Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
De AWN en andere archeologen hebben een brandbrief gestuurd aan de gemeente Hollands Kroon over de onverantwoorde manier waarop de gemeente omgaat met archeologie, erfgoed en landschap. Vooral op Wieringen als archeologisch vijfsterrengebied worden voortdurend waardevolle bodemsporen vernietigd.
Tijdens de traditionele Troonrede op Prinsjesdag heeft de Koning de plannen van de regering voor cultuur en erfgoed uitgesproken. Zo komt er 325 miljoen euro beschikbaar voor erfgoed en wordt er 80 miljoen euro per jaar geïnvesteerd in cultuur. Het is de eerste keer sinds het koningschap van Willem Alexander dat erfgoed en cultuur zo expliciet worden genoemd in de Troonrede.
Eind juni heeft de minister van OCW haar beleidsbrief Erfgoed Telt naar de Tweede Kamer gestuurd. Hierin gaat de minister specifieker in op het erfgoedbeleid. Het bestuur van de Federatie Instandhouding Monumenten heeft op 6 september jl. per brief een officiële reactie gegeven op de plannen van de minister. De FIM is te spreken over de voorgenomen plannen en stelt de open houding van het ministerie van OCW op prijs. Toch is er ook een aantal zaken waarover de federatie kritisch is. U kunt de reactie van de FIM via deze link downloaden.
Afgelopen vrijdag is de beleidsbrief ‘Erfgoed telt – De betekenis van erfgoed voor de samenleving’ gepubliceerd. Deze brief is een nadere uitwerking van het erfgoedbeleid, zoals reeds aangekondigd in de cultuurbrief ‘Cultuur in een open samenleving’. In dit beleid legt het kabinet de nadruk op instandhouding en herbestemming, de leefomgeving en de verbindende kracht van erfgoed. Daarnaast gaat deze brief in op een omvorming van de fiscale aftrek voor
onderhoud aan monumenten in een subsidieregeling. Dit gebeurt om de kwaliteit
van onderhoudswerkzaamheden aan monumenten beter te kunnen toetsen en om
de beschikbare middelen in de monumentenzorg meer doelmatig te besteden.
Het ministerie van OCW onderzocht in de afgelopen periode of het erfgoedbeleid nog voldoet aan de eisen van de tijd. Dat gebeurde via het project Erfgoed Telt. Uit een verkenning die in dit kader plaatsvond bleek dat er momenteel veel kritische geluiden zijn over de manier waarop gemeenten hun wettelijke taken uitvoeren. Insiders signaleren niet alleen dat de deskundigheid bij gemeenten aan het afnemen is, ook stellen zij vast dat er steeds meer storingen in de communicatie zijn tussen de vele actoren die op lokaal niveau bij de monumentenzorg betrokken zijn. Het gemeentelijk toezicht (een wettelijke taak) wordt getypeerd als ‘een drama’. Het krijgt geen prioriteit, gebeurt ondeskundig en vaak pas nádat een restauratie of opgraving is afgerond.
Voor het erfgoed van de gemeente Ede is er nu één programma. Het college van B en W heeft dinsdag ingestemd met ‘Erfgoed maakt Ede!’ met daarin keuzes voor de komende vijf jaar. Het ambitieniveau wordt in februari vastgesteld door de gemeenteraad. De gemeente vat erfgoed breed op: het beleid voor archeologie, archief, historische (steden)bouw en historisch landschap. Ook wordt er rekening gehouden met de veranderingen in de maatschappij én in het erfgoedveld. “Veel initiatieven in de nota zijn het resultaat van een interactief beleidsproces”, legt Ede uit in een persbericht.
Wethouder Frank Niens nodigt bezorgde kunstliefhebbers maar ook alle andere belangstellenden uit voor een ‘inspiratiemiddag’ op vrijdag 21 april, om mee te praten over het nieuwe Raalter cultuurbeleid. Raalte kwam vorige maand landelijk in het nieuws met de sloop van een markant kunstwerk bij het oude postkantoor. Het leidde tot meerdere publicaties over openbare en particuliere kunstwerken die uit het Raalter straatbeeld verdwenen zijn. Om dat in de toekomst te voorkomen zou de gemeente een compleet overzicht moeten maken van kunst die vanaf de openbare weg zichtbaar is, stelden criticasters.
De Directie Erfgoed en Kunsten van OCW en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed bereiden een aanpassing van het erfgoedbeleid voor onder de titel Erfgoed telt. Deze aanpassing is nodig omdat er op een aantal belangrijke ontwikkelingen binnen en buiten het domein van het onroerend erfgoed moet worden ingespeeld.
De koepelorganisaties van de bedrijven die werkzaam zijn in de monumentensector hebben Minister Jet Bussemaker het rapport “Naar een duurzame instandhouding van het gebouwde erfgoed” aangeboden. De Vakgroep Restauratie (restauratie-aannemers), de Vereniging van Architecten Werkzaam in de Restauratie (VAWR) en het GA Platform Restauratie (gespecialiseerde aannemersbedrijven) hebben het rapport laten opstellen, met grote inbreng van de achterban, om de knelpunten in het monumentenstelsel in kaart te brengen. Dit zijn overigens knelpunten, waar niet alleen het bedrijfsleven de gevolgen van ondervindt, maar ook de monumenten zelf (en hun eigenaren). De inventarisatie van knelpunten is aan de Minister van OCW aangeboden, omdat zij eindverantwoordelijk is voor het monumentenstelsel en onlangs het initiatief heeft genomen voor een herijking van dit stelsel.
Wat heeft de landelijke politiek met cultureel erfgoed? Welke politici maakten het verschil en wat beloven de partijen in hun partijprogramma voor de aanstaande verkiezingen? En waar zijn zij zelf eigenlijk gehuisvest? Erfgoedvereniging Heemschut zoekt samen met magazine Herenhuis uit wat de wapenfeiten van politieke partijen in de afgelopen kabinetsperiode zijn geweest, wat hun standpunten zijn en hoe erfgoed in programma’s terugkomt.
Drie Almelose raadsleden vragen aandacht voor het monumentenbeleid van de gemeente Almelo. In hun manifest Stedelijk erfgoed(*) van grote waarde voor Almelo pleiten ze voor behoud en ontwikkeling van het stedelijk erfgoed én een visie op de lange termijn. Zij vinden dat bestaande gebouwen een nieuwe functie moeten krijgen. Zij zetten graag een stap verder: Erfgoed is veel meer dan alleen de échte monumenten.
Het erfgoedbeleid van de afgelopen jaren heeft geleid tot eenvoudiger regelgeving en biedt meer ruimte voor de eigenaar. Toch bereiden het ministerie van OCW en de RCE, samen met vertegenwoordigers uit het erfgoedveld, nu een herijking van het erfgoedbeleid voor. Dit gebeurt omdat er sprake is van een aantal belangrijke ontwikkelingen binnen en buiten het domein van het onroerend erfgoed waarop moet worden ingespeeld.
