Erfgoedparels in de restauratie van 14 rijksmonumenten. Zo worden onder andere het Tivolicomplex aan de Oudegracht in Utrecht en de Eemlandiafabriek in Bunschoten gerestaureerd. De provincie Utrecht vindt het belangrijk dat deze monumenten goed toegankelijk blijven voor het publiek en draagt daarom bij aan onderhoud en restauratie.
In de commandobunker op Vliegbasis Soesterberg werd door de provincie Utrecht het startschot gegeven voor het crowdsourcing-project De Koude Oorlog in Beeld. De provincie heeft ruim 120 locaties op de kaart aangewezen die van belang waren tijdens de Koude Oorlog. Restanten van gebouwen en voorzieningen die het verhaal vertellen van deze periode in onze geschiedenis. Sommigen zijn nog intact, soms liggen ze verscholen onder gebouwen of is er alleen nog maar een fundament over. De provincie roept met dit project inwoners op om mee te helpen beeldmateriaal te verzamelen van deze locaties.
De toekomstplannen voor paleis Soestdijk zijn onzeker nu de provincie Utrecht een woningbouwproject bij het paleis niet ziet zitten. De verkoop van die huizen is volgens eigenaar, de MeyerBergman Erfgoed Groep, noodzakelijk om de restauratie van het paleis te financieren en er een ontmoetingscentrum van te maken. Het provinciebestuur vindt dat de woningbouw ten koste gaat van de cultuurhistorische waarde van het terrein. Paleisdirecteur van Soestdijk hoopt dat de provincie van mening verandert en een uitzondering wil maken voor het project. In december neemt de provincie het definitieve besluit.
Tussen Amerongen en Elst, in de gemeente Utrechtse Heuvelrug, ligt een terrein van circa 12 hectare groot dat decennia lang bewoond is geweest. Zichtbare prehistorische elementen van die bewoning, zoals grafheuvels en raatakkers, zijn door de eeuwen heen goed bewaard gebleven en zeldzaam. Daarom is dit archeologisch terrein aangewezen als archeologisch Rijksmonument. Door de RCE, de provincie Utrecht en Staatsbosbeheer is afgelopen zondag een informatiepaneel onthuld.
De Nieuwe Hollandse Waterlinie is voorgedragen als UNESCO-werelderfgoed. Het Linie Expertteam van de provincie Utrecht helpt exploitanten een succes te maken van herbestemming van de defensiewerken. Erik van Tooren, gebiedsmakelaar van de provincie Utrecht: “De Waterlinie-provincies willen graag dat de forten worden gebruikt, onder het motto: behoud door ontwikkeling. If you don’t use it, you’ll lose it. Maar in de praktijk is het exploitabel maken van erfgoed niet eenvoudig. Er zijn veel verschillende disciplines voor nodig. De vraag is vooral hoe je het rendabel krijgt.”
De provincie Utrecht besteedt in 2019 ruim 2,5 miljoen euro uit het Fonds Erfgoedparels aan de restauratie van twaalf rijksmonumenten. Zo worden onder andere de Hamtoren in Vleuten en een Middeleeuwse beeldengroep in de Petruskerk in Woerden gerestaureerd. Bij het verlenen van subsidies uit het Fonds Erfgoedparels hanteert de provincie een aantal criteria, waarvan de belangrijkste zijn: de publieke toegankelijkheid en cofinanciering van de eigenaar. Dit jaar gaat het om twaalf gehonoreerde projecten: acht historische buitenplaatsen, één kerk, één beeldengroep, één postkantoor en één stadsmuur.
Op zaterdag 6 oktober was de prijsuitreiking van de prijsvraag ‘Utrecht Wereldberoemd’. Tien finalisten presenteerden hun idee om het erfgoed in de provincie in het zonnetje te zetten. Het winnende idee is ‘Swing by, say hi’. Ontdek de schommels en beleef het erfgoed vanuit een ander perspectief. Dat is waar het bij ‘Swing by, Say hi’ over gaat. Al schommelend bouwen we volgens bedenker Adjo Tjon bruggen naar het verleden, heden en de toekomst. De jury was onder de indruk van haar idee omdat het voor alle doelgroepen toegankelijk is, online met offline verbindt en draait om beleving.
De website Utrechtinvogelvlucht.nl is officieel gelanceerd tijdens het symposium ‘Cultuurhistorie op de kaart’. Op de website zijn zo’n tweeduizend luchtfoto’s van monumenten en andere (erfgoed-)locaties met een belangrijke waarde te bekijken en als open data te downloaden. De provincie Utrecht gaat de informatie koppelen aan kaarten in de nieuwe ‘Cultuur historische atlas’ en voegt zo een nieuwe laag aan informatie toe aan de atlas. In juni werd het project ‘Utrecht in vogelvlucht’ gestart. Tegen alle verwachtingen in zijn de vele luchtfoto’s binnen no time door enthousiaste vrijwilligers ‘op de kaart gezet’.
In het kader van het Europees Erfgoedjaar organiseert Filmtheater ’t Hoogt in Utrecht in samenwerking met gemeente en provincie Utrecht in augustus en september openluchtfilmvertoningen op Utrechtse erfgoedlocaties. ‘Cinema Buiten’ biedt ijzersterke arthouse films op prachtige historische locaties. Tijdens het Europees Jaar van het Cultureel Erfgoed 2018 staat in de maand augustus het thema ‘Landgoederen en buitenplaatsen’ centraal. In Utrecht wordt dit jaar aangegrepen om het bijzondere erfgoed in de provincie in de schijnwerpers te zetten. Een overzicht van de films en de locaties vindt u hier.
