Liever zonnepanelen dan isoleren?

schimmel isolatie
Schimmel in de dakplaten door het niet correct aanbrengen van het isolatiemateriaal Foto: Energiesorgenfrei via wikimedia

Het energiezuiniger maken van monumenten gebeurt (gelukkig) op steeds grotere schaal. Wat mij hierin opvalt is dat de plaatsing van zonnepanelen een heet hangijzer blijft, terwijl isoleren nauwelijks ter discussie staat. Dit begrijp ik niet. Zonnepanelen brengen geen blijvende schade – ze tasten alleen het uiterlijk tijdelijk aan. Isoleren kan, daarentegen, serieuze vocht- en schimmelschade opleveren. Moeten we dit niet omdraaien? Liever zonnepanelen dan isoleren?

Het risico van isoleren
Een huis moet ‘ademen’. Vochtige lucht (door zweet, strijken, koken, douchen, etc.) moet zijn weg naar buiten vinden. Als dit niet gebeurt, slaat het neer op de koudste plekken in de ruimte: achter de bank, in de hoeken, op houten balken… Dit is het risico met isoleren. Het vocht kan niet langer weg door de afgedichte kieren en spleten. Daarnaast is het HR++ glas niet meer de koudste plek, maar het houtwerk eromheen. Hier ontstaat vocht- en schimmelschade (bij niet voldoende ventilatie).

Esthetiek leidend?
Ik kijk liever een paar jaar aan tegen zonnepanelen, dan dat een monument onherstelbare vocht- en schimmelschade wordt toegebracht. Ik zou dus graag zien dat we kritischer worden bij isoleren, maar minder bezwaar hebben tegen zonnepanelen. Over twintig jaar liggen die er toch niet meer… Of ziet u dit anders?

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8c/Schimmel-defekte-Dampfbremse.jpg

The following two tabs change content below.

Gertjan de Boer

Gertjan de Boer (1989) werkt bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Als correspondent schrijft hij op persoonlijke titel. Hij studeerde Monumenten- en Landschapszorg in Antwerpen en werkte eerder bij Erfgoed Leiden, gemeente Groningen, gemeente De Ronde Venen en Natuurmonumenten.
  1. Helemaal mee eens! Zonnepanelen zijn reversibel en raken het monument nauwelijks aan, in tegenstelling tot vergaande ingrepen om isolatie mogelijk te maken – om van vervolgschade nog maar niet te spreken. In prominente (voor)gevels waar de beleving van het monument in zijn omgeving een kernwaarde is, kun je het gevelbeeld natuurlijk niet zomaar aantasten. Maar veel achterkanten en zijkanten verdragen best een netjes gepositioneerd zonnepaneel. Als je dat dan al vanuit de openbare ruimte zou zien, toon je eigenlijk alleen maar de maatschappelijk verantwoordelijkheid die de monumenteigenaar op zich neemt door én duurzaam om te gaan met energie én zijn monument zo min mogelijk aan te willen tasten. En dat is toch een mooi gezicht?

  2. Ik denk niet dat het moet gaan om óf..óf.
    Je kunt eventueel discussiëren over het aanzien van een monument met zonnepanelen, maar kun je dat ook over de vraag of een monument wel geïsoleerd mag worden? Je kunt monumenteigenaren niet met een gigantische energierekening opzadelen, doordat zij met een ongeïsoleerd huis niet mee kunnen doen met een betaalbare omschakeling naar schone energie. En denk dan helemaal aan grotere monumenten als scholen, kantoren, openbare gebouwen etc. Als die hun exploïtatie niet meer rond kunnen krijgen hierdoor, zullen zij andere huisvesting zoeken; zullen de monumenten leeg komen te staan en bereiken we het tegenovergestelde van wat we willen.
    Verder denk ik dat er inmiddels heel veel kennis is opgedaan over het verantwoord isoleren van monumenten -en daarbij hebben we de wetgeving rond monumenten, die ze beschermt.
    Ik maak me dan eerder zorgen over de niet-beschermde historische bebouwing: daar zullen we heel wat voorlichting tegenaan moeten gooien om eigenaren te stimuleren hun bezit met respect te verduurzamen.

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

We hebben zorg genomen om alle rechthebbenden voor hier gereproduceerde foto's te traceren, soms evenwel zonder succes. Iemand die in dit opzicht meent rechten te hebben wordt vriendelijk verzocht om contact op te nemen met de redactie van de Erfgoedstem.