Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
Hoewel ze niet gelovig is, heeft cultuurminister Ingrid van Engelshoven een speciale band met kerkgebouwen. Het zijn oriëntatiepunten, vertelt ze tijdens een wandelinterview. “Wandelen doe je in een tempo waarin je veel opmerkt. De natuur natuurlijk, maar ook de objecten in het landschap. Je gaat letterlijk van kerktoren naar kerktoren. Dan denk je: oh ja, die kerk, die kant moet ik op. Een kerk is een baken, een oriëntatiepunt.”
Een meerderheid van de Tweede Kamer vindt dat minister Van Engelshoven zich niet mag bemoeien met de Canon van Nederland. De regeringspartijen VVD, CDA, ChristenUnie en oppositiepartijen PVV, SGP en Forum voor Democratie hebben zich geërgerd aan de minister. Van Engelshoven heeft in mei een commissie onder leiding van historicus James Kennedy opdracht gegeven de bestaande canon te evalueren. Ze had Kennedy al in een brief gevraagd naar de “schaduwkanten” van de Nederlandse geschiedenis te kijken. Van de Tweede Kamer moet ze die zin nu schrappen in de definitieve opdracht aan de commissie.
Op dinsdag 11 juni presenteerde minister van Engelshoven haar brief ‘Uitgangspunten Cultuurbeleid 2021 – 2024’. Kunsten ’92 maakte een overzicht van wat hen opviel in de brief. De brief (plus alle bijlagen) van de minister is in zijn geheel hier te lezen. Een officiële reactie van Kunsten ’92 volgt binnenkort.
Het kabinet reserveert 1 miljoen euro per jaar voor een ‘nationale voorziening’ in Amsterdam die het slavernijverleden herdenkt, meldde dinsdag minister Ingrid van Engelshoven van Cultuur. “Ontzettend blij”, is de eerste reactie van Kathleen Ferrier, oud CDA-Kamerlid, en voorzitter van de commissie die in opdracht van de gemeente Amsterdam de plannen voor de komst van een slavernijmuseum beoordeelt. Ferrier: “Wij hebben van begin af aan als commissie benadrukt dat dit geen zaak is van de gemeente Amsterdam alleen, maar dat het ook het Rijk betreft. Dat de minister nu zelf met dit bedrag komt is heel positief.”
Het kabinet heeft opdracht gegeven voor een aanpassing van de canon, het chronologische overzicht van de nationale geschiedenis. Minister Van Engelshoven van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft een nieuwe commissie, die onder leiding staat van de Amerikaans-Nederlandse geschiedenisprofessor James Kennedy, expliciet gevraagd om in het nieuwe overzicht ook “de schaduwkanten van de Nederlandse geschiedenis” voldoende aan bod te laten komen.
Op voorstel van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap op 12 april 2019 de kerk Sint-Joseph Opifex in Leidschendam-Voorburg aangewezen als rijksmonument. De kerk aan de Burgemeester Sweenslaan dateert uit 1962 en is een essentieel toonbeeld van de cultuurhistorische ontwikkelingen van de wederopbouwperiode in Nederland. De aanwijzing tot rijksmonument is onderdeel van het Aanwijzingsprogramma Wederopbouw 1940-1965. Architect is H.C. van der Leur (1898-1994). Hij ontwierp behalve de kerk, ook de klokkentoren, de pastorie en de kosterswoning. De architect gebruikte in zijn ontwerp elementaire vormen als de cilinder en rechthoeken.
De discussie over de koloniale kunst laait in binnen- en buitenland steeds verder op, schrijft minister Van Engelshoven van OCW aan de Tweede Kamer. Ze wil met musea en andere betrokkenen afspreken hoe de herkomst van koloniale kunst moet worden onderzocht en hoe koloniale kunst kan worden teruggegeven. Van Engelshoven vraagt de Raad voor Cultuur een commissie in te stellen die “de historische, juridische, internationale en morele aspecten van de koloniale collecties in kaart” brengt.
Onderzoekers hebben een Nederlands scheepswrak uit het begin van de 16e eeuw gevonden. Dit is de oudste vondst van een zeevarend schip in Nederlandse wateren ooit. Het wrak is gevonden tijdens het bergen van containers, die overboord sloegen van de MSC Zoe in de nacht van 1 op 2 januari 2019. Minister Van Engelshoven: “Deze vondst kan met recht een geluk bij een ongeluk genoemd worden. (…) Ik vind deze vondst echt een verrijking van het Nederlands erfgoed.”
Het Van Doesburg-Rinsemahuis in de Papagaaienbuurt in Drachten heeft sinds 1 maart de status van rijksmonument. Minister Van Engelshoven heeft het huis uit 1921 van architect Theo van Doesburg, grondlegger van De Stijl, de status toegekend vanwege de bijzondere kleurharmonie.
Minister Van Engelshoven heeft de Raad voor Cultuur gevraagd een onafhankelijke commissie in te stellen die zich gaat buigen over de bescherming van cultureel erfgoed in particulier bezit. De commissie gaat onderzoeken in hoeverre de huidige wetgeving voldoet en of de aanwijzingscriteria voor de lijst met beschermd erfgoed nog adequaat zijn. De commissie wordt voorgezeten door de heer Alexander Pechtold.
Hoe maak je historische stads- en dorpskernen aardgasvrij en energieneutraal? En hoe ga je om met monumentale woningen in krimpgebieden? Wat kunnen we leren van waterbeheer in het verleden bij hedendaagse wateroverlast? Minister Ingrid van Engelshoven trekt € 20 miljoen uit om met behulp van erfgoed oplossingen te zoeken voor dit soort uitdagingen. Gemeentes en provincies verdubbelen dit bedrag tot een totaal van ongeveer € 40 miljoen. Vandaag ondertekende de minister met overheden en maatschappelijke organisaties de Erfgoed Deal in Madurodam.
Namens minister van Cultuur Ingrid van Engelshoven heeft de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed deze week drie rijksmonumenten in de gemeente Rotterdam aangewezen. Het Vinetaduin bij Hoek van Holland, de Sint-Bavokerk en het Stationspostgebouw in de stad Rotterdam. Het Vinetaduin is aangewezen op voorspraak van de Stichting Militair Erfgoed en de andere twee in het kader van het Aanwijzingsprogramma Wederopbouw 1940-1965 dat de Rijksdienst uitvoert.
