Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Vanaf 1 september staat Marjorie Verhoek aan het roer van het programmabureau Erfgoed Deal. Met de komst van de programmaleider krijgt het (in oprichting zijnde) programmabureau een sterke impuls. Marjorie heeft bij de gemeente Zaanstad als programmamanager Erfgoed, Stedelijke Ontwikkeling en Toerisme ruime ervaring opgedaan in het proces- en programmamanagement.
Het ministerie van OCW evalueert dit jaar de indemniteitsregeling om het effect van de regeling te vergroten en het gebruik van de regeling te verbeteren. Hiervoor heeft de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed een enquête opgesteld. In juni heeft u de nieuwsbrief met enquête ontvangen. Als u de enquête al heeft ingevuld, willen wij u hartelijk bedanken. Als u de enquête nog niet heeft ingevuld, hopen wij dat u dat alsnog wilt doen voor 12 juli. Wij zijn vooral op zoek naar musea die nog nooit gebruik hebben gemaakt van de indemniteitsregeling, wij horen graag uw ideeën om het effect en het gebruik te verbeteren.
Op woensdag 21 november ondertekenden algemeen directeur van de Nederlandse Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, S. Lammers, en directeur generaal voor Amerika en Europa van het Indonesische Ministerie van Buitenlandse Zaken, H.E. Muhammad Anshor, een ‘Letter of Intent’. De overeenkomst is opgesteld voor verdere samenwerking op het gebied van maritiem erfgoed tussen de rijksdienst en de Indonesische erfgoedpartner The National Centre for Archaeology. Er wordt onder andere ingezet op het onderzoek naar de oorlogsschepen De Ruyter, Java en Kortenaer die vergingen tijdens de Slag in de Javazee.
Gemeenten krijgen steeds vaker vragen van monumenteneigenaren over het aanbrengen van zonnepanelen op monumenten. Wat vinden erfgoedprofessionals? Zijn monumenten geschikt voor het aanbrengen van zonnepanelen? En welke gevolgen heeft het aanbrengen van zonnepanelen voor de monumentale waarden? Aan de hand van casussen uit Hilversum, Enkhuizen en Schagen, én toelichtingen op het overheidsbeleid en de actuele ontwikkelingen op het gebied van energieopwekking, gingen ambtenaren, erfgoedadviseurs, de provincie Noord-Holland en de RCE met elkaar in dialoog. Het verslag van de themabijeenkomst ‘Zonnepanelen op monumenten en in beschermde gezichten – Een gewenste situatie of niet?’ vindt u hier.
Dinsdag 13 november nam minister Ingrid van Engelshoven het eerste exemplaar in ontvangst van het boek ‘De groene horizon’. Ook werd het achtste landschapskunstwerk van Flevoland geopend. Deze feestelijkheden zijn onderdeel van de viering van 100 jaar Zuiderzeewet. Het boek ‘De groene horizon’ vertelt over vijftig jaar bouwen aan het groene landschap van oostelijk en zuidelijk Flevoland. Het boek is een ode aan het ontstaan van de polders en aan de unieke wereldcollectie landschapskunst die Flevoland rijk is. Het boek is een publicatie van Staatsbosbeheer en Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
Op de website van Erfgoed en Ruimte staat een blog van Eva Stegmeijer: “Vorige maand bood de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed onderdak aan een gemêleerd internationaal gezelschap. Of liever gemeenschap. Want het congres ging over participatie, over beheer van gebouwd erfgoed door mensen, u weet wel, burgers. (…) Naast het uitwisselen van ervaringen en formuleren van concrete handvatten werd in de slotsessie gezamenlijk besproken wat we nog niet weten; wat we écht nog te weten willen komen. Toekomstig onderzoek dus. Dat kost nog even tijd, en resultaten laten zich niet altijd sturen. Dat past wel bij participatieve projecten.”
Kerkgebouwen zijn er enorm bij gebaat als zij hun energiegebruik goed kunnen beheersen. Een energiescan kan inzicht geven in de voordelen die te behalen zijn en de maatregelen die te treffen zijn. De ervaring leert echter dat energiescans niet altijd worden nagevolgd. Daarom start de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed een onderzoek naar de effectiviteit van energiescans. Heeft u een energiescan voor een kerkgebouw gemaakt of laten maken? Dan is de Rijksdienst zeer geïnteresseerd in deze scan en in uw ervaringen. Lees hier meer over het onderzoek, de voorwaarden en de contactgegevens.
Wanneer is tankstation De Fakkel in Den Bosch gebouwd? Na twee jaar denkt de gemeente het antwoord op die vraag te weten: het rijksmonument werd niet in 1929 maar in 1959 gebouwd. Het tankstation zou een herinnering zijn aan “de forse groei van de automobielindustrie tijdens het interbellum”. Maar na een verzoek tot restauratie in 2016 stuitte de gemeente op iets geks. Op foto’s van eind jaren 30 en begin jaren 40 staat het tankstation niet. Het tankstation blijft een rijksmonument, zo lijkt het. De gemeente gaat daarover nog in gesprek met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
Ruim voor de eerste auto’s de turborotonde in Nuth gaan gebruiken, hebben al botsingen plaatsgevonden. Bij kasteel Reijmersbeek is de provincie Limburg in aanvaring gekomen met een kasteelbaas en haar eigen historie. De inbreuk van de rotonde op het kasteel is groot. Had Reijmersbeek gespaard kunnen worden? In theorie wel, er waren 14 alternatieven. Maar na het doorrekenen van alle opties werd geconcludeerd dat dit de meest geschikte plek was. De RCE besloot niet te procederen tegen de rotonde. “Overheden bestrijden elkaar zo min mogelijk”, aldus adviseur erfgoed en ruimte Jon van Rooijen. “Duidelijk was dat de situatie complex is.”
De gemeente Hilversum heeft op advies van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de Commissie welstand en Monument een visiedocument laten opstellen om te kijken op welke manier het monumentale raadhuis duurzamer kan worden gemaakt. Er wordt gewerkt via de DuMo-methode (Duurzame Monumenten). Deze methode combineert duurzaamheidsmaatregelen met het behoud van monumentale waarden. Uit het visiedocument zijn drie scenario’s naar voren gekomen. Het derde scenario is een combinatie van de eerste twee scenario’s. De gemeente gaat nu een extern adviesbureau zoeken dat een voorkeursscenario kan uitwerken tot een investeringsvoorstel.
De toegenomen druk op het landschap vraagt om het nauwkeurig in de gaten houden van veranderingen. Dat stelt het College van Rijksadviseurs in zijn advies over landschapsmonitoring, dat op 10 oktober is aangeboden aan de minister van BZK en dat tot stand is gekomen in samenspraak met het PBL, de RCE en LandschappenNL (download hier). Rijksadviseur Berno Strootman: “Door het landschap goed te monitoren, kunnen we tijdig maatregelen nemen om verdere terugloop van de kwaliteit van ons landschap te voorkomen, maar ook snel constateren dat nieuwe landschappelijke kwaliteiten zijn ontstaan, bijvoorbeeld als gevolg van nieuw beleid.”
