Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Sinds Kinderdijk UNESCO Werelderfgoed is, is het aantal toeristen explosief gestegen. Dit zorgt voor een onleefbare situatie voor de Kinderdijkers. Jaarlijks bezoeken nu zo’n 600.000 toeristen Kinderdijk en dit zal alleen nog maar meer worden. De politiek wil de situatie drastisch veranderen. Dinsdag stemmen de gemeenteraden van Alblasserdam en Molenlanden over de gebiedsvisie voor Kinderdijk. Daarna wordt duidelijk welke richting gemeente Molenlanden in gaat met het bewoonde werelderfgoed.
Psychosociale hulp in humanitaire crisissituaties kan niet zonder investeringen in de culturele steunpilaren die mensen houvast bieden, vindt Kathleen Ferrier, voorzitter van de Nederlandse Unesco Commissie. Mensen in crisissituaties hebben houvast nodig en dit vinden zij voor een belangrijk deel in hun eigen cultureel erfgoed en cultuuruitingen. Cultureel erfgoed kan faciliteren bij het verwerken van trauma’s en het opwekken van een gevoel van veiligheid. Daarom vragen Unesco en de Wereldbank of politici en beleidsmakers van meet af aan erfgoed en cultuur kunnen meenemen in hun crisisrespons.
Afgelopen week is aan cultuurminister Van Engelshoven advies uitgebracht over de Nederlandse nominatie van de Romeinse Limes als Unesco Werelderfgoed. Daarin ontbreekt ten onrechte Lugdunum, het eindpunt van deze Romeinse grensverdediging die begon bij de Zwarte Zee en eindigde met Lugdunum bij Katwijk aan Zee. Er is alle reden Lugdunum wel mee te nemen, eventueel als voorlopige nominatie als het proces meer tijd vraagt. Zonder zo’n optie nu in te bouwen is een latere aanvulling in de Unesco systematiek waarschijnlijk onmogelijk.
“Houden we nog wel van ons Waddengebied?” Die vraag stelt Machiel Aarten, woordvoerder van de werkgroep Laat FryslânNietZakken en SP-Statenlid in Fryslân. “Het is een absurd idee dat de landelijke overheid wil instemmen met gaswinning onder ons enige natuurlijke Werelderfgoed, de Waddenzee. En dat is niet de enige narigheid: ook zijn er vergevorderde plannen voor zoutwinning.” (…) “De provincies Fryslân en Groningen en Noord-Duitsland investeren de komende jaren bijna 1,7 miljoen euro in het behouden van de Waddenzee als Werelderfgoed. Maar heeft dat nog wel zin? Gaswinning ook door middel van fracking, zoutwinning waarbij diesel wordt gebruikt om de zoutputten af te sluiten met alle risico’s die daarbij horen, bedreiging door containerschepen… Ons Waddengebied, ons Werelderfgoed!”
Gedeputeerde Staten van Noord-Holland willen op korte termijn in overleg met de ministers van I&W en OCW over de Verbinding A8-A9 en de Stelling van Amsterdam. Aanleiding is het advies van ICOMOS over de Verbinding A8-A9 die het UNESCO-werelderfgoed de Stelling van Amsterdam raakt. In dit advies geeft ICOMOS, het adviesorgaan van UNESCO, aan dat geen van de drie voorliggende alternatieven voor de Verbinding A8-A9 acceptabel is. Het ICOMOS-advies is op diverse punten onduidelijk. Zo is niet duidelijk of binnen of buiten de voorgestelde alternatieven mogelijkheden zijn voor een doorkruising van de Stelling.
Beelden van Kinderdijk gaan de wereld over: het typisch Hollandse landschap met negentien historische molens is werelderfgoed en uitermate geschikt om mooie dronevideo’s van te maken. Ook de molenaars vinden de beelden prachtig, maar er zit ook een keerzijde aan. Tot nu toe hingen er dit jaar al 204 drones boven privé-terrein van de molenaars. Ze voelen zich daardoor aangetast in hun privacy en woongenot en dus vragen ze de gemeente om in te grijpen. Want toeristen voor de deur is prima, maar ongevraagd camera’s boven je huis gaat veel te ver, zo vinden ze (zie video).
Het openluchtmuseum van Bokrijk in Genk in België staat op de werelderfgoedlijst van UNESCO. De volksspellenschuur- en tuin is één van de grootste publiekstrekkers van dit museum. De spellen zorgen ervoor dat mensen kennismaken met het rijke culturele erfgoed. Echter, na 20 jaar intensief gebruik was de schuur aan een flinke renovatie toe. De schuur had een tekort aan daglicht. Aangezien ramen plaatsen geen optie is vanwege het ontbreken van een onderdak, is het strodak vervangen door een rieten dak en zijn daglichtbuizen geplaatst. Dankzij de daglichtbuizen is de daglichttoetreding aanzienlijk verbeterd.
Met de aanleg van een 3 kilometer lange tunnel onder Stonehenge wordt getracht om de verkeersdrukte op de provinciale weg af te laten nemen, en daarmee de luchtvervuiling. Het uitzicht op het monument zorgt er immers voor dat mensen langzamer gaan rijden. UNESCO vreest echter dat de status van Stonehenge als werelderfgoed op het spel komt te staan. Daarnaast beweren onderzoekers van de Universiteit van Buckingham dat de kalkgrond er zó fragiel is dat graafwerkzaamheden ervoor kunnen zorgen dat de stenen wegzakken. Historicus Tom Holland noemt de aanleg “de grootste vandalistische daad in de afgelopen 12.000 jaar”.
Een stapel bierkratten op jongerencamping De Appelhof is opgenomen op de werelderfgoedlijst van UNESCO. De commissie noemt de hoogte van de stapel als één van de voornaamste redenen om de bierkratten te behouden voor toekomstige generaties. Volgens UNESCO heeft de stapel bierkratten daarnaast een grote symbolische waarde omdat het de Nederlandse jongerencultuur typeert waarbij je pas genoeg hebt gedronken als je in het ziekenhuis ligt. “Eén blik op de toren, en je denkt meteen: wat een ellende. En dat is de kern van de Nederlandse jongerencultuur,” aldus het juryrapport.
De gemeenten Alphen aan den Rijn, Bodegraven-Reeuwijk en Zoeterwoude gaan in samenwerking met de Nederlandse Limessamenwerking en provincie Zuid-Holland onderzoek doen naar de Romeinse Limesweg. Er zijn voornemens om de Romeinse rijksgrens in Nederland voor te dragen voor UNESCO Werelderfgoed. Het is daarom belangrijk om te weten of de weg aanwezig is, hoe diep deze ligt en hoe goed hij bewaard is gebleven. Om dit te bepalen is het nodig dat een archeologisch booronderzoek wordt uitgevoerd. In totaal zullen ongeveer vijfhonderd boringen gezet worden verdeeld over drie tracés.
UNESCO dreigt om de status van werelderfgoed in te trekken voor het stadscentrum van Wenen. UNESCO heeft Wenen op de rode lijst van ‘bedreigd erfgoed’ geplaatst. Doorn in het oog is een ambitieus bouwproject waar de stad haar goedkeuring heeft aan gegeven. UNESCO heeft vooral een probleem met de geplande hoogte van de toren. Die is na protest van buurtbewoners al bijgesteld van 75 naar 66 meter, maar dat is volgens UNESCO nog altijd te veel. Het stadsbestuur van Wenen wil doorzetten met het project, maar zegt ook vastbesloten te zijn om de status te behouden.
