Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
De adviezen van de Rijksdienst voor het Cultureel erfgoed (RCE) over gebouwde en groene rijksmonumenten zijn voortaan ook online toegankelijk. De adviezen worden gepubliceerd op overheid.nl en zijn te vinden via de website van de RCE. Met deze stap krijgen alle betrokkenen inzicht in de manier waarop de RCE de algemene uitgangspunten voor de omgang met monumenten toepast in zijn adviezen. De wens van de RCE is dat de adviezen steeds vaker een rol gaan spelen in de gesprekken over erfgoed.
De deadline voor het aanmelden van jonge professionals voor de monumententalentprijs 2020 is verlengd tot 24 september 2020, 12:00 uur. Het Monumententalent van 2020 onderscheidt zich doordat hij/zij uitblinkt in een project, een ambassadeur is op zijn/haar vakgebied of een voorbeeld is voor en jong en oud.
Het Friese culturele erfgoed leunt voor een belangrijk deel op boeren. Die stellen hun bedrijfsvoering echter voorop. Volgens de boerenorganisatie in gemeente Leeuwarden zou diepgravend onderzoek geen zin hebben omdat de ondergrond door diepere grondbewerking als verstoord is. De RCE schat dat er tussen 1950 en 1994 een derde van het archeologisch bodemarchief van Nederland is verdwenen. De rijksdienst ziet de landbouwers als grootste boosdoeners. Voor het diepploegen of egaliseren van historische grond is een vergunning nodig. Die wordt nauwelijks aangevraagd, merkt de rijksdienst. In Leeuwarden staat het onderwerp over twee weken op de politieke agenda.
Hoe voorkomt Breda dat haar erfgoed net zo eindigt als de Notre-Dame in Parijs?. Diewert Erben, adviseur erfgoed gemeente Breda: “In samenspraak met onder meer de brandweer, de RCE, maar ook met eigenaren proberen we een passende methode te vinden voor branden bij cultureel erfgoed.” De nationale voorschriften van bandveiligheid zijn namelijk niet makkelijk los te laten op monumenten. Ieder object heeft een andere aanpak nodig. “Op dit moment missen we een tool die de brandweer meer informatie geeft over de waarde van het pand. Het moet voor hulpdiensten direct zichtbaar zijn wat als eerste gered moet worden.”
Kleine erfgoedorganisaties kunnen in de toekomst gebruik gaan maken van Solid, een tool om hun gegevens op het web te onderhouden en te publiceren. Tenminste, dat gaan de Koninklijke Bibliotheek, Netwerk Digitaal Erfgoed, Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed en Erfgoed Brabant uitzoeken. Enno Meijers, domeinmanager NDE-Bruikbaar: “Kleine erfgoedorganisaties zullen steeds afhankelijker worden van diensten van grote platformen voor hun zichtbaarheid. Met Solid krijgen ze een eigen online opslagomgeving waar ze zelf de regie over hebben.”
De afgelopen vier jaar zijn door 750 metaaldetector-zoekers bijna 75.000 archeologische vondsten gemeld. Dit heeft tot nieuwe historische inzichten geleid. Bijvoorbeeld over de Romeinse geschiedenis van Nederland en de invloed van het Romeinse rijk, die verder gaat dan de tot nu toe bekende grenzen.
Uit de Erfgoedmonitor van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed blijkt een groot deel van de subsidies voor rijksmonumenten naar een klein aantal monumenten te gaan: de kerken. Die vormen slechts 4 procent van het totaal, maar kregen 44 procent van het geld. Dat kerken in verhouding zoveel subsidie krijgen, is niet vreemd. Kerken zijn relatief vaak grote gebouwen, ze zijn gemaakt van kostbaar materiaal en ze bevatten veel detailwerk. Naast de kerken krijgen ook molens relatief veel subsidie, vanwege de snelle slijtage van bewegende onderdelen.
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed past zijn adviesbeleid aan voor zonnepanelen (pv-cellen) op monumenten. Doel is om monumenteneigenaren meer mogelijkheden te geven om gebruik te maken van pv-cellen bij de verduurzaming van hun monument. Aanleiding hiervoor zijn het Erfgoed Telt beleid waarin de verduurzaming van monumenten een belangrijke plek inneemt en de ambities uit het Klimaatakkoord, waarin is afgesproken dat ook monumenten een substantiële bijdrage zullen leveren aan de energiebesparing en schone energieopwekking.
Er is een grote stap gezet naar de door Naarders gewenste terugkeer van een verloren ornament op de Utrechtse Poort, een van de toegangspoorten naar de oude vesting van Naarden. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed is positief over de plannen: “Het terugbrengen van het ornament zorgt er voor dat het oorspronkelijke beeld van de poort weer wordt hersteld en de poort weer een centrale bekroning krijgt zoals bedoeld door de architect.” Nu moet het geld nog komen. Door middel van een crowdfunding is €2.500 van de €60.000 opgehaald.
De gemeente Houten wil in Houten Zuid, ten zuiden van de warmtekrachtcentrale aan de Raaigras, woningen bouwen. Dit terrein is echter een bijzonder plek want het is een archeologisch rijksmonument. Een archeologisch monument is een terrein dat deel uitmaakt van ons cultureel erfgoed, omdat op of in de bodem van dat terrein resten, voorwerpen of andere sporen van menselijke aanwezigheid in het verleden bewaard zijn gebleven. Hier is al een keer een proefopgraving gedaan. Dat onderzoek heeft aangetoond dat er binnen de grenzen van het monument ten minste twee vindplaatsen zijn.
Er is niks nieuws aan in quarantaine gaan. Volgens de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed komt de term ‘quarantaine’ uit de 14 eeuw. Schepen moesten verplicht 40 dagen voor de haven liggen, zodat de bemanning geen besmettelijke ziektes konden verspreiden. Het quarantaineterrein in Rotterdam, dat momenteel in fasen wordt her-ontwikkeld, is een herinnering hier aan.
Academiehuis Grote Kerk in het centrum van Zwolle krijgt €3,5 miljoen van het Rijk om het gebouw te restaureren. “In deze periode van zorgen en onzekerheid rond het coronavirus voelt een enthousiast bericht over geld onwerkelijk. Tegelijk is het niet publiek maken van de subsidie ook vreemd’’, aldus Janco Cnossen van stichting Academiehuis Grote. De stichting schenkt zelf ook ruim een miljoen voorde restauratie, een verplichting om überhaupt aanspraak te kunnen maken op de landelijke subsidie. Dat geld heeft de stichting echter nog niet, waardoor de gemeente Zwolle garant staat.
