Op 10 november 2017 wordt de Nieuwe Kerk in Delft op feestelijke wijze opnieuw in gebruik genomen, na een intensieve restauratieperiode die bijna vijf jaar duurde. Het kerkgebouw is nu weer in uitstekende conditie na het ambachtelijke herstel onder leiding van Van Hoogevest Architecten, uitgevoerd door aannemer Den Hoed uit Bergambacht. De kerk is heringericht naar ontwerp van Ron Verduijn met als nieuwe elementen het entreeportaal met ontvangstbalie en een winkel in de zijbeuk. Beeldbepalende veranderingen zijn het weghalen van de kroonluchters in het middenschip en de nieuwe routing naar binnen toe, vanuit het entreeportaal onder de toren. Nu ervaart men bij binnenkomst meteen de lange zichtas over de gehele middenas van de kerk richting koorruimte.
Protestantse Gemeente Delft ziet af van ondergrondse ruimte Nieuwe Kerk
Op 22 september jl. heeft de Protestantse Gemeente Delft het college van B en W van de gemeente Delft bericht over de omgevingsvergunning voor de bouw van een ondergrondse ruimte onder de Nieuwe Kerk. De PGD schrijft dat de bezwaren tegen deze omgevingsvergunning “helaas onvermijdelijk” zorgden voor “forse vertraging”. Uit onderstaande brief blijkt dat het de PGD inmiddels duidelijk is geworden dat de prijs voor de ondergrondse ruimte te hoog is. “Het is om deze reden dat we u teleurgesteld berichten dat wij vooralsnog afzien van het uitvoeren van het vergunde plan voor de ondergrondse ruimte.”
De Nieuwe Kerk Delft, hiaten in de wet
De uitspraak van de Raad van State over de Nieuwe Kerk leidt tot vragen en discussie. Als AWN, die samen met OWD deze zaak aanspande, geven wij ook onze kijk. In een reactie op de bijdragen van Dusseldorp en Nijland legt Breimer (17 mei jl.) uit dat de uitspraak van de Raad van State in overeenstemming is met de wettelijke regels voor archeologische monumentenzorg. Hij heeft gelijk. De eis aan gemeenten in Erfgoedwet en Wro / Wabo is ‘rekening houden met’. Ons bestuursrecht vraagt echter ook een evenwichtige belangenafweging en deugdelijk motivering. De Erfgoedwet bevat daar geen inhoudelijk kader voor. Gemeenten hebben in dezen een ongeclausuleerde beleidsvrijheid. Dat is zo, maar is dat verantwoord en in overeenstemming met het doel van de wet?
Pleidooi voor meer onderzoek Nieuwe Kerk Delft nog steeds drijfzand
Gerrit Dusseldorp en Jelle Nijland hebben een uitgebreide reactie geschreven op mijn artikel getiteld ‘Ordinaire stemmingmakerij vanuit de Leidse Universiteit’. Waarvoor dank. In zijn huidige reactie maakt Dusseldorp, beter dan in het Engels, duidelijk wat hij bedoelt. Nog steeds lijkt hij, en daarin is hij niet de enige archeoloog, onvoldoende kennis te hebben van het juridische en beleidsmatige speelveld waarin besloten wordt over archeologisch onderzoek. Een collega-adviseur merkte terecht op: …. ‘hij opereert in de wereld van goede bedoelingen en de morele verontwaardiging, maar niet in de juridische werkelijkheid’. En dat die kennis over dit onderwerp broodnodig is, lijkt mij evident. Ik licht dat hieronder toe.
Lost in translation? Een reactie op dhr. Breimer
In een reactie op onze post op het Leiden Law Blog worden wij van stemmingmakerij beticht. Wij bespraken een uitspraak van de Raad van State over het verlenen van een bouwvergunning voor de aanleg van een faciliteiten- of partykelder in de Nieuwe Kerk in Delft waarbij zeer weinig archeologisch onderzoek uitgevoerd zal worden. De discussie laat zien dat de vraag hoe archeologisch erfgoed beschermd dient te worden breed leeft en dat doet ons deugd. Breimers stuk laat zien dat er een aantal misverstanden is onder andere over onze stellingname. Wij zetten die graag recht.
Ordinaire stemmingmakerij vanuit Leidse Universiteit
In het Reformatorisch Dagblad uitte Gerrit Dusseldorp al eerder zijn teleurstelling over de uitspraak van de Raad van State met betrekking tot het in zijn ogen beperkte archeologische onderzoek dat straks plaatsvindt bij de aanleg van twee kelders onder de Nieuwe Kerk in Delft. Deze keer heeft hij de pen zelf ter hand genomen samen met Jelle Nijland. In het Engels op Leiden Law Blog. Waarschijnlijk om ook het buitenland te attenderen op de in zijn ogen schandalige manier waarop we hier in Nederland met ons erfgoed omgaan. De manier waarop beiden deze ‘casus’ verwoorden getuigt echter van weinig kennis, laat staan juridische kennis. Ook de stelligheid waarmee er wordt geschreven valt op. Vanuit een universitaire hoek zou je beter verwachten. Maar helaas. Ik zal dat hieronder toelichten.
Skeletten in een feestkelder: Geoorloofde ontheiliging van het kerkhof van de Nieuwe Kerk (Eng)
The Nieuwe Kerk in Delft and its graveyard are of national importance. The stadholders and monarchs of the Dutch Royal family are interred here, as have thousands of citizens over a 500-year period. The Protestant congregation intends to “future-proof” their use of the Church to ensure the preservation of this monumental part of Dutch history. To do this they want to increase the revenue from the exploitation of the church. This can only be applauded. As part of this plan, however, the congregation proposes to add a 550 m2 “party-cellar” that would house facilities such as toilets and a cloakroom. Ironically, this plan actually has detrimental effects for the preservation of Dutch history as an estimated 2,000 graves would be destroyed by the building activities.
Open brief: Laat de Nieuwe Kerk niet kelderen…
De restauratie en aanpassing van de Nieuwe Kerk zijn toe te juichen. Veel goeds en moois komt tot stand. Het plan om de kerk aan de zuidwestkant ondergronds uit te breiden met een evenementenkelder stuit echter op kritiek van de ‘Oudheidkundige Werkgemeenschap Delft’ (OWD), ‘AWN Vereniging van Vrijwilligers in de Archeologie’ en bouwkundigen. Volgens de archeologen verstoort of vernietigt de kelderaanleg cultureel erfgoed: in de kerk graven en funderingen van kapellen; daarbuiten graven, de fundering van een nooit opgetrokken extra zuidbeuk, funderingen van middeleeuwse huizen en een galgenveld.
Bouw kelder Nieuwe Kerk Delft schokkend
Eerder werd al bericht dat de bouw van een ontvangstruimte onder de Nieuwe Kerk in Delft mag doorgaan. Beroepsarcheoloog Gerrit Dusseldorp is één van de archeologen die moeite heeft met de bouw van deze kelder. Hij noemt de uitspraak schokkend. Volgens Dusseldorp worden de menselijke resten heel ruw en steekproefsgewijs onderzocht. Hij begrijpt niet dat de kerk haar waardevolle rijke historie opoffert voor een garderobe voor festivalbezoekers: “Alles wat je nu vernietigt, komt nooit meer terug. (…) Voor mij is dit hetzelfde als dat de dominee de glas-in-loodramen ingooit.”
Archeologie vangt bot. Bouw kelder Nieuwe Kerk Delft mag doorgaan
Het college van burgemeester en wethouders van Delft mocht vergunning verlenen voor de bouw van een ontvangstruimte onder de Nieuwe Kerk in Delft. Dat blijkt uit een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State van vandaag (12 april 2017). Tegen de uitspraak is geen hoger beroep mogelijk.
Deurcollecte: één miljoen nodig voor restauratie Nieuwe Kerk Delft
Voor de restauratie van de Nieuwe Kerk is nog ruim een miljoen euro nodig. Met een deurcollecte hopen betrokkenen tussen 12 en 16 december en tijdens Lichtjesavond een deel daarvan op te halen. De restauratie had eind vorig jaar al afgerond moeten zijn en er is nog onzekerheid over de aanleg van een nieuwe kelder.
Loden kokers Delftse Nieuwe Kerk bevatten documenten
De mysterieuze loden kokers die eerder deze maand tijdens de restauratie van de Nieuwe Kerk in Delft achter een epitaaf werden ontdekt, zijn geopend. De kokers uit 1834 en 1924 bevatten documenten met namen van militairen die betrokken zijn geweest bij de Belgische Opstand (1834) en over de informatie over een restauratie (1924). De kokers zullen worden teruggelegd en aangevuld met een koker uit 2016.