Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Op 27 juli heeft het Werelderfgoedcomité van Unesco ook de Neder-Germaanse Limes op de Werelderfgoedlijst geplaatst. Het was de laatste van drie Nederlandse nominaties waar het comité dit jaar een besluit over moest nemen. De nominatie werd samen met Duitsland ingediend. Op 26 juli werden de Hollandse Waterlinies en de Koloniën van Weldadigheid al ingeschreven op de Lijst.
Werelderfgoed wint het dit keer van woningbouw. Ontwikkelaars wilden honderd woningen bouwen aan de Hoge Maasdijk in Woudrichem. Maar vanwege de mogelijke werelderfgoedstatus van de Nieuwe Hollandse Waterlinie zet de Raad van State een streep door de plannen.
Vandaag 25 jaar geleden kreeg Schokland de status van Unesco Werelderfgoed. De Noordoostpolder viert deze dag door gratis ansichtkaarten rond te brengen.
Schokland kwam een kwart eeuw geleden in beeld, omdat Nederland nog geen werelderfgoed had. Het ministerie vroeg provinciaal archeologen om ideeën aan te dragen voor de lijst van Unesco. Een Flevolandse archeoloog stelde toen Schokland voor. Want de kavels waar archeologische schatten in de grond zaten waren al beschermd. Dus werd er ingezet op Schokland.
In de zomer van 2021 zal duidelijk worden of de Koloniën van Weldadigheid zich Werelderfgoed mogen noemen. Tijdens een online bijeenkomst van UNESCO op 2 november is besloten dat de uitgestelde 44e vergadering van het Werelderfgoedcomité plaats zal vinden van in juni of juli in China, in de stad Fuzhou. De besluitvorming over het nominatiedossier van de Koloniën van Weldadigheid (het Nederlandse Frederiksoord, Wilhelminaoord en Veenhuizen en het Vlaamse Wortel) komt tijdens deze zitting aan de orde. Vanwege de coronapandemie werd de zitting van het Werelderfgoedcomité in China in juni 2020 waar de Koloniën van Weldadigheid op de agenda stonden tot nader order uitgesteld.
Het is dit jaar 25 jaar geleden dat Schokland als eerste monument van Nederland de status van Werelderfgoed heeft verkregen. Wie Schokland nog niet heeft gezien moet zeker eens een bezoek brengen aan de jarige. Het is de moeite waard.
Op 9 januari is het nominatiedossier over de Neder-Germaanse Limes – de voormalige grens van het Romeinse Rijk – aangeboden aan Dr. Mechtild Rössler, directeur van het Werelderfgoedcentrum van Unesco in Parijs. Het nominatiedossier is samen met de Duitse deelstaten Noordrijn-Westfalen en Rijnland-Palts en de provincies Zuid-Holland, Utrecht en Gelderland opgesteld. In juli 2021 zal Unesco besluiten of dit deel van de Limes op de Werelderfgoedlijst geplaatst wordt.
Tien jaar lang is gewerkt aan de aanvraag voor de Unesco werelderfgoedstatus van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Nu ligt de officiële aanvraag, een boekwerk van 2500 pagina’s en 2,5 kilo zwaar, in Parijs om beoordeeld te worden. De waterlinie loopt door vier provincies en over het land van tientallen landeigenaren, waarvan een groot deel nog dagelijks door boeren wordt gebruikt. Het boekwerk moet Unesco ervan overtuigen dat Nederland is staat is om de linie goed in stand te houden. In juli wordt duidelijk of de Nieuwe Hollandse Waterlinie de beschermende status krijgt.
De Neder-Germaanse Limes – de voormalige grens van het Romeinse Rijk – is een uniek en onvervangbaar monument met universele waarde voor de mensheid. Daarom wordt deze grens door Nederland voorgedragen voor plaatsing op de Unesco Werelderfgoedlijst, maakte minister Van Engelshoven afgelopen vrijdag bekend in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. In samenwerking met Duitsland wordt in januari de aanvraag bij Unesco ingediend, waarna deze VN-organisatie in juli 2021 hierover een besluit zal nemen.
Niet iedere ondernemer is even blij met de UNESCO status van de Beemster. Ondanks de beloften die 20 jaar geleden gemaakt zijn, stellen met name de agrarische ondernemers dat hun belangen ondergeschikt zijn aan het belang van het Werelderfgoed. Het gaat voor de agrarische ondernemers om aanpassingen om duurzaam te ondernemen. De laatste jaren is het beleid omtrent de UNESCO status verscherpt. Elke ontwikkeling van een bedrijf wordt getoetst aan waarden die bij de status horen en wordt dan meestal afgewezen. Bij het Beemster Light Festival hangen spandoeken met daarop de keerzijde van het Werelderfgoed.
Het besluit van minister Van Engelshoven om voormalig sanatorium en nazorgkolonie Zonnestraal in Hilversum af te voeren van de voorlopige lijst van nominaties voor Unesco werelderfgoed heeft ons vervuld van onbegrip, schrijven Rob Docter cum suis. Volgens hen breekt het besluit van de minister radicaal met de gewekte verwachtingen bij gemeente en eigenaar. Tientallen gerenommeerde experts worden en passant in hun hemd gezet. De minister hoort bij initiatieven tot plaatsing minstens een ondersteunende rol te vervullen en deze niet op voorhand te frustreren. Gevolg is een onvolledige werelderfgoedlijst en een kater bij velen.
Sinds Kinderdijk UNESCO Werelderfgoed is, is het aantal toeristen explosief gestegen. Dit zorgt voor een onleefbare situatie voor de Kinderdijkers. Jaarlijks bezoeken nu zo’n 600.000 toeristen Kinderdijk en dit zal alleen nog maar meer worden. De politiek wil de situatie drastisch veranderen. Dinsdag stemmen de gemeenteraden van Alblasserdam en Molenlanden over de gebiedsvisie voor Kinderdijk. Daarna wordt duidelijk welke richting gemeente Molenlanden in gaat met het bewoonde werelderfgoed.
Psychosociale hulp in humanitaire crisissituaties kan niet zonder investeringen in de culturele steunpilaren die mensen houvast bieden, vindt Kathleen Ferrier, voorzitter van de Nederlandse Unesco Commissie. Mensen in crisissituaties hebben houvast nodig en dit vinden zij voor een belangrijk deel in hun eigen cultureel erfgoed en cultuuruitingen. Cultureel erfgoed kan faciliteren bij het verwerken van trauma’s en het opwekken van een gevoel van veiligheid. Daarom vragen Unesco en de Wereldbank of politici en beleidsmakers van meet af aan erfgoed en cultuur kunnen meenemen in hun crisisrespons.
