Nieuws en actualiteit over erfgoed en archeologie
“Als je aan mensen op Zuid vraagt: ‘noem eens een monument op Zuid?’, is het vaak de Kuip en misschien nog Hotel New York. Verder komen ze niet”, zegt Anouk Estourgie van Open Monumentendagen Rotterdam. En dat terwijl er nog zoveel meer monumenten te vinden zijn langs de zuidelijke Maasoever.
In 1991 werd er een houten scheepje gevonden bij archeologisch onderzoek in het centrum van Rotterdam. Dit scheepje, een zogeheten Punter, bleek een icoon van de stad. Het scheepje werd namelijk gebruikt om het laatste stuk van de dam in de Rotte te dichten. Door onderzoek naar het hout van het schip kwam men erachter dat de dam in het jaar 1270 moest zijn aangelegd. Dit jaar is het dus 750 jaar geleden dat Rotterdam is ontstaan. Voor het eerst is dit bijzondere bootje nu te zien in Museum Rotterdam.
De 35ste editie van de Dag van de Architectuur Rotterdam is dit jaar nét even anders. De Dag van de Architectuur vindt in Rotterdam gelijktijdig met Open Monumentendag plaats. Monumentaal erfgoed én de moderne stad: een perfecte match! Moderne klassiekers, wederopbouwiconen, industrieel erfgoed en recente nieuwbouw in een weekendprogramma met uiteenlopende activiteiten zoals rondleidingen, wandelingen, exposities en presentaties. Tijdens de Dag van de Architectuur is er voor ieder wat wils; of je nu een geboren Rotterdammer bent die denkt iedere straat te kennen of een expat die de stad voor het eerst ontdekt.
Het voormalige RDM Veerhuis op de kop van Schiemond in Rotterdam staat al vijftien jaar leeg. Lange tijd had de gemeente het voornemen om het vervallen geraakte veerhuis uit 1917 te slopen. Het Cuypersgenootschap wist dit te voorkomen. Stichting Droom en Daad gaat zorgen voor een nieuwe invulling: het wordt een schrijvershuis. In het huis gaat van alles gebeuren op het gebied van taal. In de wintermaanden kan het een tijdelijk onderkomen bieden aan schrijvers die op zoek zijn naar stilte en rust.
Diergaarde Blijdorp in Rotterdam presenteert ambitieuze plannen voor de komende tien jaar, inclusief de al zo lang gewenste restauratie van de Rivièrahal, het pronkstuk van ‘huisarchitect’ Sybold van Ravesteyn. “We moeten nog heel veel onderzoek doen. Naar de bouwkundige staat, de technische situatie. En wat willen we er in de toekomst mee? Wat mij betreft krijgt dit complex weer de functie van ontmoetingsplek,” aldus directeur Erik Zevenbergen. “We merken dat er veel interesse is voor het opknappen van de monumenten van Van Ravesteyn. Blijdorp is een echt Rotterdams icoon, het grootste Rijksmonument van de stad.”
Het vervallen Van Waning-monument in Feijenoord Rotterdam, gebouwd in 1898 als cementfabriek, wordt omgebouwd tot restaurant. Projectontwikkelaar Vincent Taapken ziet grote kansen voor een stil stukje Rotterdam. Wat hem betreft kan het restaurant dezelfde functie krijgen als Hotel New York vroeger. “Dit gebied heeft potentie, daar geloof ik heilig in.” Ondanks de vele complimenten voor zijn plan duurde het tien jaar voordat hij van start kon gaan. Toen Taapken het pand wilde overnemen, besloot de gemeente het in de openbare verkoop te zetten. Uiteindelijk heeft hij het pand met behulp van subsidies in handen gekregen.
Een stevige meerderheid van de Rotterdamse gemeenteraad heeft donderdag groen licht gegeven voor de bouw van 640 woningen naast het Park en de Euromast. Zesduizend handtekeningen, verzet vanuit de gebiedscommissies en vele bezwaren vanuit de directe omgeving. Een aantasting van het Park en van de Euromast, zo klonk de kritiek. Het heeft niet mogen baten. Oppositiepartij Leefbaar Rotterdam wees het voorstel af. De partij vond het plan te massaal, de torens zouden het zicht op de Euromast beperken.
Scheepshelling Koningspoort in de Oude Haven in Rotterdam maakt voor minimaal vijf jaar een nieuwe start. De gemeente heeft een huurcontract met de nieuwe beheerder gesloten. De werf was per 1 mei 2019 gesloten, omdat de veiligheid niet meer gegarandeerd kon worden. De gemeente heeft 135 duizend euro toegezegd, zodat het noodzakelijke onderhoud kan worden uitgevoerd.
Bouwvakkers in Rotterdam ontdekten de geveltekst ‘Uw adres is het Wonder’ tijdens werkzaamheden om de Zeeman aan de Noordmolenstraat uit te breiden. Maar de tekst zorgt voor een bittere smaak. De man achter de tekst is eigenaar van de manufacturenhandel Het Wonder, Israël Levi de Winter, een Joodse man die net als zijn vrouw en kind vermoord zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog. Of de tekst boven de Zeeman blijft prijken is nog onduidelijk. Rotterdamse partij Nida heeft de gemeenteraad gevraagd of het “kan helpen in het waarborgen van zo’n aangrijpend en zichtbaar stukje Rotterdamse geschiedenis”.
Een huis dat zo’n anderhalf jaar lang de enige woning was in de Bloklandstraat in Rotterdam, is niet meer alleen. Woningen aan beide zijden van het huis werden gesloopt vanwege de slechte fundering. De familie Euwe wilde hun huis niet verlaten omdat het financieel onvoordelig was en zij het huis al sinds 1903 in handen hebben. Inmiddels zijn de nieuwe huurwoningen gebouwd en zijn de huurders er ingetrokken. Het ontwerp van de huurwoningen is aangepast om ze beter te laten aansluiten op de gevel van het huis dat bleef staan.
Museum Boijmans in Rotterdam (gebouwd in 1935) wordt de komende jaren gerestaureerd en vernieuwd. Wat heeft de stad eigen¬lijk in handen met Boijmans? Geen archief, geen geschiedenis, geen architect. Het stadsarchief is bij het meibombardement in 1940 verloren gegaan, waardoor er maar weinig bekend is over Ad van der Steur, architect van Boijmans. In 1941 steunden de bezetters de tentoonstelling ‘Nederland bouwt in baksteen’. Museumdirecteur Hannema werd na de oorlog beticht van collaboratie. Het na¬oorlogse frame van Boijmans en alles wat daarbij hoorde was zachts gezegd ongunstig. Besmet blazoen, geen geschiedenis, geen gebouw, basta.
Op woensdag 18 december 2019 werd de tiende Rotterdam Architectuurprijs uitgereikt. Fenix I sleepte zowel de juryprijs als de publieksprijs in de wacht. Fenix I is een gebouw als stad, constateert de jury. “Een hoogwaardig nieuw woongebouw is verrezen bovenop een versleten loods en daarmee bewijst opdrachtgever en bouwer Heijmans samen met Mei architects & planners dat voor het verdichten in de gelaagde stad geen brug te ver is.” Het publiek is verheugd dat Fenix I Rotterdams erfgoed een nieuwe toekomst biedt en tegelijk een krachtige impuls geeft aan de ontwikkeling van Katendrecht.
