Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Het plan van het Amsterdam Museum om de term ‘Gouden Eeuw’ in de ban te doen, roept veel reacties op, van “geschiedsvervalsing” tot “een goed idee”. Volgens het museum negeert de bijnaam van de 17e eeuw de negatieve kanten van de eeuw. Het Amsterdamse Rijksmuseum, waar ook veel zalen aan de 17e eeuw zijn gewijd, zal de term Gouden Eeuw handhaven. Het rijksmuseum benadert de geschiedenis vanuit verschillende perspectieven, ligt directeur Taco Dibbits toe.
Het CultuurHistorisch Genootschap Duin- en Bollenstreek maakt zich zorgen over de vrijgave van grond op locaties, bedoeld voor woningbouw in het landelijke gebied. De organisatie pleit in een brief aan de Colleges en gemeenteraden van Hillegom, Katwijk, Noordwijk, Lisse en Teylingen voor een brede herwaardering op Lintbebouwing in Duin- en Bollenstreek.
Door de uitspraak van de Raad van State over het Hembrugterrein wordt de herontwikkeling van bedrijventerreinen duurder en tijdrovender. Dit stellen deskundigen Friso de Zeeuw en Rachid Benhadi in Binnenlands Bestuur.
Morgen zijn in Nederland de Europese Parlementsverkiezingen. Europarlementariërs hebben veel invloed op hoe de komende EU-programma’s en budgetten eruit zullen zien. Over deze programma’s die van 2021 tot 2027 zullen lopen, wordt eind dit jaar besloten.
Op de antiekbeurs ART BREDA is deze week een onbekend 17de-eeuws schilderij van Weesp opgedoken. Het wintergezicht op de stad is het werk van de bekende Hollandse meester Jan Abrahamsz. van Beerstraten. Het doek uit 1657 is misschien wel het interessantste schilderij van de stad Weesp ooit gevonden, want het helpt met het oplossen van een aantal vraagstukken over de ontwikkeling van de stad.
Bij de komende ‘dag van het kasteel’, 9 juni, lijkt het mij goed opnieuw kort aandacht te wijden aan een nogal veronachtzaamd hoofdstuk uit onze erfgoedgeschiedenis. Het betreft hier onze in 1945 door de Nederlandse Staat als Duits, dus ‘vijandelijk’, bezit geconfisqueerde kastelen en overige bezittingen. Alle Duitsers (onderdanen) als behorende tot het vijandelijke volk, werden zonder onderscheid des persoons als vijand beschouwd en onteigend. Het vijandelijke vermogen, dat wil zeggen eigendom van Duitse onderdanen in ons land, ging na de bevrijding op grond van artikel 3 Besluit Vijandelijk Vermogen (BVV) van rechtswege in eigendom over op de Nederlandse Staat.
Een paar weken terug was ik dagvoorzitter op het kennisevent Bouwen aan plekken met identiteit dat wij (The Missing Link) samen met de Reinwardt Academie, het ministerie van OCW en het Restauratiefonds organiseerden. De 120 aanwezigen in de voormalige wagenwerkplaats van Utrecht Community (UCo) vormden een bijzondere mix van professionals op het snijvlak van erfgoed en ruimte – werkzaam bij overheden en marktpartijen.
Wie het volle gewicht van de mentaliteitsgeschiedenis – zonder selectief voyeurisme – in al haar geledingen wil koesteren, kan niet meer om het ‘fout erfgoed’ uit 1933-1945 heen. Her en der krijgt het al een hoge plaats op de agenda. Wat als schandelijk of beschamend fout wordt gezien is en blijft een uitdrukking van de dynamische werkelijkheid, met al haar hoogten en diepten, goed en fout, die het menselijk bestaan in alle tijden te zien geeft.
Een monument met de allure van kasteel Neubourg te Gulpen is meer dan de buitenkant van het complex in het Gulpdal doet vermoeden. De werkelijkheid van een historisch huis heeft vaak, naast de economiegebouwen, een park en tuinen, ook een ongekend fascinerende historische inrichting. Na het overlijden van de laatste adellijke slotvrouwe in 1992, raakt het kostbare interieur verstrooid onder erfgenamen of wordt verkocht met onbekende bestemming. Niet alleen voorwerpen van cultuurhistorische betekenis zijn verloren gegaan maar ook de band met het immateriële erfgoed – de kennis over een regionaal adellijk leven, gewoonten en gebruiken, is doorgesneden. Immers ieder historisch bewoond huis bestaat ook bij de onbenoembare atmosfeer van een specifieke levensdynamiek, de ongrijpbare genius loci.
‘Hoe ver je gaat. Heeft met afstand niets te maken. Hoogstens met de tijd.’ Deze wonderlijke zinsnede uit het liedje ‘Omarm’ van Bløf gaat al zo’n 10 jaar met mij mee. En de zin blijft mij verbazen. Ook omdat hij vaak van toepassing is op zoveel zaken. Afgelopen week speelde hij weer door mijn gedachten. Bij een bijeenkomst van bouwhistorici was de vraag hoe je de transformatieruimte van een kerkgebouw kunt bepalen. Hoe ver mag je gaan met verbouwen, zonder dat de essentie van een gebouw wordt aangetast? Dat heeft alles met de tijd te maken.
Als oud-verantwoordelijke voor de monumenten in beheer bij de Rijksgebouwendienst (voorganger van het Rijksvastgoedbedrijf) huiver ik bij de berichten over de komende ingrijpende verbouwing van het Binnenhof. Een van de coördinerende architecten is vertrokken naar aanleiding van uitgelekte plannen voor het gebouw van de Eerste Kamer. De entreehal zou omgevormd moeten worden tot nieuw trappenhuis en er was ook sprake van een tropische binnentuin.
Een energietransitie waar gebouwd, landschappelijk en archeologisch erfgoed niet in wordt meegenomen? Erfgoedprojecten zonder ambitieuze doelen ten aanzien van energie, hitte of waterveiligheid? In plaats van uitzondering op de regel is het vandaag de dag nog te vaak de standaard. Om hier wat aan te doen hebben Gertjan de Boer en Maarten Vieveen de #ClimateHeritageNL-beweging […]
