Met een goed gevoel kan ik mijn zoektocht naar Faro afsluiten. In september vreesde ik nog dat het verdrag zou zorgen voor radicale veranderingen, dat de erfgoedprofessional straks alleen maar buurtbarbecues mocht organiseren. Maar mijn angst blijkt ongegrond. We zitten al middenin die verandering en mijn ervaring is tot nu toe positief.
De afgelopen maanden merkte ik hoezeer de erfgoedsector al bezig is met de dingen die Faro voorschrijft. En natuurlijk, het was mijn taak om projecten te interviewen die daar juíst mee bezig zijn. Maar doordat ik op Faro-gerelateerde zaken, zoals participatie, inclusie, verhalen en eigenaarschap ging letten, kwam ik het plotseling overal tegen. Nieuwsartikelen over de ‘verhalen’ achter het erfgoed. Archeologen die spraken over gemeenschapsarcheologie. Musea en nieuwe erfgoed-studierichtingen die zich richten op diversiteit en inclusie. En laatst schoof ik online aan bij een groots erfgoedevenement dat helemaal in het teken stond van Faro-onderwerpen.
We vinden Faro overal om ons heen
Aanvankelijk zag ik een verdrag als een grote kentering in de geschiedenis, het begin van een nieuwe tijd. Maar dit beeld lijkt voor Faro niet te kloppen. Want hoewel de meesten van ons de uitvoering nog lastig vinden, denken en discussiëren we met z’n allen veel over de dingen die het verdrag benadrukt. We vinden Faro overal om ons heen.
Daarentegen valt het me op dat maar weinig mensen – de geïnterviewden meegeteld – het verdrag kennen. Misschien is dat ook niet zo gek. Faro werd in 2005 als Europees verdrag opgesteld door erfgoedexperts en de Raad van Europa. Hierdoor lijkt een grote afstand te zijn ontstaan tussen het verdrag en de burger. Ook ik had moeite om er in de buurt te komen. Faro benadrukt onder andere burgerinitiatief, maar het verdrag is niet ontstaan uit de burger zelf. Het is tot nu toe nog vooral een verdrag door én voor de professional. Een fijne leidraad voor ambtenaren om richting te geven aan hun beleid.
Duurzaamheid
Maar ondanks dat het verdrag een ver-van-ons-bed-show is, bloeien er bij burgers al een heleboel ideeën op die in lijn staan met Faro. En daar zitten ook ideeën tussen die eveneens passen bij een andere maatschappelijke beweging: de duurzaamheidstrend. Zo sprak ik voor mijn laatste interview met de 27-jarige Pascal Gelling. Doormiddel van zijn project ‘Conserveer de Toekomst’ onderzoekt hij hoe de oude manieren van voedsel conserveren kunnen worden ingezet in het duurzaamheidsvraagstuk.
Pascal heeft de afgelopen jaren een groeiende interesse bij vooral jonge mensen gezien voor zowel materieel als immaterieel erfgoed. Hij denkt dat dit komt doordat veel jonge mensen bezig zijn met duurzaamheid. Zij willen niet meer alles steeds luxer en moderner, maar gaan liever ‘terug naar de basis’. Ze dragen tweedehands kleding, kopen lokaal voedsel, doen aan slow cooking, slow living, ze willen met hun handen bezig zijn… dan kom je al gauw uit op hoe ze het vroeger deden. Ik zou zeggen, laat erfgoed je inspireren en ga back to basics.
Op weg
Echter, niet alleen duurzaamheid lijkt hipper bij de jonge generatie. Ook de dingen die Faro benadrukt, zoals bijvoorbeeld diversiteit en openheid, is voor deze generatie vanzelfsprekender. Wij doen niet meer aan gesloten hiërarchische groepen. De jonge generatie is naar buiten gekeerd, bij ons gaat het om zo veel mogelijk likes.
We bewegen ons dus de goede richting op. Maar, het kost tijd om onze bestemming Faro te bereiken. Bij de één dringt verandering nou eenmaal sneller door dan de ander. Daarnaast is erfgoed van origine hetgeen waar we ons aan vastklampen in grillige tijden. Dat zet veranderingen op de rem. Maar dat voorkomt ook dat we radicaal doorslaan. De erfgoedprofessional hoeft heus geen buurtbarbecues te organiseren.
Hopelijk tot snel!
Alma
PS. Lees ook mijn interview met de Beeldbrekers! Dit is een groep bi-culturele jongvolwassenen die het Van Gogh Museum in Amsterdam helpt om toegankelijker te worden voor jonge mensen met een bi-culturele achtergrond. Dit doen zij door in te gaan op het persoonlijke verhaal van Vincent van Gogh.
Alma Hoekstra
Laatste berichten van Alma Hoekstra (toon alles)
- Faro-blog: Back to basics - 18 februari 2021
- ‘Weck’-up call: hoe je erfgoed inzet voor duurzaamheid - 11 februari 2021
- Voor de Beeldbrekers is ‘Van Gogh’ interessanter dan ‘een Van Gogh’ - 4 februari 2021
Geef een reactie