De Erfgoedstem

Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie

Speciale dag moet ‘Elfstedencultuur’ in stand houden

• 5 • Bron: Algemeen Dagblad

Speciale dag moet ‘Elfstedencultuur’ in stand houden

Hoewel de Elfstedentocht al in 23 jaar niet is gereden, is het belangrijk de ‘Elfstedencultuur’ in stand te houden, vindt sporthistoricus Jurryt van de Vooren. 15 januari vierde hij voor het eerst de Dag van de Elfstedentocht in het Fries Scheepvaart Museum in Sneek. Dat de tocht nog steeds leeft onder Nederlanders, komt volgens Van de Vooren omdat het behalve een sportevenement ook een belangrijk onderdeel van het Nederlands cultureel erfgoed is. “Mensen die de tocht hebben gereden zien dat vaak als één van hun meest indrukwekkende prestaties,” aldus Van de Vooren.

Opinie: Maak verantwoorde keuzes bij woningbouw om landschap te beschermen

• 99 • Bron: Friesch Dagblad

Opinie: Maak verantwoorde keuzes bij woningbouw om landschap te beschermen

Het plan voor woningbouw aan de rand van Mantgum (Friesland) vertontrust enkele dorpsbewoners. “Het behoud van het landelijk gebied zou speerpunt moeten zijn bij besluiten over woningbouw, zeker in een historisch dorp als Mantgum”, schrijven twee dorpsbewoners in het Friesch Dagblad. De twee dorpsbewoners willen dat er slim wordt omgegaan met schaarse ruimte. Er zijn nog ‘lege’ plekken die weinig aan kwaliteit of leefbaarheid toevoegen. Hier (kleinschalig) creatief bouwen of in sommige gevallen renoveren zou winst betekenen. Om Friesland leefbaar te houden zullen er nu verantwoorde keuzes moeten worden gemaakt waarbij landschap volwaardig wordt meegewogen.

Gerrit Hiemstra vindt dat Woudagemaal in Lemmer wegens klimaatverandering moet stoppen

• 233 • Bron: Omrop Fryslân

Gerrit Hiemstra vindt dat Woudagemaal in Lemmer wegens klimaatverandering moet stoppen

Weerman Gerrit Hiemstra gaf in zijn Rede van Fryslân aan dat het nog steeds in werking zijnde Yr. D.F. Woudagemaal in Lemmer vanuit het oogpunt van klimaatverandering en duurzaamheid niet meer van deze tijd is. Volgens Hiemstra moet er snel een nieuw en veel groter gemaal gebouwd worden, zodat Friesland klaar is voor de toekomst. Wel vindt Hiemstra dat het gemaal, dat sinds 1998 op de UNESCO-werelderfgoedlijst staat, moet blijven bestaan.

Jona Lendering: “Eise Eisinga”

• 40 • Bron: Mainzer Beobachter

Jona Lendering: "Eise Eisinga"

Jona Lendering blogt over het planetarium van Eise Eisinga in Franeker. “Het museum documenteert niet slechts een bijzonder planetarium, maar ook iets dat eigenlijk veel interessanter is: de intellectuele traditie van Friesland. Er is daar veel respect voor kennis en kunde en er zijn in Friesland vanouds veel autodidacten met een vaak praktische inslag. (…) Hun erfenis proef je nog altijd in Friesland: je merkt het in de omgang met erfgoed, die niet slechts is gericht op eenmalige kennismakingen maar tevens inspeelt op de intellectuele belangstelling van werkelijk geïnteresseerden. (U herkent mijn onbehagen over de limes.)”

Friese tradities op lijst Immaterieel Erfgoed: Strontweek, Sint-Piterfeest en fierljeppen

• 38 • Bron: NOS

Friese tradities op lijst Immaterieel Erfgoed: Strontweek, Sint-Piterfeest en fierljeppen

Afgelopen weekend werden 3 Friese tradities bijgeschreven op de lijst Immaterieel Erfgoed: de Strontweek, het Sint-Piterfeest en het fierljeppen. De Strontweek bestaat uit 4 evenementen die allemaal iets met wind en water te maken hebben, waaronder de Strontrace. Het evenement werd in 1974 voor het eerst gehouden, geïnspireerd door het transport van Friese mest naar de bollenstreek. In Grou wordt op 5 december geen Sinterklaas gevierd, maar wel Sint-Piter op 21 februari. Sint-Piter heeft ook een lange witte baard, maar zijn tabberd is wit in plaats van rood. Hij rijdt op een Fries paard en wordt geassisteerd door 1 Swarte Pyt.

Eendenkooien in de waddenregio hebben hun oude glans terug (€)

• 17 • Bron: Leeuwarder Courant

Eendenkooien in de waddenregio hebben hun oude glans terug (€)

De restauratie van 24 eendenkooien in het kader van het project ‘Kongsi van de Eendenkooi’ is afgesloten. De landschapselementen met cultuurhistorische waarde kunnen er weer tegen. De kooien zijn van zowel natuurbeheerders als particulieren. Er zijn kooien waar nog wordt gevangen, kooien in ruste en kooien waar educatie het belangrijkste doel is. Wat de kooien gemeen hebben, is dat ze allemaal in de waddenregio liggen: 17 in Friesland, 3 in Groningen en 4 op Texel. Gedeputeerde Henk Staghouwer (Groningen): “Hier worden cultuur, natuur en historie met elkaar verbonden. Zo beseffen we hoe onze voorouders ooit het land hebben ingericht.”

Friesland derde in lijst Europese vakantiebestemmingen Lonely Planet

• 26 • Bron: NOS

Friesland derde in lijst Europese vakantiebestemmingen Lonely Planet

Friesland staat op nummer drie in de lijst van Lonely Planet met Europese vakantiebestemmingen die ten onrechte over het hoofd worden gezien. Niet eerder eindigde een Nederlandse bestemming zo hoog op de jaarlijkse lijst van de wereldberoemde reisgids. Volgens Lonely Planet is Friesland een “verborgen parel” die vaak door internationale reizigers over het hoofd wordt gezien. Een belangrijke reden voor de hoge notering is dat de “gezellige en compacte” hoofdstad Leeuwarden dit jaar de Culturele Hoofdstad van Europa is. Verder roemt de reisgids het uitgestrekte landschap en de Friese Waddeneilanden.

Archeoloog registreert noordelijke detectorvondsten

• 44 • Bron: Dagblad van het Noorden

Archeoloog registreert noordelijke detectorvondsten

Archeoloog Maaike de Haas registreert de bodemschatten die detectorzoekers opsporen in de drie noordelijke provincies (zie video). Sinds juli 2016 is het wettelijk verplicht om detectorvondsten te melden. Dat is moeilijk te handhaven, erkent De Haas. Maar de detectorzoekers in Drenthe, Groningen en Friesland blijken welwillend. De Haas registreert de vondsten in PAN (Portable Antiquities of the Netherlands). Deze database, opgezet naar Brits voorbeeld, heeft als doel oudheidkundige vondsten in privébezit te documenteren voor wetenschappers, musea en geïnteresseerden. Na bijna twee jaar telt de database 30.000 vondsten, afkomstig van 2500 locaties door heel Nederland. Van deze vondsten zijn maar liefst 4800 afkomstig uit Friesland.

Vloot van 80 historische (vracht)schepen door Friesland

• 176 • Bron: De Grouster

Vloot van 80 historische (vracht)schepen door Friesland

Van 19 t/m 22 juli vaart een vloot van 80 historische (vracht)schepen door Friesland. De schepen begeleiden een vlot met boomstammen van Dokkum via Leeuwarden en Grou naar houtzaagmolen De Rat in IJlst, waar het hout wordt verwerkt. De 100 jaar oude Blazer TX33 (Poolster) fungeert als vlaggenschip. Met het initiatief vraagt stichting Hout-Vaert aandacht voor de maritieme geschiedenis van Friesland en specifiek voor Zweeds en Noors hout. Met hout uit die landen werden voorheen veel Friese boerderijen gebouwd. De tocht maakt de verbinding vanuit de rijke historie van de houtvaart naar de toekomstige mogelijkheden van hout.

Hagen en houtwallen in Friesland

• 42 • Bron: Vroege Vogels

Hagen en houtwallen in Friesland

In de hoger gelegen delen van Friesland is ruim 3.000 kilometer dykswallen en elzensingels te vinden. Dykswallen zijn houtwallen van een paar meter breed, met een grote variatie in begroeiing. Deze oude landschapselementen vertegenwoordigen een enorme biodiversiteit. Landschapsbeheer Friesland en het collectief van agrarische natuurverenigingen Noardlike Fryske Walden maken zich sterk voor behoud van de wallen en singels. Zeker gezien de discussie rond ‘landschapspijn’ en teloorgang van de biodiversiteit in agrarisch gebied, kunnen de oude landschapselementen een belangrijke positieve bijdrage leveren. Gepleit wordt voor een speciaal ‘landschapsfonds’ om het behoud van de wallen en singels te kunnen financieren.

Crisis, dorpskrimp en grote landbouw: Fries erfgoed is de dupe

• 175 • Bron: Leeuwarder Courant

Crisis, dorpskrimp en grote landbouw: Fries erfgoed is de dupe

Monumenten en het historische Friese landschap hebben flink te lijden van de snelle maatschappelijke veranderingen en de crisis. De gemeente Leeuwarden maakt dit duidelijk in een nieuwe nota over erfgoed. De bevolkingsafname op het platteland verzwakt de lokale draagkracht voor de instandhouding van onroerend erfgoed. De afname van het aantal boeren heeft tot gevolg dat veel monumentale boerderijen worden bedreigd met sloop. Daarnaast zet het efficiënter grondgebruik van moderne boeren het karakteristieke Friese terpenlandschap met zijn meanderende slootjes onder druk. Door de sterke afname van het aantal kerkgangers komen kerken leeg te staan.

Bijzondere brief van Gerard Reve in archief Bond Heemschut

• 63 • Bron: Gemeente Amsterdam

Bijzondere brief van Gerard Reve in archief Bond Heemschut

“Als u langs komt, zegt u dan meteen “Heemschut”. Want ik ga wel eens bezoekers te lijf”, aldus Gerard Reve in een brief over de kapel en het kerkhof te Greonterp in Friesland aan de Bond Heemschut in 1970. De handgeschreven brief is te vinden in de onlangs aan de Archiefbank toegevoegde inventaris van het Archief van Heemschut. In de brief richt Reve zich “zonder enige hoop” dan toch tot de Bond met de vraag of zij de Friezen “met hun keelzieke klanken, die ze een taal noemen” tot restauratie kunnen manen.

Meest gelezen (week)

Meest gelezen (maand)

Meest gelezen (jaar)