Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
De Utrechtse binnenstadskerken trokken in de maanden juni tot september een recordaantal van 60.000 bezoekers. Met name de Lutherse Kerk en de St. Catharinakathedraal hadden dit jaar een topjaar. Maar ook de St. Willibrordkerk was erg in trek bij bezoekers.
‘Hoe kunnen we de gelaagde betekenis van een kerkgebouw tot uiting brengen in hedendaagse kunst? En deze markante gebouwen zo extra relevantie geven?’ Met deze vragen zijn kunstenaars van verschillende kunstdisciplines aan de slag gegaan. Resultaat: zes verrassende voor het publiek toegankelijke kunstmanifestaties dwars door heel Nederland. Van Groningen tot Utrecht. En van Leiden tot Nijmegen.
Onlangs werd bekend dat de subsidieaanvraag van de Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK) bij de provincie Groningen voor de restauratie en groot onderhoud van de kerk aan het Boterdiep in Onderdendam positief werd beoordeeld. Hierdoor kan naar verwachting in de loop van 2020 met de restauratie van deze karakteristieke kerk worden begonnen. O.V.T. architecten in Groningen heeft in opdracht van de SOGK inmiddels het restauratieplan opgesteld en gaat dit werk begeleiden.
Heilige Nachten start met het aanbieden van overnachtingen in kerkgebouwen. Heilige Nachten is een ‘pop-up’ concept: zonder aantasting van de waarden van de kerk wordt een knusse ‘huiskamer’ gecreëerd waar mensen overnachten. Dit concept is dus mogelijk in leegstaande kerken, maar ook in kerken nog in de eredienst zijn of die daarnaast nog andere activiteiten hebben.
Passanten
Het unieke orgel van de Grote kerk in Veendam is tot beschermd monument benoemd. Stichting Vrienden van de Grote Kerk Veendam keek al naar de mogelijkheden voor een restauratie van het orgel. Dit bleek moeilijk, omdat het orgel geen monument was konden ze niet aan subsidies of fondsen komen. Nu is dat geen probleem meer. Het orgel is een voorbeeld van een orgelbouwstijl waarvan in Nederland nog maar weinig over is: een Duits ‘modern’ orgel uit eind negentiende, begin twintigste eeuw. Het is het eerste moderne orgel van deze omvang dat officieel als monument wordt erkend.
De Remonstrantse kerk aan de Oude Delft 102, als voormalige schuilkerk gelegen achter de Oude Delft 100, is op 29 augustus 2019 door de kerk verkocht aan een particulier uit Oegstgeest, Arjen Pels Rijcken. In de aanloop naar deze transactie is Pels Rijcken regelmatig gevraagd wat hij met de kerk gaat doen. Zijn idee is om de komende maanden de markt te consulteren. Iedereen met een goed idee of een interessante bestemming wordt uitgenodigd zich tot hem te wenden ([email protected]), ook als die persoon of organisatie de kerk zelf zou willen gebruiken.
Na meer dan 100 jaar heeft de Groningse Martinikerk weer grote koperen kroonluchters. In 1910 zijn de oude kroonluchters verwijderd en vervangen door elektrische verlichting. In aanvulling op de huidige verlichting – puur voor de sfeer en verfraaiing van de kerk – hangen er nu weer vier grote messing luchters van 450 kg per stuk.
Laten we de term ‘religieus erfgoed’ vermijden. Die staat een nuchtere kijk op kerkgebouwen in de weg en legt herbestemming van kerkgebouwen lam, meent Kees Doevendans, stedenbouwkundige en oud-voorzitter van de Werkgroep Kerkbouw PKN. “Jammer dat we in de discussie over herbestemming vaak dezelfde argumenten tegenkomen, argumenten die teruggaan op monumentaliteit en erfgoedwaarde, op sacraliteit, spiritualiteit en religiositeit, op emotionaliteit. Architectuurhistoricus Geert Bekaert stelt in zijn boek ‘In een of ander huis: Kerkbouw op een keerpunt’ (1967) er tegenover dat het kerkgebouw allereerst als architectuur moet worden gezien.”
Op het visitekaartje van Frank Strolenberg van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed staat ‘programmamanager toekomst religieus erfgoed’. Strolenberg reist heel Nederland door om voorlichting te geven over kerkenvisies. Voor het opstellen van die visies heeft het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap 9,5 miljoen euro beschikbaar gesteld. Een niet onbelangrijk deel van dat geld gaat op aan procesbegeleiding. Strolenberg: “Dat komt omdat gemeente, kerkeigenaren en omwonenden vaak voor het eerst sinds jaren met elkaar om de tafel zitten.”
De provincie Noord-Brabant vindt het belangrijk om het materieel en immaterieel religieus erfgoed te bewaren. Want de verhalen en waarden die kloosters hebben opgebouwd zijn nog steeds toepasbaar in de samenleving van vandaag én van de toekomst. Daarom heeft de provincie zich ten doel gesteld om de verhalen over het Brabants kloosterleven onder de aandacht te brengen bij een breder publiek en het klooster-erfgoed toeristisch toegankelijk te maken. Lees hier de publicatie ‘Brabants Kloosterleven’.
Grote gebouwen, verouderde infrastructuur, beperkte middelen. Kerkgebouwen, moskeeën en hindoetempels verduurzamen – het is een opgave met hobbels. Maar steeds vaker bundelen religieuze organisaties en ambtenaren hun krachten om ‘sociale en ecologische rechtvaardigheid’ te realiseren.
