Nee, meneer, dat mag hier niet. Dit is namelijk een monument. In mijn hoofd sla ik een zucht van ergernis. Maar ik kan het haar niet aanrekenen. Dit is nou eenmaal nog vaak het imago van onze sector: ‘niks mag’. Geduldig en duidelijk leg ik haar uit dat ze wel degelijk dubbel glas kan plaatsen, maar geen gewoon dubbel glas. Dun dubbel glas, mevrouw. Dat is speciaal ontwikkeld voor monumenten. En jawel, ook zonnepanelen mag u plaatsen, maar wel alleen op uw achterste dakvlak.
Ik werk sinds enkele maanden bij Erfgoed Leiden en Omstreken. Hier houd ik mij samen met mijn collega bezig met het verduurzamen van het monumentenbestand in Leiden. Op uitnodiging van bewoners adviseren wij hen over het verduurzamen van hun historische woning. Een gesprek zoals hierboven opgeschreven hebben wij vaak. Dat is jammer, want er kan en mag veel in monumenten – maar nee, niet alles.
Alle huishoudens energieneutraal in 2050?
Nederland is ambitieus. In 2050 wil Den Haag alle energie duurzaam opwekken en de CO? uitstoot naar nul reduceren. Dit betekent dat niemand van ons nog op aardgas zal stoken of koken, en dat wij allemaal onze energie gaan opwekken met behulp van zon, wind en water. Voor nieuwe huizen is dit niet zo’n probleem; er staan al tientallen energieneutrale woningen in Nederland.
Voor historische huizen is dit een ander verhaal. En dit zijn er nogal wat: maar liefst 20% van de Nederlandse woningvoorraad is voor 1945 gebouwd. Van deze woningen had 30% in 2016 het energielabel F of G. Dit zijn ongeveer een half miljoen energieverslindende huishoudens. Deze feiten zeggen maar een ding: als we onze ambities voor 2050 willen halen moeten we ook – of juist? – deze huizen verduurzamen.
Wacht niet af!
Het is niet de vraag of, maar wanneer er vanuit Den Haag nieuw beleid wordt gelanceerd om onze historische woningvoorraad te verduurzamen. Het lijkt mij wijs om dit als sector voor te zijn. Laten wij initiatief tonen door zelf te beginnen met het verduurzamen van deze woningen. Hoe? Geef burgers de ruimte om duurzaam energie op te wekken, adviseer over isolatiemogelijkheden en toon hen hoe zij energiezuinig kunnen leven.
Mijn advies: ga niet te ver dat het monument schade ondervindt – maar wees ook niet te terughoudend! Zoek een juiste balans tussen erfgoed en duurzaamheid. Wat ik heb geleerd is dat er echt in elk huis kansen liggen. Laten we deze grijpen!
Volgende keer schrijf ik over een aantal ingrepen die wij kunnen adviseren in historische woningen.
Gertjan de Boer
Laatste berichten van Gertjan de Boer (toon alles)
- Leven met klimaatverandering? Neem het verleden als inspiratie! - 29 april 2021
- Terugkeer van het ministerie van Ruimtelijke Ordening – een goed idee? - 22 maart 2021
- Liever zonnepanelen dan isoleren? - 31 oktober 2018