Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
De vierde en laatste aflevering van het e-zine Nederland veranderd/t staat online. Josje Schnitzeler, projectmanager Erfgoed en Ruimte (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) blikt terug op de werkconferentie ‘Nederland veranderd/t’ en kijkt vooruit hoe het nieuwe beleid ‘Erfgoed telt’ ons kan helpen bij de maatschappelijke opgaven van morgen.
Op dinsdag 11 september debatteerde de Tweede Kamer over het beschermen en behouden van Nederlandse erfgoed voor toekomstige generaties. Over de bij het debat ingediende moties werd op donderdag 13 september gestemd. De moties gingen onder andere over de subsidieregeling monumentenonderhoud, de verduurzaming van monumenten en de aanwijzing van topensembles voor monumentale kerken. De uitslag van de stemmingen vindt u hier.
De Tweede Kamer is eensgezind over het belang van het Nederlandse erfgoed. Afgelopen dinsdag werd met minister minister Van Engelshoven (Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen) gediscussieerd over de beste manier om ons erfgoed te beschermen en te behouden voor toekomstige generaties. Zo werd er gediscussieerd over de extra investering van 325 miljoen euro, de subsidieregeling monumentenonderhoud en beladen erfgoed. Het debat is hier terug te kijken. Een samenvatting van het debat is hier te vinden. Vandaag, donderdag 13 september, stemt de Tweede Kamer over de ingediende noties.
De minister van OCW Ingrid van Engelshoven gaat op dinsdag 11 september 2018 in debat met de Tweede Kamer over haar beleidsbrief Erfgoed Telt, de betekenis van het erfgoed voor de samenleving. Met name voor de particuliere eigenaren van ge-bouwen met de status van rijksmonument is de uitkomst van dat debat van veel belang. In het regeerakkoord is uitdrukkelijk afgesproken dat particuliere eigenaren mogen blijven rekenen op voldoende financiële steun in de kosten van de instandhouding en het onderhoud van hun monu-ment. Het komt er nu op aan of de door de minister voorgestelde regeling ook werkelijk toereikend zal blijken te zijn.
Afgelopen vrijdag is de beleidsbrief ‘Erfgoed telt – De betekenis van erfgoed voor de samenleving’ gepubliceerd. Deze brief is een nadere uitwerking van het erfgoedbeleid, zoals reeds aangekondigd in de cultuurbrief ‘Cultuur in een open samenleving’. In dit beleid legt het kabinet de nadruk op instandhouding en herbestemming, de leefomgeving en de verbindende kracht van erfgoed. Daarnaast gaat deze brief in op een omvorming van de fiscale aftrek voor
onderhoud aan monumenten in een subsidieregeling. Dit gebeurt om de kwaliteit
van onderhoudswerkzaamheden aan monumenten beter te kunnen toetsen en om
de beschikbare middelen in de monumentenzorg meer doelmatig te besteden.
Een van de thema’s die thans actueel zijn in het kader van Erfgoed Telt! is de fiscale aftrek. In 2016 heeft de Federatie Instandhouding Monumenten (FIM) met succes gestreden tegen de voorgenomen bezuiniging van 25 miljoen euro die zich vertaalde in de afschaf van de fiscale regeling voor onderhoudskosten aan monumentenpanden. Met de stelselherziening op komst, is het onderwerp weer actueel geworden. Het bestuur van de FIM heeft op 18 april 2018 een brief gestuurd aan de minister van OCW waarin het haar standpunt ten aanzien van de fiscale aftrek uiteenzet. De volledige brief is hier te downloaden.
Afgelopen jaar hebben het ministerie van OCW en de RCE, samen met de sector, het erfgoedbeleid herijkt. Doel van dit project ‘Erfgoed Telt!’ is een breed gedragen beleid dat de monumenten en historisch waardevolle gebieden sterk maakt voor de toekomst en dat gesteund wordt door een optimaal stelsel van financiering. De conclusies van de evaluatie van het financiële stelsel zijn beschikbaar (zie rapport). Een positieve uitkomst is dat de basis van het financiële stelsel goed op orde is. Er is een integraal stelsel gebouwd waarmee belangrijke doelstellingen van de monumentenzorg worden behaald.
Naar aanleiding van de Miljoenennota 2018 heeft het Projectteam Erfgoed Telt een aantal vragen ontvangen over de voorgenomen omvorming van de monumentenaftrek naar een uitgavenregeling op de OCW-begroting. De vragen hebben betrekking op een passage op pagina 83 van de Bijlagen van de Miljoenennota 2018. Naar aanleiding van deze passage ontving het Projectteam Erfgoed Telt de vraag of de monumentenaftrek inmiddels is afgeschaft, zonder dat de Tweede Kamer hierbij betrokken is geweest. Hier is echter geen sprake van, legt het Projectteam Erfgoed Telt uit.
De zorg voor erfgoed wordt ingewikkelder. We hebben te maken met steeds meer verschillende partijen, ieder met eigen belangen. Hoe bevorder je de kwaliteit van overleg en hoe creëer je draagvlak? Welk beleid moet de overheid voeren en welke rol kunnen communities spelen? Daarover gaat het Nationaal Monumentencongres 2017. Meld je vóór 1 oktober aan voor het congres op donderdag 9 november en profiteer van de vroegboekkorting! Je kunt je dit jaar ook aanmelden voor het exclusieve voorprogramma op woensdag 8 november. Op beide dagen vormt de Blokhuispoort in Leeuwarden het decor.
Minister Bussemaker heeft de Raad voor Cultuur, de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur en Kidsmindz om advies gevraagd over een toekomstbestendig erfgoedbeleid- en stelsel. De adviesaanvragen passen bij het interactieve beleidstraject Erfgoed Telt. De vraag aan Kidsmindz, een organisatie die op verzoek een jongerendenktank vormt, luidt: Hoe kunnen we nieuwe generaties betrekken bij de zorg voor het culturele erfgoed? Welk soort monumenten is het meest geschikt om jonge mensen aan te trekken? Een team scholieren van vmbo tot gymnasium zal zijn advies aan de minister presenteren tijdens het Nationaal Monumentencongres in Leeuwarden op 9 november 2017.
